شکارچیان سهام در کمین شرکت های ارزنده بورس

وضعیت چند ماه اخیر بازار سهام کشور و به کف رسیدن نرخ سهام برخی شرکت ها منجر شده تا گروهی از سرمایه گذاران حرفه ای در کمین شکار شرکت های ارزنده بنشیند

بازارهای سهام کشورها در شرایطی در مقاطع مختلف زمانی و حسب شرایط دچار نوسان‌ها وافت و خیزهای طبیعی و گاه غیرطبیعی (در اثر جو روانی مثبت یا منفی) می‌شوند که یکی از جلوه‌های مبرز این فراز و نشیب‌ها موضع‌گیری‌های چند دسته‌ از سهامداران است که در یک تقسیم‌بندی به سه گروه بزدلان، بزخران یا همان سفته‌بازارن و سهامداران منطقی تقسیم‌بندی می‌شوند.

سهامداران دسته اول عمدتا" از گروه سرمایه‌گذارانی هستند که به دلیل عدم شناخت و تجربه کافی از چند و چون بورس و شرکت‌ها و برخورداری از ریسک اندک در مواقعی که جو روانی منفی بر بورس حاکم می‌شود اقدام به فروش سهام به نرخ‌های پایین‌تر و تشکیل صف‌های فروش می‌کنند.

بازی و عملکرد این گروه خصوصا" در مقاطع حاکمیت رکود یا بحران در بورس ها ، موجب می‌شود که تا دسته دوم یعنی بزخران یا سفته‌بازان دست به کار شده و با ارایه سفارش‌های خرید در قیمت‌های پایین‌تر از قیمت‌های عرضه شده و در مواقعی ایجاد شایعات و افزایش نگرانی‌ها، سهام ارزنده‌ای را که در دوران رونق بازار از امکان خرید برخوردار نبودند از دست سهامداران بزدل خارج کنند.

دسته سوم که شامل سرمایه‌گذاران منطقی می‌شود با پذیرفتن نوسان‌های پیش‌بینی نشده و ریسک سرمایه گذاری در بورس سعی می‌کنند از طریق سرمایه‌ مازاد و دیدگاه میان و بلندمدت سرمایه‌گذاری از بحران‌ها عبور کرده تا حاضر به فروش سهام ارزنده خود نباشند.

این در حالی است که خوشبختانه طی چندسال اخیر و با تکرار نوسان‌های متعدد در بورس تهران از تعداد سهامداران ترسو کاسته و به تعداد سرمایه‌گذاران منطقی افزوده شده اما به هر حال نمی‌توان حضور سهامداران بزدل و بزخر را نادیده گرفت و این دو گروه هم چنان

بده وبستان‌هایی را دارند که طی چند هفته اخیر وجود این دو گروه در صف‌های خرید و فروش برخی سهام بورس ایران مشاهده شد.

● کف قیمتی برخی از سهام

بر پایه این گزارش روند قیمت سهام شرکت‌ها در شرایطی همواره متاثر از عوامل برون و درون سازمانی متعددی است که سهام شرکت‌های فلزات اساسی بر خلاف چهار ماه نخست سال جاری و به دلیل کاهش قیمت‌های جهانی محصولات با افت نرخ مواجه شده‌اند که به باور ابوالقاسم آقا دوست مدیر عامل کارگزاری بانک رفاه این وضعیت منجر شده که قیمت این گروه و دیگر صنایع به کف برسد.

وی می‌گوید: کاهش قیمت‌های جهانی بر سود آوری شرکت‌های حاضر در صنعت فلزات اساسی اثر منفی گذاشته اما قیمت سهام این دسته به حدی رسیده که بسیاری از افرادی که در قیمت‌های بالاتر از نرخ‌های کنونی فروشنده بودند در شرایط کنونی در کمین شکار خرید سهام این گروه نشسته‌اند تا با رشد قیمت در آینده اقدام به فروش کرده و سود مناسبی شناسایی کنند.

وی با بیان اینکه نوسان جزئی از ذات بازارهای سهام است ادامه می‌دهد: در حال حاضر قیمت سهام اکثر شرکت‌های بورس تهران مانند فولادی‌ها و بانکی‌ها ارزنده بوده و به مانند هر بازاری سفته‌بازان که نقش موثری داشته و به زیان بازار عمل نمی‌کنند اقدام به خرید سهام می‌کنند.

این کارگزار بورس سفته‌بازان را شکارچیان حاضر در همه بورس‌ها می‌داند و می‌گوید: با توجه به پیروزی اوباما در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و بهبود بازارهای مالی، قطعا" وضعیت بازارهای سهام و قیمت‌های جهانی محصولات بهتر خواهد شد که اثر آن بر روی شرکت‌هایی که با بازارهای جهانی مرتبط هستند مشهود خواهد بود.

آقادوست به سهامداران خصوصا" سرمایه‌گذاران خرد نیز توصیه‌ای می‌کند :‌ سهامداران بهتر است در این شرایط اقدام به فروش سهام ارزنده و آینده دار نکنند چرا که عده‌ای منتظر جمع‌آوری سهام ارزنده در قیمت‌های کنونی بوده تا با توجه به اینکه در آینده قطعا شرایط بهتر خواهد شد اقدام به فروش کنند.

● سرمایه داران حقوقی شکارچیان اصلی سهام

حدود ۸۵ تا ۹۰ درصد از بورس تهران در اختیار سرمایه‌گذاران حقوقی است که با توجه به قدرت مالی می‌توانند بازار را جهت بدهند. این گروه با در اختیار داشتن منابع دولتی و خصوصی و حضور پایدار و گاه مقطعی و همچنین برخورداری از دیدگاه بلندمدت سرمایه‌گذاری و شناخت از گذشته و احتمالا" آینده بازار، نقش بسزایی در خرید سهام ارزنده دارند که به باور محمد کاویانی زیان مقطعی ناشی از خرید سهام را تحمل می‌کنند تا در آینده به قیمت مناسبی بفروشند و سود کسب کنند.

