توبه، راهکار مقابله با یأس و ناامیدی

برای غلبه بر روحیه یأس و ناامیدی ساز وکار توبه تا چه اندازه می تواند تاثیرگذار باشد لطفاً به نحو اجمال پاسخ دهید؟
سازو کار توبه اساساً برای کسانی است که به ورطه خطا، انحراف …

برای غلبه بر روحیه یأس و ناامیدی ساز وکار توبه تا چه اندازه می تواند تاثیرگذار باشد لطفاً به نحو اجمال پاسخ دهید؟

سازو کار توبه اساساً برای کسانی است که به ورطه خطا، انحراف و سقوط افتاده اند و راهکاری را برای نجات خود جست وجو می کنند. بنابراین یکی از مهم ترین راههای کسب امیدواری و غلبه بر روحیه یأس و ناامیدی،توبه و بازگشت به خداست. چه بسا افرادی با مرور پرونده سیاه سابق خود، احساس شرمساری می کنند،به خصوص زمانی که گناهان سنگینی مرتکب شده باشند. دراین صورت زنجیر اعمال گذشته که بر دست و پای آنها بسته شده وشکنجه های وجدان و افکار یأس آور که چون کابوسی وحشتناک بر روح شان سایه افکنده، مشکلات روحی زیادی را برای این دسته پدید می آورد.

اسلام فراسوی گناه کاران، روزنه ای از امید گشوده و برای جدا شدن از گذشته و آغاز زندگی جدید و حتی تولدی دیگر، توبه را پیشنهاد کرده است. این روش و سازوکار به همه نوید می دهدکه راه توبه به روی همه باز است. قرآن مجید در سوره زمر آیه ۵۳ می فرماید:

«قل یا عبادی الذین اسرفوا علی انفسهم لاتقنطوا من رحمه الله، ان الله یغفرالذنوب جمیعاً.

ای پیامبر! به بندگان گناه کار که برخود ستم کرده اند، بگو از رحمت خداوند ناامید نشوند که خدا همه گناهان را می آمرزد. آیه فوق گسترده ترین آیه قرآن است که شمول آن، هرگونه گناه را دربرمی گیرد و به همین دلیل از امید بخش ترین آیات توبه محسوب می شود.

باز آی، باز آی هر آن چه هستی باز آی

گرکافر و گبرو بت پرستی باز آی

این درگه ما، درگه نومیدی نیست

صد بار اگر توبه شکستی باز آی

ازمنظر اسلام، برای توبه، واسطه ای لازم نیست، هرگناه کاری بدون اقرار به گناه خود نزد دیگری در هر شرایطی و درهر زمان و مکانی، با اظهار ندامت و پشیمانی و عزم بر ترک گناه، می تواند از خداوند طلب مغفرت کند. دراین صورت با بهره مندی از عفو الهی چنان پاک می شود که گویی هرگز گناهی مرتکب نشده است. امام صادق (ع)می فرماید:«التائب من الذنب، کمن لاذنب له» توبه کننده واقعی مانند کسی است که اصلاً گناهی نکرده است. (سفینه البحار، ج ۲، ص ۲۲۳) بنابر این، باید گفت: با وجود توبه و استغفار، ناامیدی معنا ندارد، امام علی (ع) می فرماید: تعجب می کنم از کسی که ناامید می شود و حال آنکه با او استغفار است. (نهج البلاغه، حکمت ۴۸)

آری از مکتبی که یأس و ناامیدی را در ردیف گناهان بزرگ به حساب می آورد (اصول کافی، ج ۲، ص ۷۷۲) و بالاتر از آن درکتاب آسمانی اش درحدکفر قرار می دهد (یوسف -۷۸) باید انتظار امیدواری همیشگی و دوری جستن از ناامیدی داشت. به قول مولوی:

انبیا گفتند نومیدی بد است

فضل و رحمت های باری بی حد است

از چنین محسن نشاید ناامید

دست در فتراک این رحمت زنید