شهر و آرامش

آلودگی صوتی در پایتخت با وجود سر و صدای ذاتی در مقایسه با معضلاتی پرهای و هوی نظیر ترافیک، آلودگی هوا و... مهجور و منزوی به حساب می‌آید. اگرچه این بی‌توجهی همگانی از آثار منفی آن …

آلودگی صوتی در پایتخت با وجود سر و صدای ذاتی در مقایسه با معضلاتی پرهای و هوی نظیر ترافیک، آلودگی هوا و... مهجور و منزوی به حساب می‌آید. اگرچه این بی‌توجهی همگانی از آثار منفی آن بر ذهن و روان شهروندان نمی‌کاهد و بلکه بر آن می‌افزاید. هنگامی که در میان ترافیک سنگین و شلوغی شهری از سر کار به خانه باز می‌گردیم این تاثیر آلودگی صوتی است که تا ساعتی پس از رسیدن ظرفیت و تحمل روانی پایین می‌آید و به قول معروف حال جواب سلام دادن را هم نداریم.

مرز خطر به همین جا محدود نمی‌شود. آلودگی صوتی متعدد و مکرر در محیط شهری گاهی گوش را چنان به خود عادت می‌دهد که فرد دیگر صداهای مزاحم را نمی‌شنود و مشکل اصلی تازه از این‌جا آغاز می‌شود. گوش دیگر صداهای عادی را هم درست نمی‌شنود و عارضه‌ای به نام خستگی شنوایی رخ می‌نماید که در بلندمدت ناشنوایی کامل را در پی دارد.

عوارض جسمی آلودگی صوتی هم در کمال تعجب طیفی وسیع را در برمی‌گیرد که تغییر جریان خون، تنفس،‌ ضربان قلب و اندازه مردمک چشم به همراه اختلال در خواب، تحریک عصبی، خستگی مفرط، مختل شدن قدرت تطابق و رابطه با محیط و اطرافیان، کاهش بازده کاری، بدخلقی و... بخشی از آن است. آلودگی صوتی بنا به تعریف صدایی ناخواسته است که به انسان آسیب می‌زند و کثرت منابع آن در محیط شهری موجب شده سازمان بهداشت جهانی نیز درباره گسترش آثار و پیامدهای آن به ویژه برای شهروندان کشورهای در حال توسعه هشدار جدی بدهد.

بوق، اگزوز و موتور خودروها، سایش تایر با آسفالت و ترمزهای ناگهانی، قطار، مترو و هواپیما، فعالیت کارخانه‌ها، ساخت و ساز،‌ تصادفات رانندگی، بلندگوی دوره‌گردها، تردد خودروهای سنگین و... بخشی از منابع آلودگی صوتی در شهرها هستند که میزان آلودگی صوتی پایتخت را حتی در ساعات شب ۱۰ دسی‌بل از حد استاندارد بالا می‌برند. در این میان تنها راهکار پیش‌روی شهروندان برای در امان ما ندن از صدهای مزاحم نصب پنجره‌های دو جداره و احتمالا استفاده از عایق‌های جاذب صوت در دیواره‌های خانه است. اما راهکارهای پیش روی دولت‌ها و شهرداری‌ها بسیارند و اصولا به ۲ دسته پیشگیری از تولید و جلوگیری از گسترش تقسیم می‌شوند.

علاوه بر آن اجرای روش‌های زیر هم هزینه برند و هم به پشتوانه‌های قضایی، حقوقی، فرهنگی، فنی، تکنولوژیکی و اجتماعی و مدیریتی نیاز دارند. اما تجربه نشان می‌دهد هرگز غیرممکن نیستند و به کار بستن آنها فقط به توجه و همت مسوولان مربوطه نیاز دارد.

ـ تولید وسایل نقلیه کم‌صدا، تعویض خودروهای فرسوده و معاینه فنی متناوب

ـ بازنگری در استانداردهای این حوزه و تهیه نقشه صوتی برای تمامی مناطق و محله‌های شهری

ـ ایجاد محدودیت برای سرعت خودروها و اعمال جریمه بازدارنده برای تولید آلودگی صوتی

ـ استفاده از تایرهای کم‌صدا و آسفالت‌های پیشرفته موسوم به آسفالت ساکت در معابر

ـ اعمال محدودیت برای تردد خودروهای باری و حمل مصالح

ـ احداث دیواره‌های صوتی در حاشیه معابر و بزرگراه‌ها بویژه در نزدیکی بافت مسکونی

ـ رعایت فاصله قانونی ساختمان‌ها از اتوبان‌ها و بزرگراه‌ها

ـ احداث و گسترش فضای سبز شهری که حداقل ۱۰ دسی‌بل از شدت آلودگی صوتی می‌کاهد

ـ تفکیک کاربری‌های متعارض مسکونی، صنعتی، تجاری و... در محیط شهری

ـ استفاده از روش‌های آموزشی، فرهنگی و قانونی برای رعایت فرهنگ مناسب رانندگی

ـ اطلاع‌رسانی درباره عوارض آلودگی صوتی و جلب مشارکت همگانی برای مقابله با آن.

امین رحیمی