سه شنبه, ۷ اسفند, ۱۴۰۳ / 25 February, 2025
معنا و مفهوم نسبی‌گرایی اخلاقی
نسبی‌گرایی گاهی اوقات به عنوان مکتبی تلقی میشود که بر طبق آن همه آرا از جهت کیفی در یک درجه اهمیت قرار دارند. البته این رویکرد به نسبی‌گرایی اغلب از سوی مخالفان آن ابراز میشود. این مکتب فلسفی از جهات و رویه‌های گوناگونی قابل تأمل است. به گزارش مهر در سطح اخلاقی نسبی‌گرایی بدان معناست که همه هنجارهای اخلاقی به یک درجه خوب و فضیلت محسوب می‌شوند. در معرفت‌شناسی هم نسبی‌گرایی اذعان می‌کند که همه باورها و نظام‌های باور به‌طور یکسان موجه و صادقند. منتقدان نسبی‌گرایی اما عموما چنین دیدگاه‌هایی را به عنوان دیدگاه‌هایی ناسازگار و نامنسجم قلمداد می‌کنند. این منتقدان نه تنها این نظرات را خودابطال می‌دانند یعنی اگر همه نظریات با یکدیگر از جهت توجیه و صدق مساوی‌اند خود این نظر نیز همردیف نظرهای دیگر است بلکه معتقدند این رویکرد به هیچگونه پیشرفت عقلی از سویی قائل نیست و هرگونه پیشرفتی معرفتی را رد می‌کند. از آنجا که نسبی‌گرایی با چنین اتهام‌هایی روبه‌رو است کمتر متفکری است که خود را نسبی‌گرا بنامد. با این همه پاره‌ای از معروف‌ترین متفکرانی که متهم به نسبی‌گرا بودن هستند چون: لودویک ویتگنشتاین، پیتر وینچ، توماس کوهن، ریچارد رورتی، میشل فوکو و دریدا در یک مبنای مشترک شریک‌اند و مبنایی برای موضع نسبی‌گرایی پیچیده‌تر و موجه‌تر را فراهم آورده‌اند.
هرچند که انواع و اقسام نسبی‌گرایی وجود دارند دو مشخصه مشترک میان همه آنها موجودند. اول آنکه همه آنها تصریح می‌کنند که هر امر و مقوله‌ای (نظیر ارزش‌های اخلاقی، زیبایی، معرفت، میل یا معنا) به چارچوبی از دیدگاه‌ها و مواضع (نظیر سوژه فردی، فرهنگ، دوره زمانی، زبان و یا نمایی مفهومی) وابسته هستند. یعنی ما نمی‌توانیم معرفت، خوبی و یا زیبایی را مستقل و بدون امری دیگر به بررسی نشینیم. فی‌المثل رویه‌ای از این نسبی‌گرایی معتقد است که معرفت تابع دوره‌ای زمانی یا ارزش‌هایی فرهنگی است. دوم آنکه آنها وجود یک موضع را که از همه مواضع دیگر برتر باشد رد می‌کنند. بنابراین این امکان هست که انواع مختلف نسبی‌گرایی را به روشی منصفانه تقسیم کنیم. مهم‌ترین تقسیم نسبی‌گرایی می‌تواند بر حسب موضوع به وجود آید. بنابراین اشکال نسبی‌گرایی اخلاقی، نسبی‌گرایی اخلاق را بیان می‌کنند، اشکال نسبی‌گرایی معرفتی، نسبیت معرفت را بیان می‌کنند و... این انواع می‌توانند به گروه‌های متمایزی تقسیم شوند و این کار با تعریف چارچوبی که موضوع مورد بحث در آن قرار دارد صورت می‌گیرد.
این دیدگاه‌ها هرچقدر که مناقشه‌برانگیز باشند و هرچقدر که سازگار باشند این نکته آشکار است موضوعی که نسبت بدان نسبی‌گرایی به وجود آمده از ارج و اهمیت زیادی برخوردار است هرچند که نمی‌توان نادیده گرفت در جهان معاصر شایع‌ترین و مرسوم‌ترین شکل نسبی‌گرایی، نسبی‌گرایی اخلاقی است. بر طبق این دیدگاه، ارزش‌های اخلاقی همه تابع فرهنگ، زبان، تاریخ یا طبقه‌ای خاص هستند. به همین جهت می‌توان یکی از مهم‌ترین پرسش‌های افرادی که از استقلال معرفت دفاع می‌کنند پرسش از دفاع آنها در قبال نسبی‌گرایی اخلاقی دانست.
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست