ممنوعیت سود آور

اینترنت پرسرعت یکی از امکانات نسبتا جدید ارتباطی در کشور است كه به کاربران اجازه می دهد تا با سرعت بین ۶۴ کیلوبیت تا چندین گیگابیت در ثانیه به اینترنت متصل شوند

کاهش سرعت اینترنت که با دستور سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی از چندی پیش شكل اجرایی به خود گرفته است، توانسته ذهن بسیاری از فعالان در این عرصه را به خود مشغول کند. هر چند بسیاری در ابتدا آن را باور نمی‌کردند اما خبر حقیقت داشت و از این پس کاربران خانگی اجازه اتصال به اینترنت با سرعت بیش از ۱۲۸ کیلوبیت را نخواهند داشت. این خبر همان زمان از سوی سلیمانی وزیر ارتباطات نیز مورد تائید قرار گرفت چرا كه به اعتقاد وی كاربران اینترنت در ایران به اینترنت بیش از ۱۲۸ كیلو بیت نیازی ندارند. اما نكته جالب آن است كه هنوز از این اظهار نظرمدت زمانی سپری نشده است كه وزیر ارتباطات در تازه‌ترین سخنان خود در گفت‌وگو با سیما از ارایه طرحی چند میلیارد تومانی به شورا اقتصاد، جهت توسعه اینترنت پرسرعت برای كاربران خانگی خبر داده است.

به عقیده بسیاری از كارشناسان این دو اظهار نظر متفاوت در طول مدت زمان اندكی نشان دهنده شکاف گسترده ای است که یا آن را باید به حساب بهبود دیدگاه‌های این وزارتخانه گذاشت و یا آن را به فقدان اطلاعات لازم در این حوزه نسبت داد. واقعیت آن است که در طی ماههای گذشته چنین اظهارنظرهای متفاوتی بارها از سوی مسوولان وزارت ارتباطات و از جمله وزیر عنوان شده و برخی از آنها نیز بلافاصله به شکلی مورد تصحیح قرار گرفته است.

● آغاز كم سرعت برای اینترنت پرسرعت

اینترنت پرسرعت یکی از امکانات نسبتا جدید ارتباطی در کشور است كه به کاربران اجازه می دهد تا با سرعت بین ۶۴ کیلوبیت تا چندین گیگابیت در ثانیه به اینترنت متصل شوند. خطوط ADSL که کاربران از این طریق به شبکه جهانی راه می‌یابند این امکان را به کاربران می‌دهد که همزمان با اتصال به اینترنت از تلفن ثابت خود نیز استفاده کنند. در ایران البته به غیر از ADSL برخی شرکت‌ها اینترنت بی سیم را نیز آزموده‌اند.

به هر حال اهمیت اینترنت پرسرعت زمانی بالا گرفت که در شاخص‌های مخابراتی جهان، اینترنت پرسرعت جای شاخص اتصال به اینترنت را گرفت. در واقع کشوری توسعه یافته تر تلقی می‌شود كه تعداد کاربران بیشتری در آن از اینترنت پرسرعت بهره مند باشند. هم اکنون در حدود ۷ میلیون کاربر اینترنتی در ایران وجود دارد که اغلب آنها از طریق خطوط تلفنی خود (DIAL UP) به اینترنت متصل می‌شوند. اگر با احتساب اتصال با DIAL UP ضریب نفوذ اینترنت در ایران بالغ بر ده دصد باشد ایران جزو ضعیف ترین کشورهای منطقه در این زمینه است. حال اگر شاخص اینترنت پرسرعت را بخواهیم مد نظر قرار دهیم وضعیت از این هم شکننده تر خواهد شد چراکه هم اکنون با وجود گذشت بیش از یک سال از راه اندازی خطوط اینترنت پرسرعت هنوز تعداد کاربران این سرویس از ۲۵۰ هزارنفر نیز تجاوز نکرده است. چنین آماری عملا ایران را از لحاظ ارتباطات در زمره کشورهای توسعه نیافته قرار می دهد .

هر چند باید گفت مسوولان مخابراتی ایران با چنین موضوعاتی بیگانه نیستند و از این رو از چند سال قبل به این سو به گسترش اینترنت پرسرعت در ایران اندیشیده اند و حتی آن را در متن قانون برنامه‌های میان مدت کشور قرار داده اند. دسترسی به یک و نیم میلیون پورت اینترنت پرسرعت تا پایان برنامه چهارم توسعه از جمله راهکارهایی است که برای دولت در نظر گرفته شده است.

راهكارهایی كه به مقصد نرسیده تا حدودی متوقف شده‌اند اما شاید بد نباشد به این نكته بپردازیم كه اینترنت پرسرعت از چه زمانی در كشور ما قدم به عرصه گذاشته است در این باره گفته می‌شود، اولین بار در اواخر زمستان ۸۲ داستان اینترنت پرسرعت اغاز شد، زمانی كه بر روی خروجی یكی از خبرگزاری‌ها آمده بود كه در راستای اجرای سیاست‌های برنامه‌ سوم، توسعه‌ اقتصادی دولت مبنی بر خصوصی سازی و واگذاری تعدادی از بخش‌های مختلف امور مخابراتی به بخش خصوصی، اولین پروانه‌ نصب، راه اندازی و بهره‌برداری شبكه‌ ملی انتقال داده‌ها با پهنای باند پرسرعت در سطح كشور (PAP) به شركت پارس آنلاین اعطا شد.

