زن و مرد, ماهی و کبوترند

پرسشی از دکتر سیدکاظم فروتن رییس کلینیک سلامت خانواده همسران برای مشکلات جنسی چه کنند

بسیاری از کارشناسان بر این باورند که مشکلات جنسی، بخش تاریک زندگی زناشویی در جامعه ما محسوب می‌شوند امروزه در بیش از ۵۰ درصد طلاق‌های کشور، عدم رضایت جنسی همسران از یکدیگر قابل مشاهده است...

پزشکان می‌گویند اگر به‌سرعت نسبت به رفع مشکلات جنسی زن و مرد در کانون خانواده اقدام شود، بازگشت به زندگی مشترک راحت‌تر خواهد بود و عشق از دست رفته بازخواهد گشت اما با گذشت زمان، سردی در زندگی زناشویی ریشه می‌دواند و زن و شوهر هر روز از هم دورتر می‌شوند. حال، سوال اینجاست که رضایت جنسی چه تاثیری بر سلامت خانواده دارد و اگر زوجی با مشکل عدم رضایت جنسی روبه‌رو شدند، باید به کجا مراجعه کنند؟ دکتر سیدکاظم فروتن، جراح و متخصص کلیه و مجاری ادرار، دانشیار دانشگاه شاهد و رییس کلینیک سلامت خانواده، به این پرسش پاسخ می‌دهد.

▪ چه عواملی باعث کاهش میل به برقراری رابطه زناشویی می‌شوند؟

ـ عوامل مختلفی در کاهش این میل موثرند. ما این عوامل را به ۲ گروه تقسیم می‌کنیم؛ گروه اول، عواملی هستند که به دلیل وجود بیماری‌های جسمی ایجاد می‌شوند. به عنوان نمونه، هنگامی که هورمون جنسی در بدن کم ترشح می‌شود، بالتبع میل جنسی نیز در فرد کاهش می‌یابد. مصرف داروهای مختلف در انواع بیماری‌های مزمن مانند دیابت و... نیز در کاهش میل جنسی همسران تاثیرگذار است. اما به‌طور کلی عوامل پزشکی که عامل ایجاد کاهش این میل باشند، بسیار انگشت‌شمار و محدودند و عمده مسایلی که موجب کاهش میل جنسی زن و مرد می‌شوند، عوامل روان‌شناختی هستند.

▪ یعنی استرس‌؟

ـ استرس، به‌ویژه در همسرانی که کار، اولویت اولشان است و خانواده، اولویت دومشان؛ بسیار تاثیرگذار است و می‌تواند نقش بسزایی در کاهش میل جنسی آنها داشته باشد. البته استرس‌ها صرفا بخشی از عوامل روان‌شناختی هستند. به‌عنوان نمونه، عدم شناخت کامل از طرف مقابل و عدم توجه به نیازهای وی در بسیاری از مواقع موجب سردی روابط زناشویی می‌شود.

▪ مثال می‌زنید؟

ـ مثلا بسیاری از افراد در جامعه ما بر این باورند که تنها ظاهر زن و مرد است که تفاوت‌های میان آنها را موجب می‌شود اما واقعا اینطور نیست؛ چراکه زن و شوهر از نظر مسایل روان‌شناختی کاملا با هم متفاوت‌اند. من همیشه تفاوت زن و مرد را به تفاوت میان ماهی و کبوتر تشبیه می‌کنم. آب برای ماهی حکم زندگی دارد؛ در حالی که همین عامل حیات، موجب خفگی و مرگ کبوتر می‌شود. ما اگر بدانیم که زن و مرد فقط در موجودیت و زنده بودن مشابه هم هستند و در همه مسایل دیگر (احساسات، توانمندی‌ها و نیازها) با هم تفاوت دارند، هرگز در زندگی مشترک، دچار بی‌میلی و بی‌رغبتی نسبت به همسرمان نمی‌شویم.

▪ یعنی عدم شناخت کافی از نیازهای مردانه و زنانه، کاهش میل جنسی همسران را به دنبال دارد؟

ـ بگذارید برایتان مثالی بزنم؛ زن و شوهری بر سر یک موضوع با هم بحث می‌کنند و این بحث به دعوا ختم می‌شود. زن از شوهر توقع دارد که حین دعوا به حرف‌های او گوش دهد و با منطق موضوع را حل کند و در نهایت همدیگر را در آغوش بگیرند و همه چیز حل شود. از طرف دیگر، اکثر مردان چنین ویژگی‌ای را ندارند؛ بلکه ترجیح می‌دهند بعد از دعوا و مشاجره، همسرشان به آنها اجازه دهد مدتی تنها باشند تا استرس‌ها کاهش پیدا کند و با گذشت زمان و رفع عصبانیت، برای رفع مشکل پیش‌آمده اقدام کنند اما عدم شناخت زن و مرد از ویژگی‌های شخصیتی یکدیگر موجب می‌شود که هم زن و هم شوهر در رسیدن به خواسته خود پافشاری کنند و یک بحث و مشاجره کوچک به یک جنجال و هتک حرمت و بی‌احترامی‌ بزرگ منجر شود و به مرور زمان، همین دعواهای به ظاهر بی‌اهمیت، تنفر زوج‌ها از یکدیگر را رقم بزند و زمینه را برای بروز بسیاری از اختلالات جنسی فراهم کند. توصیه من این است که همسران از ویژگی‌های اخلاقی جنس مخالف کاملا آگاه شوند و با دید وسیع به اینگونه مسایل نگاه کنند.

