جهانگردی در دنیای مجازی

سفرهای خسته کننده به کمک فناوری به پایان رسید

شاید در نظر بسیاری از مردم سفر به سرزمین های مختلف به کمک فناوری های امروزی کاری آسان و بی دردسر به نظر برسد، اما بسیاری از دانشمندان این گونه تصور نمی کنند.

ما برای آنکه بتوانیم به مکانی دوردست سفر کنیم، مجبوریم به مقدار زیاد سوخت های فسیلی را که از منابع محدود تامین می شوند، به کار ببریم. این طور که به تازگی مشخص شده، سفرهای هوایی همه ساله بیشترین سوخت را در جهان مصرف می کنند و در مقابل بیشترین آسیب را به محیط زیست وارد می آورند. این سفرها موجب می شوند میزان کربن موجود در محیط زیست سالانه دو تا سه درصد افزایش پیدا کند و این طور که پیش بینی شده، رقم یاد شده برای سال ۲۰۱۵ به پنج درصد و برای سال ۲۰۵۰ به ۱۰ درصد خواهد رسید. پس از هواپیماها، اتومبیل ها قرار دارند و بیشترین آسیب را به محیط زیست و محل زندگی ما وارد می کنند تا ما در معرض ابتلا به بیماری های مختلف قرار گیریم. همه این خطرات به علت رشد صنعت جهانگردی و افزایش استقبال مردم برای سفر به سرزمین های مختلف است. اما آیا برای این مساله راه حلی وجود دارد؟

اگر چه حدود ۴۰ سال از راه اندازی شبکه جهانی اینترنت می گذرد، این دنیای مجازی تنها در سال های اخیر توانسته است بخش های مختلف زندگی مردم را تحت تاثیر قرار دهد و بیشتر صنایع را به خود وابسته کند. از جمله صنایعی که دنیای مجازی این روزها تاثیرات زیادی روی آن گذاشته و باعث رونق آن شده، صنعت جهانگردی است. طبق تعریف سازمان بین المللی جهانگردی، جهانگرد به فردی گفته می شود که برای مدتی از محل سکونت خود خارج شود و با هدف تفریح، تجارت یا ... در مکانی دیگر اقامت کند. در گذشته گفته می شد که اگر یک فرد پس از پشت سر گذاشتن مسافتی مشخص به مقصد خود برسد یک جهانگرد محسوب می شود، اما امروزه با روی کار آمدن ابزارهای اینترنتی که بعد زمان و مکان را از زندگی های مردم حذف کرده، دیگر پیمودن این مسافت ها ارزشی نخواهد داشت. اقدامات مختلف صاحبان صنعت جهانگردی برای عرضه خدمات بیشتر و بهتر به مردم باعث شده توجه آنها برای سفرهای داخلی و خارجی بیشتر شود، چنان که یک آمار رسمی نشان می دهد تنها در سال ۲۰۰۴ میلادی بیش از ۷۶۳ میلیون نفر به مناطق مختلف دنیا سفر کرده اند. سازمان بین المللی جهانگردی پیش بینی می کند صنعت جهانگردی با سرعت سالانه چهار درصد به رشد خود ادامه دهد و در این میان احتمال می رود تا سال ۲۰۲۰، اروپا همچنان به عنوان جذاب ترین منطقه برای جهانگردان جهانی موقعیت خود را حفظ کند.

سازمان بین المللی جهانگردی از سال ۱۹۸۰ میلادی، روز ۲۷ سپتامبر را به عنوان روز جهانی جهانگردی برگزید. کارشناسان این سازمان روز یادشده را با هدف افزایش آگاهی عمومی از جهانگردی و تاثیرات قابل توجه این صنعت روی فرهنگ ، جامعه، سیاست و اقتصاد همه کشورها برگزیدند و در حالی که از آن زمان ۲۶ سال می گذرد، هر سال صاحبان صنعت جهانگردی این روز را در سراسر جهان جشن می گیرند. سازمان بین المللی جهانگردی برای ارتقای سطح کمی و کیفی خدمات خود هرساله در تاریخ ۲۷ سپتامبر همایش بزرگی را در یکی از کشورهای جهان برگزار می کند و نتایج آخرین فعالیت های خود را به مردم انتقال می دهد که این همایش در سال گذشته با موضوع «جهانگردی و باز شدن درهای جدید به روی زنان» در سریلانکا برگزار شد.

