اشتباهات بزرگ در تغذیه کودک

وقتی دینا به دنیا آمد از نظر قد و وزن کاملا نرمال بود و هیچ جای نگرانی برای رشد او نبود اما به مرور وقتی بزرگ و بزرگ تر می شد این فکر در ذهنم خطور کرد که برای افزایش قد او چه کار باید انجام دهم البته نه من و پدرش از نظر افزایش قد و وزن مشکلی نداریم

وقتی دینا به دنیا آمد از نظر قد و وزن کاملا نرمال بود و هیچ جای نگرانی برای رشد او نبود اما به مرور وقتی بزرگ و بزرگ‌تر می‌شد این فکر در ذهنم خطور کرد که برای افزایش قد او چه کار باید انجام دهم! البته نه من و نه پدرش از نظر افزایش قد و وزن مشکلی نداریم اما خیلی از اوقات شده بود که با افرادی مواجه می‌شدم که با وجود داشتن زمینه ژنتیک متاسفانه آن‌طور که توقع داشتند رشد قدی چندانی نداشتند. البته علت‌های مختلفی وجود دارد تا رشد قدی افراد توقف شود و یکی از مهم‌ترین این عوامل نداشتن تغذیه مناسب و کافی است. به همین دلیل در طول این دوران سعی می‌کردم توجه مضاعفی نسبت به تغذیه دینا داشته باشم اما راهکارهای خانگی و توصیه‌های دهان به دهان چاره کار نیستند و تنها راه انتخابی مناسب مراجعه به یک پزشک تغذیه معتبر بود.

● حواس‌تان به مراحل رشد کودک باشد

من ۲سال پیش قبل از هر اقدامی سعی کردم با پیگیری‌های مداوم پزشک مجربی را انتخاب کنم و خوشبختانه توانستم با دکتر مظهری آشنا شوم. خیلی از والدین به اشتباه فکر می‌کنند برای هر اقدامی باید بگذارند بچه‌ها به سن رشد برسند و سپس اگر می‌خواهند دست به اقدامی برای رشد فرزندان‌شان بزنند اما این یک تفکر اشتباه است زیرا با توجه به گفته‌های دکتر مظهری «‌عموما دوره‌ای را که پس از نوزادی آغاز می‌شود و تا بلوغ ادامه می‌یابد، کودکی می‌گویند. این دوره به لحاظ الگوی رشد و تغییرات فیزیولوژیکی، غالبا دوره خاموش یا نهفته رشد نامیده می‌شود زیرا در این دوره از تغییرات سریع بدنی و فعالیت‌های فیزیولوژیکی که در سال اول تولد یا در دوران بلوغ دیده می‌شود،‌ خبری نیست ولی به‌طور حتم می‌توان گفت اهمیتی مشابه با دوره‌های مورد اشاره دارد زیرا با وجود کاهش سرعت رشد در دوران پیش‌دبستانی و دبستان، در دیگر حوزه‌های تکاملی چون برخوردهای اجتماعی، شناختی و احساسی، تغییرات شگرفی رخ می‌دهد.» پس این سنین قبل از بلوغ بهترین فرصت است تا الگوی غذایی فرزندان‌مان را اصلاح و آنها را با الگوی غذایی مناسب و درست آشنا کنیم.

● دردسرهای استفاده از خودسرانه از ویتامین و مکمل

زمانی که ما به دکتر مظهری مراجعه کردیم خیلی از عادت‌های اشتباه غذایی دینا اصلاح شد و با توصیه‌هایی که دکتر می‌گفت سعی می‌کردم مواد غذایی مقوی را وارد برنامه غذایی دینا کنم. به علاوه خوشبختانه من بدون توصیه پزشک از هیچ مکمل یا ویتامینی خودسرانه برای دینا استفاده نکردم. چه کسی می‌گوید ویتامین هر چه بیشتر، خاصیتش بیشتر؟!

