مرجع , مدل های ذهنی و فن آوری آموزش

گفتن این كه فن آوری, كارهای مرجع را آسان می كند آسان می باشد اما كارها پیچیده تر از آن هستند فن آوری می باید نظامی برای حل مشكلات باشد اما برای افراد زیادی, چه كتابدار و چه كاربر, مشكل ساز است فناوری چه بسا بر مشكل دیرپایی چون درك مسائل از نظر كاربر درپوش گذارد

گفتن این كه فن‌آوری، كارهای مرجع را آسان می‌كند آسان می‌باشد اما كارها پیچیده‌تر از آن هستند. فن‌آوری می باید نظامی برای حل مشكلات باشد اما برای افراد زیادی، چه كتابدار و چه كاربر، مشكل ساز است. (فناوری) چه بسا بر مشكل دیرپایی چون درك مسائل از نظر كاربر درپوش گذارد. نظریه‌های شناختی و آموزشی معاصر خاطرنشان می‌كنند كه ما به كاربر/یادگیر[۴]توجه كافی نكرده و مدل‌های ذهنی كسانی را كه از كتابخانه، نظامهای كتابخانه‌ای و مرجع استفاده می‌كنند را درك نمی‌كنیم. با افزایش كاربرد فن‌اوری و پیچیده تر شدن نظام‌های برای كاربران، باید بیشتر برروی آورده كاربران در تعامل مرجع/یادگیری توجه كنیم.اگر ما موافق این امر باشیم كه تدریس در اشكال گوناگون، بخش مهمی از مرجع می‌باشد، لازم است چگونگی تسهیل بهتر تجربه‌های یادگیری را مشخص كنیم. افراد متعددی نیاز به مهارت‌های جستجوی اطلاعات و عناصر سواد اطلاعاتی را در مرجع عنوان كرده‌اند. در مقالات قبلی پدیدآور، استدلال كرده است كه آموزش مهارت‌های فن‌آوری‌اطلاعاتی در متن آموزس نرم‌افزار و سخت‌افزار، آنچه را كه آن را آموزش یا تعلیم اینترنت می‌نامیم را تشكیل می‌دهد . آموزش ساده اثربخش نیست، مگر با افزودن درك مفهومی برای كمك به یادگیران در كسب دانش جدید و تغییر مدل‌های ذهنی آنها. كاربران نیاز به این ندارند كه مانند كتابدار خبره شوند- آنها نیازمند درك بهتر چیستی و جگونگی انجام كار به صورت‌های مختلف هستند.اگر ما موافق این امر باشیم كه تردیس در اشكال گوناگون، بخش مهمی از مرجع می‌باشد، لازم است چگونگی تسهیل بهتر تجربه‌های یادگیری را مشخص كنیم. افراد متعددی نیاز به مهارت‌های جستجوی اطلاعات و عناصر سواد اطلاعاتی را در مرجع عنوان كرده‌اند. در مقالات قبلی پدیدآور، استدلال كرده است كه آموزس مهارت‌های فن‌آوری‌اطلاعاتی در متن آموزس نرم‌افزار و سخت‌افزار، آنچه را كه آن را آموزس یا تعلیم اینترنت می‌نامیم را تشكیل می‌دهد . آموزش ساده اثربخش نیست، مگر با افزودن درك مفهومی برای كمك به یادگیران در كسب دانش جدید و تغییر مدل‌های ذهنی آنها. كاربران نیاز به این ندارند كه مانند كتابدار خبره شوند- آنها نیازمند درك بهتر چیستی و جگونگی انجام كار به صورت‌های مختلف هستند.چگونه اینترنت، مرجع را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد مرجع در هزاره جدید چه معنی دربردارد؟ تمركز در خدمات مرجع در طول ده سال گذشته، به سبب بخش عظیمی از فن‌آوری اطلاعات كه بهتر با اینترنت و كاربردهای مرتبط با آن شناخته می‌شود تغییر یافته است. برای مدت‌های مدیدی تأكید بر شناخت ابزارهای كتابشناختی كه برای مصرف‌كنندگان، مشتریان و پشتیبانان مناسب باشند، بود. در گذشته كتز[۵] در باب اینكه مرجع چیزی بیشتر از «پاسخ ساده به سؤالات» است سخن می‌راند. او مرجع را به عنوان خدماتی كه از ابزارها و منابعی كه معمولاً افراد عامی(غیركتابدار) از وجود آنها بیخبرند –برای پاسخ به سؤالات استفاده می‌كند، تعریف می‌كرد. در ۲۰ سال گذشته منابع بطور فزاینده‌ای با ابزارهای نرم‌افزاری از صفحات وب ساده(مانند وب‌شناسی‌[۶]ها) تا نمایه‌ها و موتورهای كاوش پیچیده(مانند دایره‌المعارف‌ها)، دیجیتالی، پیوسته شده‌اند. كاربرد فن‌آوری برای چنین خدماتی به نظر تكامل طبیعی به نظر می‌رسد. برای مدتی تأكید بر سودبری از فن‌آوری اطلاعات با انتقال منابع مرجع سنتی در شكل دیجیتالی به اینترنت برای دسترسی آسان كتابداران وجود داشت. اولین باری كه منابع مرجع بطور پیوسته برای استفاده