● اینترنت و جهانگردی

طبق آداب و رسومی که بین بیشتر مردم دنیا وجود دارد، افراد پس از سفر به یک منطقه تولیدات آنجا را به عنوان سوغات برای اقوام خود خریداری می کنند. این کار ممکن است با صرف زمان و هزینه فراوان صورت گیرد و در عین حال بسیاری از مسافران تولیدات خاص یک منطقه را به درستی ندانند. اینترنت باعث شده تهیه این قبیل کالاها بسیار آسان شود. افراد امروزه می توانند با مراجعه به سایت های موجود تمامی تولیدات مناطق مختلف جهان را مشاهده کرده و در صورت تمایل آنها را بخرند.علاوه بر این موارد، هتل ها، شرکت های هواپیمایی و... که به عنوان بزرگ ترین حامیان صنعت جهانگردی محسوب می شوند نیز تمام خدمات خود را به صورت مجازی در اختیار مردم قرار داده اند. این سرویس های جدید به افراد کمک می کند بلیت هواپیما، بلیت هتل و دیگر خدمات مورد نیاز خود را در اینترنت و بدون صرف زمان رفتن به شعبات شرکت های مذکور بخرند.از جمله مباحثی که این روزها بسیار مورد توجه قرار گرفته، «جهانگردی مجازی» است. این نوع بخصوص جهانگردی به افراد امکان می دهد پیش از آنکه به صورت فیزیکی سفر خود را آغاز کنند، به صورت مجازی و از طریق ابزارهای اینترنتی وارد محل مورد نظرشان شوند و با در اختیار گرفتن برنامه های تلویزیونی، مقاله ها، گزارش های منتشر شده در نشریات، کتاب ها و... درباره آن مکان، مزایا و معایب این سفر را دریابند و به راحتی در مورد انجام این سفر تصمیم گیری کنند.«جهانگردی مجازی» در اصل یک اقدام اقتصادی است که خدمات آن توسط بسیاری از شرکت های فعال در این حوزه عرضه می شود و افرادی نظیر روزنامه نگاران، عکاسان، جغرافیدانان، نویسندگان و... را به کار می گیرد تا بتواند خدمات بهتری را به مردم ارائه دهد.یکی دیگر از مسائلی که وارد صنعت جهانگردی شده، راه اندازی «تورهای مجازی» است. این قبیل تورها به کمک تصاویر ویدئویی و عکس های سه بعدی، چشم اندازهای زیبایی را از محل سفر عرضه می کند تا تمایل فرد برای انجام این مسافرت افزایش یابد. مسوولان تورهای مجازی معمولاً عکس هایی را روی اینترنت به نمایش می گذارند که بسیار باکیفیت است و در یک صحنه می تواند تمام جزئیات یک مکان خاص را نمایان کند. برای تهیه این قبیل تصاویر، عکاس مجبور است چند عکس را از قسمت های مختلف فضای مورد نظر تهیه کرده و آنها را به صورت ماهرانه یی در کنار یکدیگر قرار دهد. امروزه لنز ها و نرم افزارهای مخصوصی ساخته شده اند که تولید این قبیل عکس ها را بسیار آسان می کنند و به فرد امکان می دهند تنها با گرفتن چند عکس به صورت پشت سرهم، چشم انداز وسیعی از یک مکان را در اختیار کاربران بگذارد.

«تور مجازی» این امکان را برای افراد فراهم می کند تا در آن واحد، از طریق اینترنت یک مکان را با تمام جزئیاتش مشاهده کنند. امروزه بسیاری از شرکت های صنعتی از این فناوری برای بازاریابی های جهانی استفاده می کنند تا تولیدات و خدمات شان را آسان تر به فروش برسانند. طی چند سال گذشته کیفیت، کارآمدی و در دسترس بودن تورهای مجازی به میزان زیادی ارتقا یافته، به طوری که برخی وب سایت ها به کاربران اجازه می دهند از داخل کامپیوتر شخصی خود و نقشه یی که در اختیار آنها قرار گرفته تور را کنترل کنند. به هر حال، با توجه به اینکه صنعت جهانگردی همانند دیگر صنایع دنیا با سرعت زیاد در حال رشد است، کارشناسان بر این باورند که تورهای مجازی در آینده نزدیک پررونق ترین بخش این صنعت محسوب خواهند شد و به این وسیله زندگی مردم را در سراسر جهان تحت تاثیر خود قرار خواهند داد.

