درمورد قوانین بسكتبال

● تاریخچه بسكتبال

ورزش بسكتبال در سال ۱۹۸۱ میلادی توسط آموزگاری به نام دكتر جمیزناسمیت ابداع و در استادیوم اسپرینگ فیلد ماساچوست به نمایش در آمد. در آن زمان به جای حلقه های گل از سبدهای مخصوص كه به شكل زنبیل بودند استفاده می شد كه توپ پس از گل شدن در درون آنها قرار می گرفت كه پس از هر بار گل شدن توپ را به وسیله نردبان از درون سبد بیرون می آوردند و به وسیله بین طرفین در جریان بازی قرار می دادند. هدف اصلی از ابداع چنین ورزشی ایجاد فعالیت در محیط سر بسته ای در فصل زمستان بود تا ورزشكاران بتوانند در این فصل نیز فعالیت داشته و با ورزش فرم بدنی و وضعیت جسمانی خود را در حد مطلوب حفظ نمایند. به همین جهت تعداد بازیكنان نامحدود بود و هر دفعه می توانستند از هر تعداد دلخواه برای بازی استفاده نمایند كه كم كم قوانینی برای انجام بازی و سایر قسمت ها وضع نمودند به طوری كه تعداد بازیكنان هر طرف ۹ نفر تعیین گردید وسپس به ۷ نفر تقلیل یافت و بالاخره این تعداد به ۵ نفر تثبیت یافته است. هر بازیكن می توانست در موقع وقوع خط به جای كلیه بازیكنان تیم خود پرتاب آزاد را انجام دهد. هر تیم می توانست از شروع تا پایان بازی توپ را در زمین خود به طور دلخواه نگهداری نماید. هر دفعه كه توپ گل می شد بازی یا بین طرفین یا ( جامپ بال ) از وسط زمین ادامه می یافت. بازیكنان بلند قد می توانستند در نزدیك سبد قرار گیرند و توپ را به آرامی در سبد جای دهند ( قانون سه ثانیه وجود نداشت ) با اجرای مسابقاتی چند زمینه تحول و پیشرفت بسكتبال را فراهم كردند لیكن بعد از جنگ جهانی اول ( ۱۹۱۸ ) بسكتبال ورزش رقابت آمیز و بزرگی نشد. درآن ایام سعی شد توجه رؤسای مدارس و گردانندگان سازمان های ورزشی را به تعلیم و آموزش بسكتبال جلب نمایند. با این وجود و این همه تلاش مداوم و پیگیر تعلیم بسكتبال برای مربیان حالت جنبی داشت و اساساً فعالیت آنها در ورزش های رقابت آمیز دیگری مانند فوتبال آمریكائی متمركز بود. چند سالی چنین وضعیتی ادامه داشت بعد از جنگ جهانی اول تدریجاً مربیان بسكتبال وضعیت ثابتی پیدا كردند و فعالیتشان مؤثر واقع شد و این ورزش شناخته گردید و به اروپا نیز كشیده شد در سال ۱۹۲۴ اولین مسابقات بین المللی بین تیم های بسكتبال فرانسه، ایتالیا، انگلستان و آمریكا در پاریس برگزار گردید و از سال ۱۹۳۲ فدراسیون آماتوری بسكتبال در ژنو با نمایندگی چند كشور تشكیل شد و در مسابقات المپیك ۱۹۳۶ برای اولین بار ۲۳ كشور در مسابقات رسمی بسكتبال شركت نمودند و آمریكا قهرمان المپیك گردید . امروز با اینكه ورزش بسكتبال یكی از سریعترین و پرطرفدارترین ورزش های جهان می باشد و بعضی از اصول آن نیز تغییر یافته ولی هنوز اصول اساسی آن مانند زمان دكتر نایسمیت كه در سبدهای هلو انجام میگرفت به قوه خود باقی است. این ورزش توسط آقای فریدون شریف زاده به ایرانیان شناسانده شد و خدمات ارزنده ای برای پیشبرد ورزش بسكتبال انجام داد به طوری كه برای اولین بار ایران در سال ۱۹۴۸ توانست در مسابقات المپیك لندن شركت نمایند.

● مقررات و قوانین بسكتبال

▪ تعریف:

بازی بسكتبال توسط دو تیم انجام می پذیرد كه هر تیم شامل ۵ بازیكن می باشد، هدف آنها عبور دادن توپ از حلقه و ممانعت از گل زدن تیم مقابل است. اندازه زمین بسكتبال باید (۲۸*۱۵) یا (۲۶*۱۴) یا (۲۴*۱۲) باشد و ارتفاع زمین بازی تا سقف سالن باید هفت متر باشد.

تمامی خطوط زمین باید ۵ سانتیمتر عرض داشته باشد: شعاع دایره ها باید ۰۸/۱ متر باشد. اندازه تخته باید ۱۸۰ * ۰۵/۱ متر باشد كه با فاصله ۰۹/۲متر از سطح زمین نصب می گردد.