▪ علاوه بر مسایلی که به آنها اشاره کردید، بسیاری از همسران جوان در سال‌های اولیه زندگی خود با بروز مشکلات جنسی مواجه‌اند. چه توصیه‌ای به این افراد دارید؟

ـ بسیاری از زوج‌های جوان از همان روزهای اول ازدواج در رابطه زناشویی خود دچار مشکل می‌شوند و ما پزشکان از آنها تحت عنوان «ازدواج‌های به وصال نرسیده» یاد می‌کنیم. البته ما معتقدیم هیچ‌گونه رابطه جنسی ناموفقی وجود ندارد و همه اختلالات جنسی به راحتی قابل درمان‌اند؛ چراکه اغلب این مشکلات (کاهش میل جنسی و عدم رضایت زوج از رابطه جنسی و...) جنبه‌های روان‌شناختی دارند و تنها در موارد معدودی، مشکلات جسمانی، عامل اصلی محسوب می‌شود. گاهی عدم رضایت جنسی در زوج‌های جوان تا جایی پیش می‌رود که در زمان‌های طولانی هیچ رابطه زناشویی بین آنها برقرار نمی‌شود و سردی در زندگی مشترک نمود پیدا می‌کند و همین سردی و عدم رغبت موجب بروز ناتوانی جنسی می‌شود. توصیه ما این است که زوجین با بروز کوچک‌ترین مشکل جنسی به مراکز معتبر مراجعه کنند زیرا گذشت زمان روند درمان را به تاخیر می‌اندازد. ما روزانه در کلینیک سلامت خانواده با موارد متعدد این‌چنینی روبه‌رو هستیم که به راحتی درمان می‌شوند و جای هیچ‌گونه نگرانی نیست.

▪ گاهی برخی از زوجین برای رفع مشکلات جنسی خود به تماشای فیلم‌های مستهجن روی می‌آورند. شما در این باره چه نظری دارید؟ آیا این روش واقعا در افزایش میل جنسی همسران موثر است؟

ـ به هیچ عنوان! متاسفانه این باور غلط در بسیاری از زوج‌های جوان و حتی میانسال موجب بروز مشکلات ثانویه می‌شود. این فیلم‌ها صرفا با نگاه تجاری و اقتصادی تولید می‌شوند و کاملا غیرعلمی هستند و نه‌تنها هیچ کمکی به افزایش میل جنسی زوجین نمی‌کنند، بلکه زمینه را برای ایجاد شکاف بزرگ‌تر و مشکلات بیشتر در کانون خانواده فراهم می‌آورند. مدتی پیش، خانم و آقای جوانی که یک فرزند ۲ ساله داشتند به دلیل بی‌میلی شدید جنسی به کلینیک ما مراجعه کردند و با بررسی‌ها مشخص شد که دیدن این فیلم‌های ماهواره‌ای با گذشت زمان موجب کاهش میل جنسی آنها شده؛ به‌طوری که دیگر از روابط زناشویی خود لذتی نمی‌بردند. این در حالی است که دین اسلام روی این موضوع تاکید ویژه‌ای دارد و وقتی به آیات قرآن نیز نگاه می‌اندازیم، متوجه می‌شویم که خداوند زن و مرد را برای آرامش یکدیگر خلق کرده و ازدواج و به تبع آن ارضای صحیح غرایز جنسی موجب افزایش و ماندگاری این آرامش میان زوجین می‌شود و کانون خانواده را محکم‌تر خواهد کرد. همین زن و شوهر با حذف تماشای فیلم‌های غیراخلاقی توانستند به زندگی خود بازگردند.

▪ افرادی که در رابطه زناشویی خود دچار مشکل هستند، باید به کجا مراجعه کنند؟

ـ متاسفانه در کشور ما مراکز معتبر چندانی در این زمینه وجود ندارد و شرم و حیاهای نابه‌جا موجب شده تا بسیاری از زوج‌های جوان از مشکلات جنسی رنج ببرند و آنها را تحمل کنند. بررسی‌های ما در کلینیک سلامت خانواده نیز نشان می‌دهد که ۶۲ درصد افرادی که از هم طلاق می‌گیرند در مسایل جنسی نیز با هم مشکل داشته‌اند. بنابراین وجود کلینیک‌های سلامت خانواده در همه استان‌ها و براساس فرهنگ‌های مختلف، بسیار ضروری به نظر می‌رسد. اگر زوج‌ها به دلیل مشکلات جسمانی دچار اختلال جنسی هستند، می‌توانند به یک اورولوژیست مراجعه کنند و برای درمان مسایل روان‌شناختی می‌توانند هم‌زمان از یک مشاور خانواده و روان‌درمانگر نیز کمک بگیرند.

▪ حرف آخر؟

ـ زمینه‌ساز بروز بسیاری از مشکلات جنسی در روابط زناشویی، عدم شناخت کافی همسران از یکدیگر است. زوج‌ها باید برای یکدیگر وقت کافی بگذارند و به ظاهر خود در محیط خانه اهمیت دهند و در صورت بروز مشکل، به افراد صاحب‌نظر مراجعه کنند.

پریسا اصولی