كتابداران دستیاب شدند، قبل از زمانی بود كه توسط كاربران نهایی نیز دستیاب شوند. این سؤال جالبی را شكل می‌دهد كه « آیا كاربران نهایی نیز از منابع مرجع به مانند كتابداران استفاده می كنند؟» در حالی كه گفتن اینكه منابع تنها برای كتابداران هستند، مضحك می‌باشد، چنین مشهور است كه آنها(كتابداران) به عنوان بخشی از شغلشان، بیشتر از كاربران نهایی ، منابع را مطالعه، درك و استفاده می‌كنند. احتمالاً منابع تنها زمانی توسط كاربر نهایی دستیاب می‌شوند كه به آنها ارجاع داده شوند یا ناخواسته با آنها روبرو شوند. مرجع بنا به تعریف آن زمان به نظر می‌رسد به تعلامل میان كاربر و كتابدار مرجع اشاره دارد.بعضی استدلال می‌كنند كه تعامل میان كتابدار-كاربر در طول بیش از ۲۰ سال گذشته، تغییر نكرده است. گزارش اخیر تیكسون[۷] درباره تغییرات مرجع از اوایل دهه ۱۹۸۰ چندین گرایش را در طول چند سال گذشته نشان می‌دهد. نكته قابل توجه این است كه پیشرفت‌های فن‌آورانه به خصوص نظام‌های خبره در جهت استفاده آسان و گسترده پیشرفت نكرده اند. منابعی كه بعد از «اسك‌جیوز»[۸] طراحی شده‌اند از موتور داده‌ای ساده‌ای برای ارائه خدمات حقایقی[۹] چون واحدهای اندازه‌گیری استفاده می‌كنند، اما عملاً راه زیادی برای تفسیر سؤالات پیچیده و ارائه پاسخ‌های محض به آنها در پیش رو دارند. بنابراین مرجع مجازی، هنوز نیازمند تعامل با كتابداران می‌باشد- پست الكترونیك یا ویدئوكنفرانس چیزی بیش از خدمات تلفن نیستند. تیكوسون وجه جدیدی برای آن قائل است. او خاطرنشان می‌سازد كه فن‌آوری، روش ها را توانمندتر می‌سازد چنان كه در واقع ترسیم نقشه دانش، تحلیل مصرف‌كنندگان به اشكال مختلف در طول سال‌های قبل از ظهور رایانه‌های شخصی توسط كتابداران انجام شده‌اند.چیزی كه كتابداران، تمركز بر آن را شروع كرده‌اند نقش فعالیت‌های سواد اطلاعاتی در میان فعالیت‌های كتابخانه است. اخیراً تأكید بیشتری بر آموزش به عنوان یكی از مهمترین اركان خدمات مرجع شده است. از نظر چندین روش‌ سواد اطلاعاتی و مرجع دو روی یك سكه‌اند- یكی به منظور آموزش به گروه‌ها و دیگری برایآموزش نفر به نفر می‌باشند. هر دوی آنها هدف حرفه كتابداری را برای خلق محیطی « ناقل اكتشاف و خودیادگیری» تكمیل می‌نمایند. وجه اموزش به عنوان نقشی برای كتابداران در روش‌های بسیاری نشان داده می‌شود. بطور آشكاری راهنمای خبره‌ای ، وجود دارد كه توانایی تفسیر سؤالات را دارد و در یافتن اطلاعات كمك می‌نماید نقش مربی[۱۰] كه سمینارهای موضوعی در مورد استفاده از منابع خاص ارائه می‌كند وجود دارد. نقش معلمی[۱۱] كه سواد اطلاعاتی را ترویج می‌كند و نیز نقشی به عنوان آموزشگر[۱۲] كه به سایرین در استفاده از فن‌آوری اطلاعات برای نیل به اهدافشان كمك می‌كند هم وجود دارند. همه این كلاس‌ها باید تا حدی سر كتابداران گذاشته شوند مگراینكه، به تخصص گرایی روی آورند. فن‌آوری تا حد زیادی این نقش‌ها را به آنها تحمیل كرده است-در صورت قبول یا رد آن توسط كتابداران، به عنوان یك فرصت بستگی به فرد فرد آنها دارد. جینز[۱۳]، چندین احتمال برای مرجع پیوسته یا دیجیتال ارائه می‌كند كه در نظر عده‌ای افراطی می‌باشد. آنها از FAQ[۱۴] به سوی اهداف استفاده‌پذیر مجدد( مانند توزیع اطلاعات به اجزای تشكیل‌دهنده برای استفاده مجدد در وضعیت‌های مختلف)، بكارگیری تكنیك‌های داده‌كاوی[۱۵] برای داده‌های مرجع، پیوند مستقیم به داده های مرجع یا كتابداران در فهرست‌های پیوسته، در حال گذارند. صاحب‌نظران هشدار می‌دهند كه نباید از فن‌آوری برای تسهیل فعالیت‌ها استفاده شود برای اینكه آن در دسترس می‌باشد. عملگرایان تمایل دارند كه به نتایج یا اهدافی كه فن‌آوری می‌تواند به ما در دسترسی به آن كمك كند توجه دارند. برای مدتی به نظر می‌آمد كه تمركز بر فن‌آوری درباره چگونگی توانایی استفاده از آن برای تسهیل بهتر خدمات سنتی در مرجع باشد.

---