بعد از آن رفته رفته بر تعداد این شركت‌ها افزوده شد اما مرتبا ارایه این خدمات با تاخیرهای متوالی همراه بود تا آنجا كه در اوایل آذر ۸۳ با به تاخیر افتادن متوالی ارایه خدمات اینترنت پرسرعت توسط شرکت‌های دارنده پروانه خدمات انتقال داده ها (PAP) نهاد متولی این بخش طی اطلاعیه‌ای به شركت‌های PAP (ارایه دهنده اینترنت پرسرعت) هشدار داد كه اگر نتوانند به تعهدات خود در قبال ارایه خدمات اینترنت پرسرعت عمل کنند طبق قانون جریمه خواهند شد.این موضوع واکنش شرکت‌های خدمات دهنده اینترنت را برانگیخت چرا كه آنها در طی ماههای گذشته بارها از مخابرات به خاطر آنکه فضای لازم برای بهره برداری از این سرویس را در مراکز مخابراتی خود فراهم نکرده بود انتقاد کرده بودند.

این در حالی بود که مخابرات هم در مقابل همین موضوع را به کندی فعالیت شرکت‌های خدمات دهنده اینترنت نسبت داده بود.

به هر حال در آن زمان كه شركت مخابرات مقصر اصلی تاخیر متوالی ارایه خدمات اینترنت پرسرعت را شركت‌های PAP می‌دانست و به عكس این شركت‌ها مقصر را مخابرات می‌نامیدند. سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی براساس اطلاعیه‌ای اعلام كرد، شركت‌هایی که به هر دلیل تمایل دارند پروانه ارائه خدمات انتقال داده‌های خود را عودت دهند فرصت دارند تا پایان وقت اداری ( ساعت ۱۶ روز ۲۵ آذرماه ۸۳) تقاضای کتبی خود را به همراه عین پروانه به دبیرخانه سازمان تحویل و رسید اخذ كنند تا نسبت به لغو پروانه و آزادسازی ضمانت نامه حسن انجام تعهدات آنان مشروط بر آن که هیچ تعهد متضمن بار مالی با مشترکین خدمات خود نداشته باشند اقدام گردد و گویا شركت فناوری ارتباطات سگال نخستین شركتی بود كه در آن زمان تقاضای لغو پروانه‌اش مورد تا ئید قرار گرفت و این اطلاعیه پایانی بر تاخیر ارایه خدمات اینترنت پرسرعت نبود چرا كه داستان اینترنت پرسرعت با همان حال و هوای اولیه خود به فعالیت لاك‌پشتی ادامه می‌داد.

● یك شوك عظیم برای اینترنت پرسرعت

با وجود حمایت همه جانبه دولت‌های قبلی و فعلی (البته با در نظر نگرفتن بخشنامه چندی پیش وزارتخانه) ارایه اینترنت پرسرعت طبق زمانبندی پیش نرفت و مشکلات فراوانی در این عرصه گریبانگیر شرکت‌های ارایه دهنده پورت اینترنت شد. مهمترین مشکلی که این شرکت ها با آن مواجه شدند موضوع نصب تجهیزات مربوط به خطوط ADSL در مراکز مخابراتی بود. این خطوط برای ارایه خدمات به مشترکان باید از طریق سیستم ویژه ای که در مراکز مخابراتی نصب می‌شود مشترکان را به شرکت خدمات دهنده اینترنتی متصل کند.

بسیاری از مراکز مخابراتی با حضور یک شرکت خصوصی در این مراکز و استفاده از فضای آنها برای ارایه اینترنت پرسرعت مخالفت کردند و این مخالفت را با اجازه ندادن به نصب این تجهیزات در مراکز مخابراتی نشان دادند. در واقع هر چند دستور مافوق آنها بر همکاری با شرکت‌های PAP ( ارایه دهنده اینترنت پرسرعت ) دلالت داشت اما با توجه به این که چنین موضوعی در شرح وظایف آنان وجود نداشته اجازه توسعه آن را ندادند.

مقامات مخابراتی البته قصه را به شکل دیگری تعریف كرده‌اند چرا كه آنها اعتقاد دارند این شركت‌های PAP بودند كه به تعهدات خود عمل نكرده‌اند و آنها هیچ مشکلی را برای این شرکت‌ها ایجاد نکرده اند اما با یک حساب سرانگشتی می توان مشخص کرد که شرکتی که میلیارد ها تومان برای تجهیزات اینترنت پرسرعت هزینه کرده زودتر در اندیشه بهره برداری از آن است و نباید در كار خود تعلل كند. با وجود همه این‌ها می توان مشکلاتی مثل کمبود جا را در برخی از مناطق مخابراتی نیز در نظر گرفت.

---