استفاده از آموزش تلفنی در کنترل دیابت

دیابت یکی از بیماری‌های متابولیک مزمن است که کنترل و پیشگیری از عوارض ناخواسته آن نیاز به پیگیری مداوم خواهد داشت. درمان این بیماری مانند هر بیماری دیگرقطعا بایستی توسط پزشکان …

دیابت یکی از بیماری‌های متابولیک مزمن است که کنترل و پیشگیری از عوارض ناخواسته آن نیاز به پیگیری مداوم خواهد داشت. درمان این بیماری مانند هر بیماری دیگرقطعا بایستی توسط پزشکان متخصص انجام پذیرد، اما با توجه به شیوع این بیماری و نیز عوارض ناخواسته عدم کنترل قند خون، اهمیت آشنایی بیماران با جنبه‌های مختلف مدیریت کنترل قند غیرقابل انکار است. بر همین اساس، متخصصین و گروه‌های درمانی دیابت علاوه بردرمان و پیگیری معمول بیماری به برگزاری جلسات آموزشی گروهی برای بهبود کنترل بیماری روی آورده‌اند و در این جلسات پراکندگی ابتلا به این بیماری در مناطق مختلف کشور، امکان جایگزینی این نوع جلسات آموزشی با دریافت اطلاعات از طرق مجازی را مطرح کردند. مطالعات اخیر نشان داد افرادی که بصورت هفتگی در دوره‌های اطلاع‌رسانی تلفنی شرکت می‌کردند، مهارت‌هایشان برای مدیریت شرایطی که با آن روبه‌رو هستند، مشابه شرکت‌کنندگان در جلسات حضوری بهبود یافت.بر طبق مطالعه اخیر که توسط محققان دانشگاه کالیفرنیا در مجلهDiabetes Care چاپ شده است، افرادی که به صورت هفتگی اطلاعاتی درباره مدیریت دیابت خود از طریق تلفن دریافت می‌کردند در مقایسه با کسانی که به صورت ماهانه در دوره‌های گروهی مراقبت از دیابت حضور داشتند یا فقط ویزیت‌های دوره‌ای مراقبت‌های معمول را دریافت می‌کردند، مشکلات و محدودیت‌های کمتری در ارتباط با بیماریشان و نیز عدم حضور در فعالیت‌های معمول خود گزارش کردند.

در این مطالعه، محققان چگونگی مراقبت‌های معمول، رژیم غذایی، فعالیت فیزیکی، پایش قند خون و چگونگی مراقبت از پا و چشم را در دو گروه شرکت‌کننده در جلسات حضوری گروهی و نیز جلسات هفتگی تلفنی در میان ۳۳۹ فرد از اقشار مختلف و کم‌درآمد که در کنترل دیابت خود ناموفق بودند، برای بیش از ۹ سال مقایسه کردند. محققان، بیماران را به طور تصادفی به یکی از ۳ گروه ذیل تقسیم کردند: یک سوم از بیماران آموزش‌های لازم را از طریق تلفن به صورت هفتگی دریافت می‌کردند. گروه دوم، به صورت ماهانه در جلسات گروهی آموزشی درمان دیابت شرکت می‌کردند و یک‌سوم باقیمانده از بیماران، مراقبت‌های معمول پزشکی را دریافت می‌کردند.در مقایسه با گروهی که مراقبت‌های معمول را دریافت می‌کردند، شرکت‌کنندگان در مطالعه، در دو گروه تلفنی و جلسات گروهی، تغییرات مثبت معنی‌داری را در مهارت‌های خوددرمانی دیابت نشان دادند. علاوه بر این، محققان دریافتند در بیمارانی که مشاوره‌های تلفنی دریافت می‌کردند، شرکت‌کنندگان فعالیت فیزیکی بیشتری انجام می‌دادند و بهتر مراقب غذای دریافتی خود بودند، بعلاوه کیفیت زندگی‌شان نیز بهبود یافته بود.

نکته عملی

علاوه بر کنترل دیابت در جلسات ویزیت دوره‌ای توسط پزشک، آموزش بیماران از طریق شرکت در جلسات گروهی و یا استفاده از آموزش‌های تلفنی صحیح در ارتقاء توانایی بیماران در مدیریت بیماری دارای اهمیت اساسی است. البته این موضوع قطعا به عنوان جایگزین ویزیت پزشکان متخصص نیست، بلکه به عنوان ضرورتی برای نتایج بهتر به موازات جلسات معمول درمان زیر نظر پزشک است.

دکتر حمیدرضا فرشچی

متخصص تغذیه و متابولیسم