این کارشناس نیز به مانند آقا دوست بر این باور است که قیمت برخی از صنایع مانند فولادی‌ها به کف رسیده و در برابر شکار ناآگاهانه برخی از سهامداران حقیقی ،‌ آگاهانه اقدام به خرید سهام این دسته دیگر شرکت‌ها می‌کنند چرا که با بهبود بازار و تشکیل صف‌های خرید دیگر دسترسی به سهام ارزنده بورس تهران امکان پذیر نیست.

وی می‌گوید: در برابر نوسان ‌گیران حقیقی، سرمایه‌گذاران حقوقی با استفاده از روش‌های تکنیکال (چارتیس ها) و فوندمنتال ( بنیادگراها) و بررسی‌های ارزش‌های ذاتی شرکت ها ، اقدام به جمع‌اوری سهام ارزنده می‌کنند تا از بازار سر در گم و هیجانی بهترین استفاده را ببرند.

● بازی دو دسته از سهامداران در دوران رکود بازار

این نقطه نظرات در حالی بیان می‌شود که از دیدگاه عباس دهقان دیگر کارگزار بورس تهران در شرایط رکود بازار سهام کشور برخی از سرمایه‌گذاران به سراغ شرکت‌هایی با نرخ‌های کمتر از ۱۰۰ تومان و ۶۰ و ۵۰ تومانی می ورند چرا که احساس می‌کنند که قیمت سهام این دسته پایین‌تر از نرخ های کنونی نخواهد آمد.

وی ادامه می دهد : دسته دیگر از سهامداران به سمت سهام شرکت هایی می روند که از حجم مبنای پایینی برخوردارند تا با خرید چند هزار سهم زمینه رشد قیمت‌ها و کسب سود را فراهم کنند که چنین جریانی در شرکت‌های بزرگ بورس امکان‌ پیاده سازی وجود ندارد.

رئیس هیئت مدیره کارگزاری کارآمد به درصد سهام شناور آزاد شرکت‌هایی مانند کشتیرانی ، مخابرات و فولاد خراسان و... اشاره می‌کند و می‌گوید: این وضعیت موجب خسته شدن و خروج سهامداران از این دسته شرکت‌ها شده که از مشکلات اساسی بازار هم همین خستگی گروهی ناشی از آزاد نشدن سهام است.

دهقان با بیان اینکه سطح تحلیل بازار نسبت به گذشته افزایش یافته به عملکرد سرمایه‌گذاران حقوقی و سهامداران عمده انتقاد می‌کند و می‌گوید: این گروه در اوج بازار اقدام به عرضه سهام نکردند و در دوران رکود نیز حاضر به خرید سهام شرکت‌هایی چون چادرملو، گل‌گهر و ..نشده‌اند و زمینه سردرگمی بازار را فراهم کرده‌اند.

وی حضور فرصت‌طلبان در بازارهای سهام دنیا را طبیعی می‌داند و بر این باور است : با توجه به وجود محدودیت‌هایی در بورس تهران، این فرصت‌طلبی ناخودآگاه ایجاد می شود و وجود صف‌های خرید و فروش سهام در اغلب روزها موجب دستکاری قیمت‌ها توسط دسته‌ای از سرمایه گذاران می‌شود.

وی ادامه می دهد: همین محدودیت‌ ها زمینه ظهور و حضور فرصت‌طلبان را فراهم می‌کند که جا دارد این مساله توسط مسولان بررسی و مرتفع شود.

● آینده بورس در اختیار سهامداران منطقی

این نقطه نظرات در شرایطی مطرح شده که به باور اکثر کارشناسان و کارگزاران بازار سرمایه با توجه به شرایط کنونی و به کف رسیدن قیمت سهام اکثر شرکت‌ها، یکی از فرصت‌های خرید در مواردی است که صف های فروش سهام شرکت‌های مطلوب ایجاد شود که در این شرایط گروهی از سرمایه‌گذاران حرفه‌ای با خرید اصطلاحا" نرم سهام، موفق به شکار سهام شرکت‌هایی می‌شوند که با توجه به محدودیت‌ حجم مبنا و محدوده نوسان ۳ درصدی امکان وارد کردن یا افزایش آنها در سبد سهام نیست.

این در حالی است که بر اساس برآوردهای تقریبی از بین ۴/۲ میلیون سهامدار ایرانی، حدود ۷۰۰ هزار سهامدار فعال بوده که از این تعداد تقریبا ۵۰ تا ۷۰ هزار نفر در دسته سهامداران حرفه‌ای و پر ریسک قرار دارند که همواره بعد از طی دوران رونق با فروش به موقع سهام در انتظار برگشت بازار هستند تا با شناسایی سهام ارزنده به شکار جدیدی رفته و منتظر عملکرد سهامداران بزدل باشند.

در این میان سهامداران منطقی همواره از نتیجه مطلوبی برخوردارند چرا که با برخورداری از چارچوب و استراتژی سرمایه‌گذاری و با تکیه بر دو اصل عدم تعصب و عدم قطعیت ، به موقع اقدام به خرید و فروش سهام با دامنه بازدهی و ریسک مناسبی می‌کنند که به نظر می‌رسد با توجه به وقوع موارد متعدد نوسان در بورس تهران، در آینده بازار سهام کشور در اختیار این گروه ‌باشد که این اتفاق مستلزم کاهش تعداد سهامداران تا آگاه و ناشی و بزدل است که با کاهش این گروه خود به خود سهامداران بزخر نیز حذف خواهد شد.

علی رضایی زاده