صابون

به‌نظر می‌رسد که سومریان نخستین مردمی بودند که صابون را ساختند این مردم خاکستر و چربی را در یک دیگ آب جوش می‌ریختند مدتی آن را بهم می‌زدند و نمک بدان می‌افزودند روی دیگ قشری …

به‌نظر می‌رسد که سومریان نخستین مردمی بودند که صابون را ساختند این مردم خاکستر و چربی را در یک دیگ آب جوش می‌ریختند مدتی آن را بهم می‌زدند و نمک بدان می‌افزودند روی دیگ قشری تشکیل می‌شد و این قشر صابون بود.

صابون‌های اولیه نرم بود و از هم وا می‌رفت اما رفته رفته دریافتند که با شستن این قشر در آب نمک صابون سفت‌تری بدست می‌آید.

برخی از گیاهان در آمریکا شیرابه‌‌ای از خود ترشح می‌کردند که هم کف داشتو هم پاک کننده بود ازینرو مورد استفاده بومیان قرار می‌گرفت.

جزیره سیمولوس واقع در دریای اژه از مادهٔ چرب صابون مانندی ساخته شده و مردم این سامان تن و رخت‌های خود را با این ماده می‌شوند و به هنگام باریدن باران سراسر زمین تاعمق چند پا از کف صابون پوشیده می‌شود.

به‌نظر می‌رسد که اختراع و استفاده از صابون سابقه‌ای دو هزار ساله‌ دارد به‌طوری که پلینی کبیر در قرن اول میلادی از دو نوع صابون نرم و سفت سخن به میان آورده که این صابون‌ها را گل‌ها اختراع کردند و برای شفاف کردن مو به‌کار می‌بردند.

در ویرانه‌های شهر، پمیی یک کارخانه صابون‌سازی کشف گردیده که صابون‌های ساخت این کارخانه خیلی شبیه به صابون‌های امروزی است. صابون‌ها را تا صد سال پیش بیشتر درخانه‌های می‌ساختند تا کارخانه‌ها از تبدیل چربی با چوشاندن چربی‌ها و قلیائی‌ها و با افزودن مواد معطر یا رنگی مواد کف کننده صابون را می‌سازند.

صابون یکی از قدیمی‌ترین پاک‌کننده‌هاست. نقش پاک‌کنندگی صابون چنین است: صابون مخلوطی از نمک‌های قلیائی اسیدهای چرب سیر شده یا سیر نشده با زنجیر بلند است. مولکول صابون شامل دو طرف است. طرف نمکی و طرف ئیدروکربنی، طرف نمکی مولکول قطبی است و در آب حل می‌شود ولی طرف دیگر مولکول که زنجیر بلند متشکل از اتم‌های کربن و هیدروژن است، غیر قطبی بوده و در روغن قابل حل است. اغلب چرک‌ها نیز معمولاً ذرات جامدی هستند که به‌وسیل مواد روغنی به پارچه چسبیده‌اند و با شستشوی ساده به‌وسیله آب پاک نمی‌شوند. چرا صابون می‌تواند با خصلت دوگانه‌ای که دارد مانند پلی، میان مولکول‌های آب و لکه‌های روغن قرار گیرد؟ به نحوی که طرف قطبی مولکول صابون متوجه مولکول‌های آب و طرف غیر قطبی آن متوجه مولکول‌های روغن می‌باشد.

به این ترتیب لکه چربی به کمک مولکول صابون از روی الیاف پارچه یا اجسام دیگر به داخل آب کشیده می‌شود و به‌صورت ذرات شناور در می‌آید.

کلیه نمک‌های فلزی اسیدهای چرب صابون هستند. ولی فقط نمک‌های قلیائی اسیدهای چرب در آب حل می‌شوند و خاصیت پاک‌کنندگی پیدا می‌کنند. صابون‌های معمولی در آب‌های سخت که مقدار قابل توجهی از نمک‌های فلزات قلیائی خاکی (مانند کلسیم، منیزیم و غیره) در بر دارند، خوب کف نمی‌کنند و خاصیت پاک کنندگی خود را از دست می‌دهند. زیرا به صابون‌های غیر محلول در می‌آیند و رسوب می‌کنند.

صابون شناور

صابون آیوری بواسطه ویژگی خاص خود بر آب شناور می‌ماند ابداع این صابون بی‌نظیر نتیجه یک تصادف بود.در ۱۸۷۹ کارگر بی‌حواسی ماشین همزن را در ساعت ناهار روشن گذاشت و آن‌قدر هوا وارد مایع صابون کرد که صاحبان کارخانهٔ پراکتر و گمبل در آغاز می‌خواستند آنرا دور بریزند اما حیفشان آمد این همه جنس را هدر دهند، ازینرو آنرا از خط تولید خارج نکردند و به بازار فرستادند. چندی نگذشت که در کمال شگفتی نامه‌هائی از مصرف کنندگان بدستشان رسیدکه باز هم تقاضای آن صابون شناور معجزه‌آسا را می‌کردند.

صابون فلزی Metalicsoap نمک محلول کە ‌به‌وسیله یک فلز و یک اسید چرب تشکیل می‌شود (به‌ویژه نمک‌های سرب و آلومینیم در ضد آب ساختن پارچه‌ها و به‌عنوان خشک کننده رنگ‌ها به‌کار می‌رود.