● آمارهای جهانی

کارشناسان سازمان بین المللی جهانگردی در آخرین مطالعات و بررسی های خود دریافته اند که هم اکنون فرانسه بیش از دیگر کشورهای دنیا از فناوری ارتباطات و اطلاعات برای جذب توریست استفاده می کند که پس از آن به ترتیب کشورهای اسپانیا، امریکا، چین، ایتالیا، بریتانیا، هنگ کنگ، مکزیک، آلمان و اتریش در رده های دوم تا دهم قرار دارند. تاثیر استفاده از فناوری اطلاعات در صنعت توریسم برای ۱۰ کشور مذکور موجب شده تعداد جهانگردان خارجی آنها در سال ۲۰۰۴ میلادی به ترتیب به ۱/۷۵ ، ۶/۵۳ ، ۱/۴۶ ، ۸/۴۱ ، ۱/۳۷، ۷/۲۷ ، ۸/۲۱ ، ۶/۲۰ ، ۱/۲۰ و ۴/۱۹ میلیون نفر برسد.

در کنار این مساله گفته می شود امریکا همچنان بیشترین درآمد را از جهانگردی کسب می کند. در حالی که میزان کسب درآمد امریکا از صنعت جهانگردی در سال ۲۰۰۲ تنها ۷/۶۶ میلیارد دلار بوده، این رقم در سال ۲۰۰۴ به ۵/۷۴ میلیارد دلار رسیده است. پس از امریکا به ترتیب کشورهای اسپانیا، فرانسه، ایتالیا، آلمان، بریتانیا، چین، ترکیه، اتریش و استرالیا قرار دارند.اگرچه کشورهای اروپایی با در اختیار داشتن سرمایه و فناوری ، بیش از دیگر مناطق دنیا موفق به جذب جهانگردان شده اند، تحلیل جداول منتشر شده از سوی سازمان بین المللی جهانگردی نشان می دهد کشورهای آسیایی نیز در سال های اخیر موفقیت های فراوانی را در این زمینه کسب کرده اند. این طور که گفته شده، کشور چین در سال گذشته توانست با پیشی گرفتن از ایتالیا رتبه خود را در لیست کشورهای موفق در جذب توریست بالا بیاورد. در این میان هنگ کنگ نیز موفق شد نام خود را در بین ده کشور برتر دنیا جای دهد که این امر نشان می دهد صنعت جهانگردی برای کشورهای آسیایی هم مهم تلقی می شود.

برخی کارشناسان بر این باورند که افزایش تعداد روزهای تعطیل در سال نیز می تواند تمایل مردم یک کشور را برای سفر به مناطق مختلف بیشتر کند. طبق آمارهای منتشرشده، در حال حاضر ایتالیا با ۴۲ روز بیشترین تعداد روزهای تعطیل در سال را به خود اختصاص داده است که پس از آن کشورهای فرانسه با ۳۷ روز، آلمان با ۳۵ روز، برزیل با ۳۴ روز، بریتانیا با ۲۸ روز، کانادا با ۲۶ روز، کره و ژاپن با ۲۵ روز و امریکا با ۱۳ روز قرار گرفته اند.

● جهانگردی مجازی

بسیاری از ما خریدهای روزانه یا کارهای بانکی خود را از طریق سرویس های آنلاین انجام می دهیم، اما در کنار این مسائل که انجام آنها برایمان بسیار آسان شده است باید توجه داشته باشیم که فضای سایبر در زمینه پرکردن اوقات فراغت نیز فعالیت های ارزنده یی انجام داده است. مدیران مراکز جهانگردی در شمال غرب اروپا دریافته اند که اگر می خواهند بازار خود را رونق بخشند، باید هرچه سریع تر سایت اینترنتی مشترکی راه اندازی کنند و در آن به معرفی خدمات خود بپردازند.