خیال می‌کنید مصرف یکی دو تا قرص جوشان یا مولتی‌ویتامین سلامتی‌تان را تضمین می‌کند و بی‌ضرر است؟! کاملا در اشتباهید زیرا استفاده خودسرانه مکمل‌ها ممکن است در آینده خطرساز شوند. ما می‌توانیم با یک برنامه غذایی کامل تمام کمبوهای ویتامین را با خوردن میوه و سبزیجات و گروه‌های مختلف غذایی تامین کنیم.

● اول تغذیه خود را اصلاح کنید

دینا بچه خوش‌خوراکی نبود اما با کمی ترفند می توانستم بعضی از موادهای غذایی مقوی را به او بدهم. البته ناگفته نماند که در ترفندهای من هیچ خبری از زور و اجبار نبود. به علاوه می‌دانستم اگر پای تنقلات کم‌ارزش و شکلات به خانه ما باز شود با استقبال گرم دینا روبه رو خواهد بود. به علاوه الگوبرداری کودک از محیط اطراف و خانواده با قوت بیشتری در این سنین ادامه دارد و قبل از هر اقدامی والدین باید الگوی غذایی خود را اصلاح کنند.

● دینا با رعایت برنامه غذایی ۲۰سانتی‌متر افزایش قد داشته است

دینا الان ۷ سال دارد و با رعایت برنامه‌های غذایی‌اش و انجام حرکات کششی توانست از قد ۱۰۷سانتی‌متر به قد ۱۲۷سانتی‌متر دست پیدا کند. به علاوه دکتر تاکید زیادی به انجام ورزش‌های کششی از جمله بکستبال، بدبینتون و... داشت. به علاوه بعد از رعایت این برنامه غذایی دینا اشتهایش بهتر از قبل شده است و تمایل بیشتری به خوردن خوراکی‌های مقوی و پرارزش دارد.

● توصیه‌های ضروری دکتر مظهری به کودکان بد غذا

۱. اگر کودکان‌تان از خوردن گوشت طفره می‌روند شما می‌توانید از این پس گوشت‌های قرمز یا مرغ و ماهی را به صورت چرخ کرده یا پوره‌شده به غذای مورد علاقه کودک خود اضافه کنید.

۲. چون کودکان غذاهای انگشتی را بهتر می‌پذیرند، می‌توان غذاهای مختلف را به صورت کوکو، شامی، کتلت یا همبرگر خانگی تهیه کرد.

۳. در صورت اضافه‌کردن نخود، لوبیا و عدس (که کاملا پخته و له شده باشند) به سوپ، آش و خورش، ارزش غذایی آنها افزون‌تر و مقدار انرژی دریافتی کودک بیشتر می‌شود.

۴. در صورت تمایل نداشتن به تخم‌مرغ که یکی از منابع خوب پروتئین است، می‌توان با رنده‌کردن تخم‌مرغ آب‌پز داخل سوپ یا مخلوط‌کردن آن با پوره سیب‌زمینی، غذای مناسب و ارزشمندی تهیه کرد.

۵. سبزیجات نارنجی رنگ مثل هویج و کدو حلوایی ضمن داشتن ترکیبات بسیار ارزشمند، از منابع خوب پیش‌ساز ویتامین A نیز هستند. روش دیگر برای غنی‌سازی مواد غذایی کودکان، استفاده از آرد غلات جوانه‌زده یا حبوبات پوست‌کنده و آسیاب‌شده همراه با عصاره قلم است که به ارزش پروتئینی و تراکم انرژی کمک می‌کند.

