درمان تهاجمی آکنه

ساب سیژن عبارت است از آزاد کردن بافت های همبندی سفت یا به عبارتی بافت های فیبروتیک, با وسیله ای که به طور استاندارد از سوزن های خاصی به نام سوزن نوکور درست شده است این روش به خصوص برای درمان جوشگاه های عمیق ناشی از جوش های جوانی آکنه کاربرد دارد

آفتاب: خانم پوررضا که آکنه‌اش به روش ساب‌سیژن درمان شده، می‌گوید:

پوستم به این درمان جواب داده

با سلام. من از خوانندگان پر و پا قرص شما هستم و ۶-۵ سالی می‌شود که با «سلامت» همراهم. حدودا ۱۲ سال است که به آکنه مبتلا شده‌ام. به پزشکان مختلف مراجعه و داروهای خوردنی و محلول‌ها و کرم‌های موضعی استفاده کرده‌ام تا آکنه‌ام برطرف شود. هرازگاهی هم به «سلامت» پیامک می‌زدم تا متخصصان راه‌حلی پیشنهاد کنند. در طول این سال‌ها مقاله‌های بسیاری در مورد تاثیر تغذیه و استرس بر آکنه چاپ شد که بدون شک برایم مفید بود اما هیچ‌یک نتوانست درد اصلی‌ام که باقی ماندن جای آکنه روی پوستم بود، برطرف کند. چند سال پیش به توصیه پزشک مصرف قرص آکوتان را شروع کردم و آکنه‌ام فروکش کرد. فرورفتگی‌های روی پوستم را هم به‌تازگی ساب‌سیژن کرده‌ام که بسیار موثر بوده و فوق‌العاده راضی‌ام. تصاویر قبل و بعد از ساب‌سیژن را هم ارسال کردم. می‌خواهم ضمن تشکر از پزشک معالجم از شما بخواهم در مورد این عمل مقاله‌ای بنویسید تا تمام دوستانی که همدرد من هستند، امیدی پیدا کنند.

● پرسش از پزشک معالج

ساب‌سیژن چیست؟

دکتر بهروز باریک‌بین

متخصص پوست، عضو هیات علمی دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی

▪ برای رفع جای آکنه از روشی به نام ساب‌سیژن استفاده می‌شود. برایمان در مورد این روش بگویید.

ساب‌سیژن عبارت است از آزاد کردن بافت‌های همبندی سفت یا به عبارتی بافت‌های فیبروتیک، با وسیله‌ای که به‌طور استاندارد از سوزن‌های خاصی به نام سوزن نوکور درست شده است. این روش به‌خصوص برای درمان جوشگاه‌های عمیق ناشی از جوش‌های جوانی (آکنه) کاربرد دارد. یکی از عوامل مهم در ایجاد فرورفتگی در جوشگاه‌های آکنه، وجود چسبندگی‌ها و فیبروز زیر آنهاست که باعث کشیده‌شدن پوست به سمت داخل و فرورفتگی می‌شود. ساب‌سیژن روش بسیار موثری برای بهبود این فرورفتگی‌ها و به داخل کشیده‌شدن‌های جوشگاه‌های آکنه است. در این روش با استفاده از سوزن نوکور که شباهت زیادی به خنجر دارد، در فواصل مختلف وارد بافت فیبروتیک می‌شویم و پس از به حالت افقی درآوردن سوزن در زیر پوست، بافت‌های فیبروتیک را می‌بریم.

▪ این عمل عوارضی ندارد؟

چرا، بریدن بافت فیبروتیک در بسیاری موارد ایجاد خونریزی می‌کند. در ضمن در این روش باید پوست را مدام به‌صورت موضعی بی‌حس کرد زیرا این عمل درد زیادی دارد. از سوی دیگر، سوراخ کردن‌های مکرر پوست با سوزن‌های نوکور باعث به‌جا گذاشتن جوشگاه‌های خطی در بسیاری از موارد می‌شود که ظاهر خوشایندی ندارد و مشکلی به مشکلات بیمار اضافه می‌کند. بنابراین استفاده از این روش با توجه به معایبی که دارد، ایده‌آل به نظر نمی‌رسد.

▪ پس چرا برخی بیماران از عمل ساب‌سیژن راضی هستند و به هیچ‌یک از این عوارض دچار نمی‌شوند؟

از حدود ۳ سال پیش، اصلاحاتی در روش‌های ساب‌سیژن صورت گرفت که پاسخ‌دهی‌اش خوب بود اما همچنان عوارض و مشکلاتی وجود داشت که هر پزشکی در تجربه شخصی‌اش سعی در رفع آنها داشته و من نیز به نوبه خود دست به تجربیات جدیدی در این زمینه زده‌ام که موفقیت‌آمیز بوده است.