سال گذشته دولت بریتانیا برای آنکه وب سایتی با خدمات جهانگردی راه اندازی کند، بیش از ۱۳ میلیون پوند سرمایه گذاری کرد و در آن اطلاعات کامل و جالبی را در مورد تمام اماکن دیدنی بریتانیا قرار داد. با این وجود بسیاری از کارشناسان بر این باورند که این سایت تنها به جذب مسافران داخلی بریتانیا کمک خواهد کرد. باید توجه داشت که سیاست های جذب مسافران داخلی و خارجی در دنیای مجازی با یکدیگر متفاوت است و اگر این تفاوت توسط مسوولان سایت ها به درستی تشخیص داده نشود، مراکز جهانگردی مشتریان خود را از دست خواهند داد. اخبار جدید منتشر شده نشان می دهد دولت بریتانیا با داشتن تجربه یی موفق در زمینه جهانگردی مجازی قصد دارد از این پس سرمایه گذاری های بیشتری را در این زمینه انجام دهد. سال گذشته مقامات جزایر ولز واقع در بریتانیا به میزان قابل ملاحظه یی با کاهش جهانگردان داخلی و خارجی برای بازدید از این منطقه مواجه شدند. این امر که اقتصاد ولز را با آسیب های زیادی مواجه کرد، مسوولان دولتی را واداشت برای جبران خسارات وارد شده از اینترنت و ابزارهای اینترنتی استفاده کنند. در حال حاضر گفته می شود که از زمان ورود اینترنت به صنعت گردشگری ولز، تعداد مسافران داخلی و خارجی این منطقه تا چند برابر افزایش یافته و در مقابل، رضایتمندی افراد برای استفاده از خدمات عرضه شده به آنها بالاتر رفته است.

با برگزیده شدن بریتانیا به عنوان میزبان مسابقات المپیک ۲۰۱۲، دولت این کشور هم اکنون می کوشد با برنامه ریزی های دقیق تر افراد بیشتری را به سمت خود بکشاند. کارشناسان از هم اکنون پیش بینی کرده اند که اگر دولت بریتانیا موفق شود به درستی از اینترنت برای جذب توریست استفاده کند، در سال ۲۰۱۲ خواهد توانست بیش از دو میلیارد پوند را از جذب توریست کسب کند. مسابقات المپیک بزرگ ترین فرصت تاریخ را برای صنعت جهانگردی بریتانیا به وجود آورده و احتمال می رود برگزاری این مسابقه بیش از یک میلیون نفر را به این کشور بکشاند.

«دیوید کورتیس بریگنل» مدیر انجمن جهانگردی بریتانیا هشدار داده است در حالی که بخش های مختلف دولتی و غیردولتی بریتانیا برنامه های سنگین خود را برای برگزاری هرچه بهتر مسابقات المپیک آغاز کرده اند، کوچک ترین اشتباه می تواند تمام برنامه ریزی های انجام شده را با مشکل مواجه کند. دولت بریتانیا تصمیم گرفته با استفاده از جدید ترین فناوری های روز به تمام کسانی که برای تماشای مسابقات المپیک وارد این منطقه می شوند خوشامد بگوید و امکان تماشای تمامی مسابقه ها در صفحه نمایش های بزرگ و باکیفیت، استفاده از خطوط اینترنت پرسرعت و بی سیم، تلفن های همراه رایگان و... را برای آنها فراهم آورد. بریگنل معتقد است که اگر بریتانیا بتواند مسابقات المپیک را در بهترین حالت ممکن برگزار کند، صنعت جهانگردی بریتانیا برای سال های آتی نیز تضمین خواهد شد و جهانگردان زیادی را همه ساله به سوی خود خواهد کشاند.آژانس بازاریابی جهانگردی بریتانیا موسوم به VisitBritain این روزها می کوشد با برقراری پیوندی صمیمانه بین دولت، ورزش، جهانگردی و فناوری فرصت جلب مسافران خارجی و میزان رضایتمندی این افراد را به حداکثر برساند. دولت بریتانیا در یک بیانیه جدید اعلام کرده است؛ «رضایتمندی جهانگردان خارجی از خدماتی که در اختیار آنها گذاشته می شود مهم ترین هدفی است که ما در برگزاری مسابقات المپیک ۲۰۱۲ دنبال می کنیم. برای آنکه این هدف تحقق یابد، برنامه ریزی های فراوانی انجام شده است. اما آنچه اجرای آن از هم اکنون تصویب شده، استفاده همه جانبه از فناوری و ابزارهای وابسته به آن است. ما می خواهیم همه کسانی که در سال ۲۰۱۲ به بریتانیا سفر می کنند از زمان ورود تا هنگام خروج حضور فناوری اطلاعات و ابزارهای اینترنتی را در کنار خود احساس کنند و از این طریق به همه مشکلات خود در زمینه های مختلف پاسخ گویند. این امر می تواند به ما کمک کند در سال های بعد نیز با سیل عظیم مسافران خارجی مواجه شویم.»

میثم لطفی