درد مفصل فکی

دهانتان را باز کرده و سپس ببندید. این حرکت ساده بدون وجود مفصل فکی ـ گیجگاهی امکان‌پذیر نیست. با وجودی که صفحه غضروفی این مفصل خیلی کوچک است اما همین صفحه کوچک، استخوان فک تحتانی …

دهانتان را باز کرده و سپس ببندید. این حرکت ساده بدون وجود مفصل فکی ـ گیجگاهی امکان‌پذیر نیست. با وجودی که صفحه غضروفی این مفصل خیلی کوچک است اما همین صفحه کوچک، استخوان فک تحتانی را از استخوان گیجگاهی جدا می‌کند و امکان لغزیدن و سرخوردن مفصل فک به هنگام صحبت کردن، بلعیدن، جویدن و... را فراهم می‌آورد.

آسیب به این ساختمان پیچیده و مثلثی شکل که در جلوی گوش شما واقع شده است می‌تواند باعث مشکلات قابل توجهی شود.

مفصل فکی کجا واقع شده است؟

جلوی گوش شما یک برجستگی مثلثی شکل است. انگشت اشاره خودتان را جلوتر از این برجستگی قرار دهید و کمی فشار دهید. سپس دهانتان را باز و بسته کنید. به راحتی می‌توانید حرکت مفصل فکی را احساس کنید.

این مفصل چگونه کار می‌کند؟

وقتی شما چیزی را محکم گاز می‌گیرید از نظر قوانین فیزیکی، فک حکم اهرم و مفصل فکی حکم تکیه‌گاه را دارد. در واقع فشاری که به مفصل وارد می‌شود بیشتر از فشاری است که به ماده‌ای که بین دندان‌ها واقع شده وارد می‌آید اما با توجه به این که غضروف مفصل فکی سطح صاف و نرمی را فراهم می‌آورد استخوان‌های تشکیل دهنده مفصل به‌راحتی و با کمترین اصطکاک روی‌هم می‌لغزند و نیرو در یک سطح وسیع‌تری توزیع می‌شود و احتمال آسیب مفصل به حداقل می‌رسد.

چه عواملی باعث درد مفصل فکی می‌شوند؟

در بیشتر بیماران درد مفصل فکی ناشی از جابه‌جایی دیسک این مفصل است. این جابه‌جایی باعث وارد آمدن کشش و فشار بر اعصاب حسی مربوطه می‌شود. صدای تق تقی که به هنگام باز و بسته کردن دهان نزد این بیماران شنیده می‌شود ناشی از حرکت کردن دیسک مفصلی است. علاوه بر این ممکن است اسپاسم عضلات دخیل در جویدن و ناکارآمدی آنها نیز باعث درد مفصل فکی شود.

وارد آمدن ضربه خفیف یا شدید به فک، دندان قروچه، آدامس جویدن بیش از حد، استرس و سایر عوامل هیجانی و روانی، نادرست بودن وضعیت قرارگیری دندان‌ها، آرتریت یا التهاب مفصل از عواملی هستند که باعث آسیب دیدن مفصل فک می‌شوند.

گوش درد، دردناک بودن عضلات فک، درد ناحیه گیجگاهی یا گونه، در رفتگی مفصل فک و قفل شدن آن،‌ تق تق کردن حرکت مفصل فکی، کامل باز نشدن دهان و دردهای مکرر و مزمن سر و گردن نیز از نشانه‌های آسیب مفصل فکی است.

درد ممکن است تیر کشنده باشد و با هر بار بلع، خمیازه، صحبت کردن یا جویدن ایجاد شود یا ممکن است دردی مبهم و دائمی باشد. درد بیشتر در جلوی گوش متمرکز است اما ممکن است نواحی مجاور هم تیر بکشد یا به‌دلیل مشترک بودن عصب حسی مفصل فک با گوش، حلق و نواحی مجاور گردن در هر یک از مناطق ذکر شده حس شود؛ به نحوی که بسیاری از بیمارانی که مبتلا به اختلالات مفصل فکی هستند به دلیل دردگوش به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه می‌کنند.

توصیه ها

ـ‌ از آدامس جویدن خودداری کنید.

ـ‌ با کمپرس گرم و مرطوب عضلات ناحیه را شل کنید.

در مواردی که آسیب مفصلی زیاد باشد ممکن است استفاده از اسپلینتی که بین دندان‌های بالا و پایین قرار می‌گیرد از فرسایش بیشتر و پارگی دیسک مفصل پیشگیری کند و در مواردی نیز ممکن است مداخله جراحی ضروری باشد.

دکتر محمدحسن عامری

متخصص گوش، حلق و بینی