۳ اسفند ۱۳۱۵ ـ قرارداد سعدآباد نتیجه ترس لندن از احیاء ناسیونالیسم ایرانی بود

۲۱ فوریه ۱۹۳۷ (سوم اسفند ۱۳۱۵) پیمان سعد آباد به تصویب رسید و لازم الرعایه شد. این پیمان با نقشه لندن و در پی پدیدار شدن نخستین جرقه های زنده شدن ناسیونالیسم ایرانی و جان گرفتن …

۲۱ فوریه ۱۹۳۷ (سوم اسفند ۱۳۱۵) پیمان سعد آباد به تصویب رسید و لازم الرعایه شد. این پیمان با نقشه لندن و در پی پدیدار شدن نخستین جرقه های زنده شدن ناسیونالیسم ایرانی و جان گرفتن آن، و با هدف کمرنگ کردن حقوق ایران در قراردادهایی بود که دولت تهران در جریان کوچک شدن قلمرو خود و از دست دادن اراضی و شهرهایش با همسایگان امضا کرده بود.

قرارداد سعدآباد نوعی پیمان عدم تعرّض میان ایران، افغانستان و ترکیه بود. با امضای این قرارداد، خیال انگلستان از تلاش احتمالی ایران به بازگردانیدن دست کم مناطق تاجیک نشین افغانستان به قلمرو وطن آسوده شد. دولت لندن از آغاز سال ۱۹۲۱ و پس از مشاهده بر پای ایستادن دولت بلشویکی روسیه درصدد برآمد که در کشورهای جنوب روسیه، ناسیونالیست ها برسر کار آیند تا از پیشروی کمونیسم به سوی جزیره العرب و هندوستان جلوگیری شود و کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ (فوریه ۱۹۲۱) در همین راستا بود ولی انتظار نداشت که این حرکت به خیزش ناسیونالیسم ایرانی و زمزمه بازگرداندن هرات و ... منجرشود که طرح پیمان سعدآبد را به میان آورد.