▪ ساب‌سیژن را به چه افرادی توصیه می‌کنید؟

این عمل برای افراد مبتلا به جوشگاه‌های عمیق آکنه بسیار مناسب است و پاسخ‌دهی در کسانی که وسعت جوشگاه‌هایشان زیاد است، بهتر از جوشگاه‌های با سطح مقطع کم و عمق زیاد و تیز است.

▪ آیا قبل انجام این عمل، فرد باید اقدام‌های درمانی دیگری انجام دهد؟

فرد در زمان انجام این کار نباید آکنه فعال داشته باشد، بنابراین کسانی که دارای جوش‌های ملتهب و چرکی هستند، اصلا مناسب نیستند و ابتدا باید به فکر درمان آنها باشند تا درمان جوشگاه‌ها. بسیاری از کسانی که تحت عمل ساب‌سیژن قرار می‌گیرند، قبلا داروی ایزوترتینویین (آکوتان) مصرف کرده‌اند.

▪ بعد از عمل ساب‌سیژن فرد باید چه مراقبت‌هایی از پوستش داشته باشد؟ آیا مصرف ضدآفتاب یا کرم‌های خاصی لازم است؟

بعد از ساب‌سیژن فقط بیمار باید به مدت ۲۴ تا ۴۸ ساعت از تماس ۲ سوراخ ایجاد شده در طرفین صورتش با آب پرهیز کند و روی آنها پماد آنتی‌بیوتیک بزند. نیازی به حفاظت از آفتاب هم نیست چون سطح پوست زخمی‌ نمی‌شود و کار در عمق آن انجام شده است.

▪ ساب‌سیژن بهتر است در چه فصولی انجام شود؟ گرما یا سرمای شدید در نتیجه عمل تاثیر دارد؟

این کار برخلاف لیزردرمانی در هر فصلی قابل انجام است و محدودیت خاصی از این نظر ندارد.

▪ چند جلسه درمان لازم است تا پوست کاملا صاف شود؟

در بیشتر موارد یک جلسه ساب‌سیژن کافی است ولی در کسانی که بافت فیبروز زیادی دارند، شاید ۲ جلسه و به‌ندرت ۳ جلسه درمان لازم شود ولی حداکثر پاسخ درمانی در همان جلسه اول گرفته می‌شود.

▪ آیا بدون استفاده از لیزر و فقط به کمک کرم‌های موضعی هم می‌توان جای آکنه را درمان کرد؟

بله. در موارد خفیف تا متوسط درمان با کرم‌ها یا لوسیون‌های لایه‌بردار شامل اسیدهای میوه و ترتینویین طی مدت مناسب نتایج درمانی قابل‌قبولی دارد. البته همه افراد باید توجه داشته باشند از آنجا که درمان جوشگاه‌های آکنه بسیار سخت و در عین حال با نتایج درمانی نسبی همراه است، بهتر است قبل از اینکه آکنه باعث ایجاد جوشگاه‌های بدمنظره روی صورت یا بدن شود، آن را در نطفه خفه کنند. مثل همیشه پیشگیری بهتر از درمان است.

● پرسش از متخصص پوست

دکتر منصور نصیری کاشانی

دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران

چه کنیم جای آکنه نماند؟

آکنه در ۹۰-۸۰ درصد نوجوانان و جوانان به درجه?هایی بروز می‌کند و گاهی به‌حدی خفیف است که خود فرد متوجه ابتلایش نیست. برعکس در برخی افراد شدت آن بالاست. آکنه راه پیشگیری واقعی ندارد زیرا حداقل ۴ عامل شناخته‌شده در بروز آکنه دخالت دارند؛ میزان ترشح سبوم از غدد مترشحه چربی، هورمون‌های مردانه، باکتری پی‌آکنه که به صورت طبیعی در سطح پوست وجود دارد و اختلال در مجرای مو (مجرای مو مدام در حال شاخی شدن است و اختلالی باعث بسته شدن مجرا و ایجاد التهاب و آکنه می‌شود.)

شستشوی روزانه با صابون مناسب می‌تواند تا حدی باعث کاهش باکتری پی‌آکنه شود و تا حدی از بروز آکنه پیشگیری ‌کند اما از ۳ عامل دیگر نمی‌توان پیشگیری کرد.

