از بانکداری الکترونیک تا تجارت الکترونیک

بدون‌شک بانکداری الکترونیک و تجارت الکترونیک از جمله عوامل لازم و ملزوم برای یکدیگر هستند و تحقق و پیشرفت یکی به ارتقای کیفیت و کمیت دیگری کمک می‌کند.
کارشناسان معتقدند بزرگ‌ترین …

بدون‌شک بانکداری الکترونیک و تجارت الکترونیک از جمله عوامل لازم و ملزوم برای یکدیگر هستند و تحقق و پیشرفت یکی به ارتقای کیفیت و کمیت دیگری کمک می‌کند.

کارشناسان معتقدند بزرگ‌ترین حلقه عمومی شدن تجارت الکترونیکی، بانکداری الکترونیکی است. در این زمینه در داخل کشور شاهد مشکلات قابل‌تامل زیادی هستیم. تمامی چند میلیون کارت پول بانکی در کشور امکان پرداخت الکترونیکی ندارند و عدم آمادگی کامل بانک‌ها در زمینه پرداخت الکترونیکی باعث می‌شود که دارندگان کارت پول‌ها نیز همیشه امکان پرداخت اینترنتی نداشته باشند. نبود متولی مشخص برای پرداخت‌های اینترنتی نیز باعث شده است بانکداری الکترونیکی در کشور هنوز به نقطه مطلوب نرسیده باشد. متاسفانه روند پیشرفت و تکمیل پروژه‌های در دست اجرای وزارت بازرگانی و از جمله فعالیت‌های مرکز صدور گواهی دیجیتال، پروژه پیشگام تجارت الکترونیک و توسعه و تکمیل نقطه تجاری ایران به‌‌رغم تلاش‌های انجام شده کافی نیست. اگرچه میلیاردها دلار برای راه‌اندازی این پروژه‌ها هزینه شده اما همیشه با تاخیر روبه‌رو بوده است. باید توجه داشت که تجارت الکترونیکی یک پدیده تجاری و کمتر تکنولوژیکی است که می‌تواند در حوزه‌های بسیاری از جمله توریسم، خدمات زیادی را به افراد ارایه دهد. این در حالی است که در این زمینه بسیار کند عمل می‌شود و همین مسئله فرصت‌های زیادی را برای درآمدزایی از کشور سلب می‌کند. اهمیت این موضوع آنجاست که در دیگر نقاط جهان تبادل الکترونیکی پول و خرید کالا و خدمات از طریق کارت‌های اعتباری به یک روند عادی تبدیل شده است و در دسترس نبودن این خدمات در ایران می‌تواند بسیار مشکل‌آفرین باشد.

با عنایت به این نکات، اگر می‌خواهیم سهم خود را از تجارت الکترونیک به دیگر کشورها واگذار نکنیم باید توسعه آن را در کشور جدی بگیریم و از فرصت‌ها استفاده کنیم.

در عین حال امروزه در تجارت خصوصا در عرصه بین‏المللی بانک‏ها نقش اساسی را ایفا می‏کنند و به عنوان مهم‌ترین واسطه میان خریدار و فروشنده محسوب می‏شوند، بنابراین تا زمانی که امکان پرداخت الکترونیک مهیا نباشد، تجارت الکترونیک معنا پیدا نمی‏کند.

برخی بر این باورند که نصب خودپرداز به معنای الکترونیکی کردن بانکداری است، حال آنکه به کارگیری چند خودپرداز در مقابل بانک‏ها، بانکداری الکترونیک نیست. باید توجه داشت که در تجارت الکترونیک چیز جدیدی به وجود نیامده و فقط ابزار تجارت تغییر پیدا کرده است. در نتیجه نیازی به تغییرات اساسی در نظام قانونی و مقررات وجود ندارد و فقط باید با ایجاد زیرساخت‌های فنی و تسهیل دسترسی به ابزار مورد نیاز و فرهنگ‌سازی در میان مردم به پیشبرد بانکداری الکترونیک و به تبع آن تجارت الکترونیک کمک کرد.

از جمله دیگر عواملی که تقویت بانکداری الکترونیک را ضروری می‌کند، کمک آن به تسهیل حضور و فعالیت ایران در سازمان‌های بین‌المللی مهمی مانند WTO یا سازمان تجارت جهانی است. امروزه دیگر بحث ورود به دنیای دیجیتال و بهره‌گیری از ابزارها و امکانات این فضا اختیاری نیست و با توجه به فراگیر شدن آن به عنوان رکن اصلی توسعه پایدار و دانایی محور ورود به جامعه جهانی اطلاعاتی، اجتناب‌ناپذیر است. بنابراین با توجه به سرعت شتابان رشد و توسعه ICT در جهان، باید با دوری از موازی کاری و اتلاف وقت و انرژی، با بهره‌گیری از نیروی انسانی متخصص داخلی و تشویق و ترغیب آن‌ها به عنوان پتانسیل قدرتمند، ایران از سقوط در شکاف دیجیتالی نجات یابد و همپای کشورهای توسعه‌یافته در مجامع بین‌المللی ظاهر شود.

برپایی همایش‌هایی موضوعی مانند تجارت الکترونیکی و نقش آن در تشریح مفاهیم اصلی تجارت الکترونیک، معرفی فناوری‌های مورد نیاز، وضع قوانین و مقررات، بیان راهکارهای ورود به این عرصه، طبقه‌بندی فعالیت‌های قابل ارایه، اشاره به مزایای بهره‌گیری از تجارت الکترونیک، موانع و چالش‌ها و آثار اجتماعی و اقتصادی تجارت الکترونیک از جمله مسائلی است که در این زمینه باید مورد توجه قرار گیرد. تجارت الکترونیکی نیز بر پایه ارتباطات و فناوری اطلاعات معنا می‌یابد و پیوند بین شبکه‌های مخابراتی و ارتباطاتی و فناوری رایانه، مفهوم تجارت الکترونیک را در فضای شبکه‌های محلی و شبکه‌های گسترده مانند شبکه جهانی اینترنت آشکار می‌کند.