نژادپرستی انگلیسی در سینما

نگاهی به فیلم ضد اسلامی Cleanskin

نظام رسانه ای انگلستان یکی از فعال ترین ارگان های تبلیغاتی در زمینه اسلام ستیزی محسوب می شود.

به طوری که شبکه های تلویزیونی برون مرزی بریتانیا در جنگ رسانه ای علیه قلب جهان اسلام یعنی ایران گوی سبقت را از همتایان آمریکایی و صهیونیستی خود ربوده اند. اما به نظر می رسد که سینمای انگلیس در تخریب وجهه مسلمانان بیشتر مقلد و پیرو هالیوود است.

فیلم Cleanskin (تمیز کننده پوست) از محصولات اخیر سینمای انگلستان است که نشان دهنده همراهی این سینما با هالیوود در ترور فرهنگی مسلمانان است. فیلمی که با کمترین خلاقیت و ابتکاری و براساس همان نگره های کلیشه ای و بارها تکرار شده به ذهنیت سازی منفی و مخرب علیه اسلام گرایان می پردازد. به ویژه اینکه توزیع کننده آن نیز کمپانی برادران وارنر است که کارنامه سیاهی در تولید فیلم های ضد ایرانی و ضد اسلامی دارد.

فیلم Cleanskin به باز تولید روایتی تکراری پرداخته است؛ ترورها و انفجارهایی زنجیره ای در شهر لندن رخ می دهد که طبق کلیشه های رایج در فیلم های غربی، یک گروه اسلامی تندرو و برخوردار از پندارهای ضد امپریالیستی و غرب ستیزانه عامل آن ها هستند. اما باز هم مثل همیشه، یکی از مأموران مخفی دستگاه های امنیتی حاکم در انگلیس به جنگ تروریست ها می رود و آن ها را تار و مار می کند!

این روایت طی سال های اخیر در ده ها فیلم و سریال دیگر هم تکرار شده است. در «۲۴»، «یونیت»، «موضع مسلط»، «از پاریس با عشق» و بسیاری دیگر نیز محور داستان تقریبا به همین منوال بوده و بدون تردید در آینده باز هم شاهد آثاری با همین تم خواهیم بود.

فیلم Cleanskin را در واقع می توان نوعی بیانیه درحمایت از همه سیاست های امروز دولت های جنگ طلب غربی دانست. ایوان و احمد اشرف، دو قطب متخاصم داستان فیلم هستند. یکی مأمور امنیتی مخفی انگلیس است و دیگری جوانی مسلمان که دچار عصیان شده و به رزم مسلحانه با جامعه میزبان خود مشغول است. علاوه بر رویکرد به اصطلاح ضد تروریستی فیلم و هشدار دادن درباره خطر گروه های جهادی و انقلابی مسلمان -که به زعم فیلم، همه تروریست هستند- این فیلم نگاهی به شدت مثبت را از هجوم نظامی غرب به خاورمیانه دارد. در طول فیلم بارها تأکید می شود که قهرمان داستان در این تجاوزات حضور داشته. ایوان در یکی از دیالوگ های کلیدی فیلم ریشه خشونت های تروریستی را خاورمیانه معرفی می کند و می گوید که برای سرکوب این جریان در جنگ حضور داشته تا از بروز این اتفاقات در خاک کشورش جلوگیری کند! در مقابل، شخصیت های منفی داستان که به زعم فیلم مسلمان های جهادگر هستند بارها به جنگ و کشتار بی گناهان از سوی دولت های غربی اعتراض می کنند. این فیلم به نوعی سعی دارد تا انتقاد به جنگ را یک انگاره تروریستی معرفی کند. مسئله ای که در فرم و ساختار فیلم هم بروز یافته. بطوری که شیوه جذابیت آفرینی در آن- مانند اغلب فیلم های غربی- نمایش افسارگسیخته خشونت و اباحه گری است. کارگردان فیلم، خودش اصالت عربی دارد؛ «هادی هاجایگ» با این حال یک فیلم نژادپرستانه تمام عیار را ساخته است. نکته عجیب و تأمل برانگیز درباره فیلم cleanskin که از همان ابتدا جلب توجه می کند، منسوب کردن شاخصه های اخلاقی اسلامی به قهرمان غربی فیلم و برعکس، نسبت دادن صفات رذیله غربی به مسلمانان است. ایوان به عنوان قهرمان و شخصیت ناجی فیلم، مردی محجوب و اخلاقگرا ترسیم شده که با تعصب خاصی حلقه همسرش را همواره همراه دارد. این مأمور انگلیسی حتی از نگاه کردن به زن نامحرم نیز پرهیز می کند! برعکس او، مسلمان های فیلم همه نوع خلاف و گناهی را انجام می دهند. در این فیلم مأمورهای انگلیسی افرادی خانواده دوست و متعهد به نمایش درآمده اند و در مقابل، مبارزان مسلمان، همه مجرد و فاسد به تصویر کشیده شده اند! این جابه جایی ارزش ها نیز در نوع خودش جالب است. جالب از این نظر که از یک طرف رسانه های انگلیسی- و به طور کلی رسانه های غربی- مسلمانان را به فساد و بی بند و باری دعوت می کنند و از طرف دیگر قهرمان های ملی خود را منزه از این گونه مسائل نمایش می دهند. نام فیلم نیز استعاره ای است از همین تقابل. یعنی مسلمانان را چون چرکی روی پوست می داند که نیروهای امنیتی غربی در حال پاک کردن آن ها هستند.

اغراق در نژادپرستی در فیلم cleanskin تا آنجاست که مسلمان های معترض به غرب را در اوج سنگد لی و توحش معرفی می کند. در یکی از سکانس ها، تعدادی از اعضای گروه جهادی برای انتقام گیری به سراغ یکی از کهنه سرباز های ارتش انگلیس می روند و سرش را می برند. آن ها حتی به زن و فرزند او نیز رحم نمی کنند و به شکل وحشتناکی آن دو را به قتل می رسانند.

آنچه مشهود و مسلم است اینکه امروز نژادپرستی در نظام ایدئولوژیک غرب نه تنها کاهش نیافته که نسبت به قرون گذشته بیشتر و غلیظ تر هم شده است. با این تفاوت که این بار مسلمان ها جای رنگین پوستان را گرفته اند. اگر روزگاری اشغالگران و جنگ طلب ها سعی می کردند تا نفرت نژادی را علیه سیاهان و سرخ پوست ها دامن بزنند تا استثمار و کشتار آن ها را توجیه کنند، امروز هم سعی دارند تا مسلمان های انقلابی و معترض به غرب را هیولانمایی کنند تا به این وسیله امواج اسلام گرایی را در جهان مهار کنند. فیلم cleanskin را می توان یکی از نمادهای نژادپرستی مدرن دانست که نظام رسانه ای انگلستان هم از پرچمداران آن است.

آرش فهیم