پروژه های عمرانی تهران در سال ۵۵

وقایع سال ۱۳۵۵ در بازار اجاره نشینی

افزایش قیمت نفت در دهه ۵۰ سال‌های پر باری را برای وزارتخانه‌ها به وجود آورده بود. در این میان به ویژه وزارت مسکن و شهرسازی و راه و ترابری سهمی خاص را به خود اختصاص داد. این وزارتخانه‌ها در سال ۱۳۵۵ سال پرکاری را پشت سر گذاشته‌اند در نوشته حاضر بخشی از اقدامات این دو وزارتخانه بررسی خواهد شد. بخشی از این طرح‌ها تا کنون در میان تحقیقات این زمان مورد غفلت واقع شده‌اند.

● طرح خرید، تخلیه و اجاره ساختمان‌های دولتی

روزنامه اطلاعات در توضیح این طرح چنین می‌نویسد: وزارت مسکن و شهرسازی برای تخلیه یا اجاره ساختمان‌های دولتی در تهران طرح تازه‌ای تدوین کرده که در صورت تصویب کلیه سازمان‌های دولتی باید پیشنهاد خود را به هیات ۳ نفری وزیران مامور این کار تسلیم کنند و پس از اخذ مجوز آن را همراه با درخواست اجاره یا خرید و تخلیه محل به وزارت مسکن و شهرسازی تسلیم کنند.

روزنامه مزبور همچنین به نقل از یک مقام دولتی در خصوص این طرح نوشت: علاوه بر این سازمان امور اداری و استخدامی در مورد اتاق‌های مورد نیاز سازمان متقاضی باید نظر بدهد. به دیگر سخن نیاز سنجی از هر نظر انجام می‌شد.

وزارت مسکن و شهرسازی پس از تعیین محل و تایید گواهینامه پایان کار و پروانه ساختمانی کارشناسان خود را برای ارزیابی به محل می‌فرستد و در صورت توافق با مالک از طریق دفتر حقوقی وزارت مسکن و شهرسازی ملک اجاره یا خریداری می‌شود.

● ۶۶ هزارواحد مسکونی در دست ساخت

از دیگر فعالیت‌های وزارت مسکن در این سال ساخت ۶۶ هزار واحد مسکونی است. همایون جابری انصاری در گفت‌وگو با نشریات از این اقدام چنین سخن می‌گوید: وزارت مسکن و شهرسازی بیش از ۶۶ هزار واحد مسکونی در سراسر کشور در دست ساخت دارد. همگام با پیشرفت‌های سریع و صنعتی شدن کشور و گرایش روستانشینان به قطب‌های صنعتی کشور زیاد شده تراکم شدیدی در مراکز شهری به وجود آمده است. از سوی دیگر افزایش نیازهای اجتماعی و بالا رفتن سطح توقع مردم مشکل مسکن را بیش از پیش دامن زده است.

جابری انصاری در ادامه با نگاهی به طرح‌های عمرانی تاکید می‌کند: آبادانی شهرها از دیگر وظایف وزارت مسکن و شهرسازی است. تا کنون ۱۰۲۷ طرح عمران شهری بهره‌برداری شده است و ۴۳۲ طرح نیز در دست اجرا می‌باشد. به همراه این فعالیت به منظور بهبود وضع روستاها و بهره‌برداری هرچه بیشتر از دسترنج روستائیان از سال ۲۵۲۷ تا پایان سال ۲۵۳۱ تعداد ۶۸۹۲ پروژه و ۸۳ طرح راه روستایی که جمعا شامل احداث ۹ هزار کیلومتر راه فرعی روستایی است به مرحله اجرا درآمده است. جابری انصاری در پایان می‌گوید: با این همه این فعالیت‌ها کفاف ترقی مملکت ما را نمی‌دهد. رشد صنعتی و اقتصادی کشور در سال‌های اخیر تنگناهایی را به وجود آورده است که حل بعضی از آنها به عهده ما است. مسلما در امر مسکن کمبود قابل ملاحظه‌ای هست که باید در سال‌های آینده حل شود. هرچند جابر انصاری توضیح بیشتری از این کمبود نمی‌دهد، اما به یقین می‌توان گفت اقدامات انجام شده در این راستا و حتی «یورش نهایی به مشکل مسکن» که توسط هویدا در همین زمان بیان شد نه‌تنها نتوانست مشکل مسکن را حل کند؛ بلکه موانع موجود بر سر راه رفع این مساله را بیشتر و بازار مسکن را دچار پیچیدگی کرد.

● اتوبان کمربندی داخلی تهران

در کنار این مباحث باید از فعالیت‌های دیگری یاد کرد که اگرچه به صورت مستقیم توسط وزارتخانه مزبور انجام نشد، اما در آن نقش موثری داشت. همچون برپایی چهارمین نمایشگاه بین‌المللی تهران که در همین زمان بر پا شد و محصولاتی چون خانه‌های پیش ساخته در آن ارائه شد.

اما چنان که در ابتدا گفته شد وزارت راه ترابری که مستقل از وزارت مسکن و شهرسازی فعالیت می‌کرد و مشکلات ادغام وزارت خانه‌ها هنوز گریبان آن را نگرفته بود نیز سال ۱۳۵۵ اقداما‌تی را آغاز کرد. از جمله می‌توان به اتوبان کمربندی داخلی تهران اشاره کرد. احداث اتوبان فوق با اعتباری معادل ۱۲ میلیارد ریال در شورای اقتصاد تصویب شد و قرار شد سه سال بعد بهره‌برداری شود. این اتوبان از شمال ورزشگاه آزادی آغاز و پس از قطع اتوبان کرج، جاده کرج به سمت اراضی قلعه سلیمانخانی و یافت آباد تغییر مسیر داده و پس از قطع خط راه آهن تهران – تبریز در نهایت از جنوب فرودگاه قلعه مرغی می‌گذشت. و نیز قرار شد تا با اعتباری معادل یک میلیارد و هفتصد میلیون ریال اتوبان تهران کرج تعریض شود.