● «دینا» با تغییر منش زندگی و روش تغذیه توانست ۲۰ سانتی‌متر به قدش اضافه کند

اجازه می‌خواهم قبل از بازگشایی پرونده خانم محمدپور یک بار دیگر به باورهای غلط والدین محترم در قبال اثر تزریق هورمون رشد برای افزایش قد فرزندان‌شان اشاره داشته باشم. بر مبنای یافته‌های عینی و بررسی‌های متعدد واماندگی از رشد قدی یا کوتاه قدی فقط ناشی از کمبود هورمون رشد نیست چرا که تنها یک درصد علل کوتاه قدی ناشی از این هورمون می‌تواند باشد بلکه عوامل تاثیرگذار بر روند رشد قدی کودکان در مراحل مختلف قبل از شکل‌گیری کودک و آغاز دوره رویانی و شروع دوره جنینی و... بسیار متعدد و مختلف بوده و در هر برهه‌ای از مسیر حرکت در وادی حیات نقش‌آفرینی خاص خود را ایفا می‌کند، به همین دلیل به همه والدین توصیه می‌کنم در تصمیم‌گیری برای تزریق هورمون رشد که یکی از پرهزینه‌ترین و کم‌اثرترین و پرمخاطره‌ترین روش‌ها محسوب می‌شود این همه شتاب و عجله نداشته باشند.

همچنین این افراد به سایر علل زمینه‌سازی عدم رشد و بالندگی توجهی نمی‌کنند، در حالی که والدین عاقبت‌اندیش و آینده‌نگر با تعقل و صبر و حوصله از روش‌های غیرتهاجمی بهره برده و با ریشه‌یابی علل واماندگی رشدی و برطرف کردن سیستماتیک هر یک از عوامل تاثیرگذار پرداخته و به موفقیت دست یافته‌اند. در سوم اسفندماه سال ۸۹ خانواده محترم محمدپور با فرزند خردسال خود برای مشورت در قبال امکان افزایش سرعت رشد قدی و دستیابی به قد بلندتر مراجعه کرده بودند. در زمان مراجعه سن دخترشان دینا از ۴ سالگی گذشته بود و قد دینا در آن زمان ۱۰۷ سانتی‌متر و وزنش ۱۷/۵ کیلوگرم بود.

بر مبنای محاسبات در صورت فراهم شدن سایر عوامل محیطی مثبت تاثیرگذار، قد تا ۱۶۵/۵ سانتی‌متر قابل انتظار بود بنابراین با در نظر گرفتن اطلاعات ارائه شده که در مصاحبه ذکر شده است ضمن توصیه انجام آزمایش‌های مایعات بدن یک برنامه متعادل و متنوع و متناسب و منطبق با شرایط دینا ارائه داده شد. متاسفانه نتایج آزمایشات انجام شده نشان‌دهنده کم‌خونی شدید ناشی از فقر آهن، کمبود اسید فولیک و ویتامین۱۲ B و کمبود روی و منیزیم و عدم کفایت ویتامین۳ D بود.

در برنامه بعدی مکمل‌های مورد اشاره نیز تجویز شدند. همچنین چون در قبال افزایش قد تنها ۳۰۰ گرم افزایش وزن پیدا کرده بودند علاوه بر برنامه‌های مدون رژیم غذایی نحوه غنی‌سازی آن و فرمول تهیه و تلفیق سیستماتیک انواع حبوبات و غلات و طرز تهیه عصاره قلم گوساله یا بره به صورت کتبی و شفاهی آموزش داده شد. نتیجه رفت و آمدهای شش گانه در طول فاصله زمانی دو سال و چهار ماه افزایش وزن از ۱۷ کیلوگرم به ۲۵/۷۰۰ کیلوگرم و دستیابی به قد ۱۲۷ سانتی‌متر از قد زمان مراجعه یعنی ۱۰۷ سانتی‌متر ثبت شد بنابراین از آنجایی که تا محدوده قد به ارث رسیده از طرف پدر و مادرش که معادل ۱۶۵/۵ سانتی‌متر تخمین زده شده است هنوز ۳۷/۵ سانتی‌متر دیگر خانم محمدپور باید قد بکشد و خواهد کشید، امکان افزایش قد از این میزان بیشتر نیز وجود دارد.