شنبه, ۱۳ بهمن, ۱۴۰۳ / 1 February, 2025
مسمومیت با فلزات سنگین
آیا از عوارض مخرب فلزات سنگین بر سلامت انسان باخبرید؟ آیا میدانید این نوع فلزات از راه پوست، تنفس و خوراک جذب بدن میشوند و میتوانند سیستمهای عضلانی، عصبی، اسکلتی و حتی کبد و کلیههای مار ا درگیر کنند؟
در بیش از یک قرن گذشته با آمدن صنایع مدرن، فلزات سنگین از زمین استخراج و در ترکیبات مصالح ساختمانی، ظروف غذاخوری، مواد سوختی، نگهدارندههای چوب و فلزات، باتری اتومبیل و... استفاده میشوند. این فلزات در واقع گروهی از عناصر فلزی هستند که بسیار سمی بوده و انسانها همیشه در معرض آلودگی به آنها قرار دارند.
این فلزات نقش مفیدی در بدن انسانها ندارند و سمیترین آنها سرب، کادمیم، جیوه و آرسنیک است. البته در گروه فلزات سنگین آهن، کبالت، مس، روی و منگنز نیز جای دارند که مقادیر کم آن برای بدن ضروری ولی جذب بیش از حد آنها خطرناک و سمی است. فلزات سنگین اغلب از طریق آب، هوا و غذا میتوانند وارد بدن شوند و به دلیل آن که خاصیت تجمعی در بافتهای بدن دارند تماس با مقادیر کم آن در طولانیمدت میتواند بروز مسمومیت در مصرفکننده منجر شود.
عوارض مسمومیت با فلزات سنگین
- سرب: میوه و سبزیجاتی که از مکانهای نزدیک به شهرها، مکانهای صنعتی یا مجاور جادههای شلوغ تهیه میشوند، رنگ و گرد و غبار خانهها، لولهکشیهای قدیمی آب آشامیدنی، باتری ماشین، رنگ مو، جوهرها، برخی قوطیهای کنسرو، سیگار و شیر حیواناتی که در مناطق آلوده رشد میکنند از جمله منابع آلوده به سرب هستند. از عوارض تماس با سرب میتوان به کاهش ضریب هوشی، بیشفعالی بچهها، سردرد، خستگی، تحریکپذیری، بیاشتهایی، بیخوابی، افسردگی و فشار خون بالا اشاره کرد.
- جیوه: آمالگام،(مادهای که برای پر کردن دندان به کار میرود)، آفتکشها، مواد زاید صنعتی، ماهیهای صید شده از آبهای آلوده به جیوه و... از منابع آلوده به جیوه هستند. جیوه به دلیل تمایل خاص به بافت مغز عامل مهمی در بروز افسردگی، اختلالات روانی، اشکال در تمرکز، سردرد و خستگی است. همچنین این فلز سمی میتواند با آسیبهای عصبی بر پیشرفت بیماری MS و خطر بروز سرطان بیفزاید و اگر جنین در رحم مادر در معرض جیوه قرار گیرد عوارضی چون فلج مغزی، عقبافتادگی ذهنی و نقایص مادرزادی را ایجاد خواهد کرد.
- کادمیم: پوششهای فلزی سطلها، قوطیهای حلبی، ظروف مخصوص یخ یخچال، مخازن آب، حشرهکشها، قهوه فوری، برخی غذاهای کنسروی، برخی نوشیدنیهای کولادار، رنگهای غیرمجاز خوراکی و تمامی حیواناتی که داروهای ضدکرم حاوی کادمیم دریافت میکنند از جمله منابع اصلی آلودگی به کادمیم هستند. از عوارض تماس با این فلز میتوان به اثرات سو بر کلیه، ایجاد ضایعات استخوانی مثل استئوپروز و استئومالاسی، خطر افزایش فشار خون، ابتلا به سرطان و اختلال در سیستم ایمنی اشاره کرد.
- آلومینیوم: دیگها و ماهیتابههای آلومینیومی که برای طبخ سبزی، میوهها و غذاهای اسیدی استفاده میشوند، خوشبوکنندهها، آنتیاسیدهای حاوی آلومینیوم، قوطیهای آلومینیومی، مواد آرایشی، برخی خمیردندانها و آرد سفید تصفیهشده، برخی افزودنیهای ضدکلوخه نمک و بیکنیگپودر منابع آلوده به آلومینیوم هستند. از عوارض تماس با آلومینیوم نیز میتوان به اختلالات سیستم عصبی مرکزی و اختلال حافظه که ممکن است خطر بیماری آلزایمر را افزایش دهد، اختلال در متابولیسم استخوان و خطر پوکی استخوان، سمیت کبدی و کلیوی و همچنین احتمال تجمع آلومینیوم در مفاصل و ایجاد آرتریت اشاره کرد.
چگونگی دفع فلزات سنگین از بدن
از آنجایی که فلزات سنگین در بافتها رسوب و در بدن باقی میمانند باید از طریق متصل کردن این فلزات به بعضی مولکولها آنها را از بدن دفع کرد. ویتامین E و سلنیوم از جمله مواد ضدسرطان و خنثیکننده آثار سمی فلزات سنگینی چون جیوه و سرب هستند. نان گندم و جو، حبوبات، ماهی، زرده تخممرغ، سبزیجات حاوی برگ سبز تیره و گوجهفرنگی مواد غذایی حاوی سلنیوم و مغزها از جمله منابع خوب ویتامین E محسوب میشوند.
آهن، کلسیم و منیزیم نیز از جمله مواد معدنی هستند که جذب سرب و کادمیم را کاهش میدهند. گوشت قرمز، لبنیات و غلات سبوسدار به ترتیب از منابع خوب این املاح به شمار میروند.
فاخره بهبهانی
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست