قند, خواب را تلخ می کند

معمولا بیماران دیابتی الگوی خواب نامناسبی دارند بعضی دیابتی ها بیش از حد می خوابند در حالی که برخی دیگر کمبود خواب دارند

معمولا بیماران دیابتی الگوی خواب نامناسبی دارند. بعضی دیابتی‌ها بیش‌ از حد می‌خوابند در حالی که برخی دیگر کمبود خواب دارند...

محققان دانشگاه شیکاگو با بررسی سطح قندخون ۱۱ فرد سالم که شب‌ها فقط ۴ ساعت (۵-۱صبح) می‌خوابیدند، طی ۶ شب متمادی، دریافتند بعد از ۶ شب کم‌خوابی، سطح قندخون آنها از حالت عادی بیشتر شده است. البته این افزایش در حدی نبود که این افراد را در رده بیماران دیابتی قرار دهد. جالب اینجاست که سطح غیرطبیعی قندخون آنها بعد از برگشتن به الگوی عادی خوابشان به مقادیر طبیعی خود رسید.

متخصصان معتقدند کم‌خوابی می‌تواند هورمون‌‌ استرس (کورتیزول) را افزایش دهد. افزایش کورتیزول در بدن باعث مقاومت به انسولین می‌شود و در نتیجه بدن نمی‌تواند به طور بهینه از هورمون انسولین استفاده کند و گلوکز را برای تولید انرژی به سلول‌ها بکشاند. تمام این تغییرات فرد را در خطر ابتلا به بیماری دیابت قرار می‌دهند.

همچنین کم‌خوابی باعث کاهش میزان هورمون لپتین می‌شود. این هورمون وظیفه مهار اشتها را در بدن به عهده دارد. اگر فرد خواب کافی نداشته باشد، میزان آمینواسید گرلین در بدنش از سطوح استاندارد بالاتر می‌رود. گرلین ماده محرک اشتهاست و افزایش آن باعث نمی‌شود فرد سراغ خوردن میوه و سبزی برود بلکه به خوردن خوراکی‌های پرکربوهیدرات از قبیل انواع کیک، نان، شیرینی، چیپس و... اشتها پیدا می‌کند که وی را در معرض چاقی قرار می‌دهد.

● دیابت و آپنه خواب

«آپنه» خواب باعث توقف تنفس در طول خواب می‌شود. دوره‌های زمانی قطع تنفس در خواب را «آپنه» می‌نامیم که در اثر انسداد راه‌های هوایی فوقانی ایجاد می‌شوند. تحریک آپنه معمولا آنقدر شدید نیست که فرد را از خواب بیدار کند اما اگر همین فرد را هنگام خواب در آزمایشگاه مغز و اعصاب بررسی کنیم، می‌بینیم که امواج مغزی به دنبال آپنه تغییرات قابل‌توجهی دارند. آپنه خواب در اثر سطح کم اکسیژن خون و اختلال در رسیدن هوا به ریه‌ها ایجاد می‌شود. سطوح پایین اکسیژن بر عملکرد مغز و قلب هم اثر می‌گذارد. بد نیست بدانید دوسوم افرادی که دچار آپنه خواب هستند، اضافه وزن دارند. آپنه خواب چرخه و مراحل خواب را تغییر می‌دهد. برخی مطالعه‌ها نشان می‌دهند مراحل متغیر خواب باعث کاهش سطح هورمون رشد می‌شوند که نقش کلیدی در ترکیب بدن دارد؛‌ از جمله تغییر در میزان بافت چربی، عضلانی و به‌خصوص چربی‌های شکمی. محققان توانسته‌اند بین آپنه خواب و ابتلا به دیابت و مقاومت به انسولین ارتباط برقرار کنند.

اگر پزشک برای بیمار دیابتی آپنه خواب تشخیص دهد، ممکن است از او بخواهد کمی وزنش را کم کند تا بتواند راحت‌تر نفس بکشد. درمان دیگری که برای این مشکل در نظر گرفته‌شده، ماسک‌های هوایی مخصوص است که بیمار در طول خواب آن را روی دهان و بینی خود می‌‌گذارد. این ماسک هوا را با جریان متناسب با وضعیت راه‌های هوایی بیمار به سیستم تنفسی او وارد می‌کند در نتیجه از بسته‌شدن راه‌های هوایی هنگام خواب جلوگیری می‌شود.

● دیابت و نوروپاتی محیطی

نوروپاتی محیطی یعنی آسیب‌دیدگی اعصاب محیطی دست و پا. در این حالت فرد در ناحیه دست یا پا احساس سوزش، بی‌حسی و درد می‌کند. اگر علاوه بر بیماری دیابت دچار نوروپاتی محیطی هم هستید، پزشک برایتان یک ضددرد معمولی از قبیل ایبوپروفن، آسپیرین و... یا پمادهای ضددرد موضعی تجویز خواهد کرد.

● دیابت و نشانگان پای بی‌قرار

این نشانگان که باعث حرکت غیرارادی پای فرد می‌شود، با حالت‌های دیگری از قبیل سوزن‌سوزن‌شدن، کشیدگی یا درد همراه است و به دنبال آن فرد یا نمی‌تواند راحت بخوابد یا زیاد می‌خوابد. پزشک برای درمان از داروهای دوپامینی، خواب‌آور، ضددرد یا ضدتشنج استفاده می‌کند. ممکن است ضمن بررسی قندخون، مکمل آهن هم تجویز کند.

● چه کنیم که راحت‌تر بخوابیم؟

۱) سر ساعت مشخصی بخوابید و بیدار شوید. این برنامه را حتی در ایام تعطیل هم پیش بگیرید و مراقب باشید در طول روز به مدت طولانی نخوابید در غیر این صورت شب سخت خوابتان می‌برد.

۲) محیط خوابتان را مطبوع کنید. بهتر است اتاقتان خنک، ساکت و راحت باشد. بالش و تشک راحتی برای خودتان انتخاب کنید و هر چیزی که ممکن است با صدایش خوابتان را آشفته کند از اتاقتان بیرون ببرید.

۳) تکنیک‌های ریلکسیشن و تنفس عمیق را بیاموزید.

۴) موسیقی‌های آرامش بخش یا سی‌دی صداهای طبیعت را تهیه کنید و به آنها گوش دهید.

۵) برنامه ورزشی منظمی را در پیش بگیرید ولی چند ساعت قبل از خواب ورزش نکنید.

۶) قبل از خواب انواع نوشیدنی و به‌خصوص مواد مدر از قبیل خوراکی‌های کافئین یا نیکوتین‌دار مصرف نکنید.

۷) اگر همچنان خوابتان نمی‌برد، از جایتان بلند شوید و در اتاق دیگری کاری متفاوت انجام دهید و تا هنگامی که کاملا خواب‌آلود نشده?اید به تختخوابتان برنگردید.

منبع: مایوکلینیک

ترجمه: مجتبی ممتحنی