یك بازی بسكتبال با یك سر داور و یك داور، منشی، وقت نگهدار مسؤول ۲۴ ثانیه، مسؤول تابلو و یك ناظر فنی مسابقات برگزار می شود. بازی بسكتبال با ۵ بازیكن شروع می شود و با دو نفر هم می توانند ادامه دهند كمتر از دو نفر بازی انجام نمی شود. بازی در چهار پریوت ده دقیقه ای انجام می شود. بین ده دقیقه اول و دوم یك وقت دو دقیقه استراحت و بین ده دقیقه دوم و سوم كه نیمه اول هم نامیده می شود یك وقت ده تا پانزده دقیقه استراحت و بین ده دقیقه سوم و چهارم یك وقت دو دقیقه ای استراحت انجام می شود. تایم استراحت هر ده دقیقه، یك تایم استراحت یك دقیقه ای و ده دقیقه آخر تیمها می توانند از دو تایم استراحت یك دقیقه ای استفاده نمایند.

▪ تخلف ها:

الف) سه ثانیه: زمانی كه تیمی توپ را در اختیار دارد نباید هیچ یك از بازیكنان آن تیم بیش از سه ثانیه در منطقه ذوزنقه تیم مقابل توقف نمایند. تمامی خطوط منطقه ذوزنقه جزء منطقه محدوده محسوب می شوند .

ب) هشت ثانیه: زمانی كه بازیكنی مالكیت توپ را در زمین دفاعی خود در اختیار می گیرد بایستی در عرض هشت ثانیه توپ را از زمین خارج كرده و به زمین حمله ببرد.

ج) ۲۴ ثانیه: اگر تیمی مالك توپ شده باشد. باید در عرض ۲۴ ثانیه توپ را وارد حلقه حریف بكند یا به طرف حلقه تیم مقابل شوت بزند در زدن شوت توپ باید حتماً به حلقه بخورد تا ۲۴ ثانیه صفر شود اگر توپ به تخته بخورد ۲۴ ثانیه ادامه می یابد و اگر توپ توسط تیم مقابل اوت شود باز هم ۲۴ ثانیه ادامه می یابد. ۲۴ ثانیه موقعی صفر می شود كه ۱- خطا صورت بگیرد ۲- بازیكن تیم مقابل با پا توپ را به اوت بیاندازد. اگر دستگاه ۲۴ ثانیه بوق بزند و توپ از دست بازیكن رها شده و در هوا باشد، اگر گل شود گل قبول می باشد. اگر در هوا با دست بازیكنی لمس شود و گل شود گل مردود می باشد .

د) رانینگ: موقعی كه بازیكن توپ را در دست گرفته و یك یا دو گام به اطراف برود، رانینگ نام دارد.

و) پای پیوت: اگر بازیكنی توپ را در دست داشته و یك پا را ثابت و پای دیگر را به هر طرف كه بخواهد به حركت در آورد پای ثابت را پای پیوت می گویند. اگر بازیكنی با توپ با دو پا همزمان به زمین بیاید هر دو پای او پای پیوت می باشد. اگر یك پای خود را بلند كند پای دیگر به عنوان پای پیوت خواهد بود.

▪ خطاها:

الف) خطای شخصی: ۱) بلاك كردن ۲) شارژ كردن ۳) دفاع از پشت سر ۴) تماس با دست ۵ ) نگهداشتن ۶) استفاده غیرقانونی از دستها ۷) هل دادن ۸) اسكرین غیر قانونی خطای شخصی در تمامی حالات جهت بازیكن خاطی اعلام می شود.

ب) خطای طرفین: خطایی است كه دو بازیكن مخالف روی همدیگر در یك زمان انجام می دهند.

ج) خطای غیر ورزشی: خطای شخصی است كه به طور عمد روی بازیكن با توپ و یا بدون توپ صورت می گیرد و جریمه آن دو پرتاب آزاد و مالكیت توپ از وسط زمین می باشد.

د) دیسكالیفه: هرگونه خطایی خارج از روحیه ورزشكاری را با دیسكالیفه (اخراج از زمین بازی) جریمه و دو پرتاب آزاد و مالكیت توپ از وسط زمین به حریف داده می شود.

و) خطای فنی: خطایی است كه بدون برخورد بازیكن بوجود می آید. جریمه آن یك پرتاب آزاد با مالكیت توپ از وسط زمین می باشد. خطای فنی برای بازیكن ذخیره دو پرتاب آزاد با مالكیت توپ و خطای فنی برای مربی و همراه تیم دو پرتاب آزاد و مالكیت توپ است.

هـ) خطای تیمی: در هر ده دقیقه، تیمی كه خطاهای انجام شده آن بیش از ۴ خطا باشد، خطای تیمی محسوب می شود و جریمه آن دو پرتاب آزاد توسط بازیكنی كه خطا روی آن اتفاق افتاده است انجام می شود.