حال اگر به آکنه مبتلا شدیم چه کنیم جای آن باقی نماند؟ اگر جوش‌ها سطحی و آکنه خفیف باشد و فرد جوش‌ها را دستکاری نکند، جای آنها باقی نمی‌ماند اما اگر آکنه شدید باشد حتی اگر فرد دستکاری‌اش نکند، جایش باقی می‌ماند.

آکنه کیستی به هر حال جوشگاه به جا می‌گذارد پس لازم است فردی که به آکنه شدید مبتلا می‌شود به سرعت برای درمان آن اقدام کند.

در گذشته، درمان قطعی برای آکنه وجود نداشت و فقط می‌شد آکنه را کنترل کرد به همین علت برخی ضایعه?ها، جوشگاه به جا می‌گذاشتند اما امروزه درمان قطعی و مهار آکنه امکان‌پذیر است.

پس لازم است به موقع به متخصص مراجعه کنیم تا با مصرف دارو، آکنه مهار شود. به عبارتی بهترین اقدام برای رفع آکنه درمان به موقع آن است تا جوشگاهی به جا نماند.

برخی افراد فکر می‌کنند باید مایع داخل آکنه رسیده را خالی کرد تا جای آن باقی نماند اما این باور درست نیست و این موضوع به عمق ضایعه بستگی دارد مثلا اگر عمق بیش از حد باشد و غدد سباسه و مجاری مو درگیر شده باشد، فشردن آن فایده‌ای ندارد و حتی می‌تواند باعث بروز جوشگاه شود. توصیه کلی متخصصان پوست این است که آکنه را دستکاری نکنید. حتی اگر قرار است آکنه تخلیه شود، بهتر است این کار را متخصص با ابزارهای خاص انجام دهد تا صدمه کمتری به وجود آید.

● پرسش از متخصص پوست

بایدها و نبایدهای آکنه چیست؟

دکتر مریم یوسفی

عضو هیات علمی دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی

اگر مبتلا به جوش صورت و بدن هستید، چه یک پسر نوجوان‌ باشید و چه خانمی جوان یا فردی میانسال، باید حتما برای بررسی‌های لازم از همان ابتدا که جوش‌های ساده آکنه پدیدار می‌شود، به متخصص پوست مراجعه کنید چون روی پوست بیشتر افرادی که جوش‌ها را به بلوغ و نوجوانی یا مشکلات هورمونی ربط می‌دهند و درصدد درمان برنمی‌آیند، جوشگاه‌های ناخوشایندی ایجاد می‌شود درحالی که متخصص پوست با چند توصیه ساده می‌تواند کمکتان ‌کند به راحتی از شر جوش‌ها خلاص شوید. قبل از اینکه جوشگاه‌ها عمیق شوند و به درمان‌های تهاجمی نیاز پیدا کنید، توصیه‌های زیر را به کار گیرید:

▪ از شستشوی مکرر صورت با صابون بپرهیزید و هرگز صابون جامد را روی پوست آکنه‌دار نمالید و حتما از ژل مخصوص شستشو استفاده کنید.

▪ تا آنجا که می‌توانید، کمتر آرایش کنید. متاسفانه میزان مصرف بالای مواد آرایشی در خانم‌های جوان عامل ایجاد و تشدید آکنه است. وقتی جوش‌های زیرپوستی را با مواد آرایشی می‌پوشانید، آنها را به جوش‌های التهابی و آکنه شدید تبدیل می‌کنید.

▪ نباید برای پوشاندن جای آکنه پوست خود را برنزه کنید چون این کار عوارض جدی‌ای دارد.

▪ هرگز خودسرانه کورتون‌های موضعی مانند بتامتازون استفاده نکنید چون پوستتان نازک می‌شود و به‌تدریج جوش می‌زند.

▪ با اینکه راکوتان یا ایزوترتینویین هم مانند هر دارویی عارضه دارد اما اگر پزشک آن را تجویز کرده، آن را کامل مصرف کنید. این دارو هرگز باعث نازایی نمی‌شود و فقط آکنه‌ها را درمان می‌کند و احتمال عود را، البته به شرطی که درست مصرف شود، کم می‌کند.

▪ مصرف ضدآفتاب بدون چربی، هر ۳ ساعت یکبار فراموش نشود.

▪ پیلینگ اسیدمیوه می‌تواند آکنه‌های خفیف را با اثر فوق‌العاده کنترل کند. کومدون‌ها یا جوش‌های زیرپوستی با این روش قبل از اینکه به آکنه‌های ملتهب تبدیل شوند، درمان می‌شوند.

▪ به رژیم غذایی خود توجه کنید. بعضی افراد با مصرف آجیل و خرما دچار آکنه می‌شوند و برخی دیگر نه. با اینکه قانونی در این باره وجود ندارد، اما باید از مصرف غذاهایی که آکنه شما را تشدید می‌کند بپرهیزید و از میوه‌ها و سبزی‌های تازه بیشتر استفاده کنید.

● پرسش از روان‌شناس

دکتر پروین ناظمی

مدرس دانشگاه آزاد اسلامی

عوارض روانی آکنه چیست؟

اغلب آکنه‌ها به دلیل شرایط هورمونی و فیزیولوژیک افراد، در دوران نوجوانی بروز می‌کند و نمی‌توان از آنها پیشگیری کرد و اگر جای جوش روی صورت بماند، طبیعی است که مشکلاتی را از نظر روانی پیش می‌آورد. خیلی وقت‌ها ظاهر از مهم‌ترین عوامل موثر در خودباوری افراد است و باعث افزایش یا کاهش اعتمادبه‌نفسشان می‌شود. وقتی جای آکنه روی صورت باقی ماند، استرس زیادی در فرد ایجاد می‌کند و می‌تواند باعث انزوا، گوشه‌نشینی، افسردگی و... شود اما اگر فرد ظاهر و شرایطی که دارد بپذیرد، اعتمادبه‌نفسش بالا می‌رود و این موضوع در پذیرش دیگران هم اثر دارد.

بسیاری از افرادی که روی صورت جای جوش و آکنه یا لک دارند، انگار دچار نوعی حس شرمندگی هستند. این حس به طرف مقابلشان هم منتقل می‌شود و خواه ناخواه باعث دوری افراد از آنها خواهد شد. پذیرش واقعیت به ما کمک می‌کند آنچه که در توان داریم به شکل مناسب ابراز کنیم. اگر فردی توانمندی‌های دیگر خود را فراموش کند و به سمت بارورکردن آنها قدم برندارد و تمرکزش فقط بر جوش‌های صورتش باشد، باید منتظر عواقب بعدی آن بماند. این شخص به مرور تسلط و مدیریت خود بر زندگی را از دست می‌دهد و ارتباط‌های اجتماعی و خودباوری‌اش لطمه می‌خورد. هرچند امروزه با کمک لیزر، ساب‌سیژن یا کرم‌های موضعی می‌توان جای جوش یا لک را برطرف کرد اما برخی قدرت مالی این کار را ندارند. به هرحال اگر واقعا باقی‌ماندن جای جوش در صورت به اعتمادبه‌نفس خدشه وارد کرده است، باید به‌عنوان یک هدف بلندمدت یا میان‌مدت پولی را برای این کار پس‌انداز کرد. این کار به خودباوری هم کمک می‌کند.

حل مساله، از خود را باختن بهتر است! رعایت رژیم غذایی، مصرف داروهای گیاهی و برنامه‌ریزی برای پس‌انداز هزینه لیزر و سایر اقدام‌های مربوطه می‌تواند به ما کمک کند در روابط اجتماعی با اعتمادبه‌نفس بیشتری برخورد کنیم. وقتی ما خود را پذیرفتیم، دیگران هم ما را می‌پذیرند. شاید در قدم نخست، ظاهر برای هر فردی مهم باشد اما بعد از شناخت و مشاهده سایر توانایی‌ها، اهمیت ظاهر به مرور کمرنگ می‌شود. توانایی‌های درونی، احساسات و انرژی مثبتی که انتقال می‌دهیم برای افراد بسیار مهم‌تر از ظاهر ماست.

● پرسش از متخصص طب‌سنتی

درمان سنتی آکنه چیست؟

دکتر مهرداد کریمی

متخصص طب سنتی

پوست از نظر طب سنتی سرد و خشک است و تغییرات در آن به‌راحتی انجام نمی‌شود. به‌دلیل آکنه یا بیماری‌های عفونی مثل آبله‌مرغان، برخی افراد از باقی‌ماندن جای ضایعات شکایت می‌کنند. عوارض و بثورات پوستی که در طب سنتی به عنوان آثار جلد از آن یاد می‌شود، معمولا در کسانی رخ می‌دهد که یا مزاج سرد و خشک دارند و بیماری آنها از نظر سوءمزاج طب سنتی ناشی از خلط سوداست یا مزاج گرم و خشک دارند. به دنبال بروز مشکلات پوستی در این افراد، ناحیه، دچار پررنگی پایدار می‌شود.برای درمان جای لک و جوش در طب سنتی داروهایی تجویز می‌شود که ساده‌ترین آنها «گل بنفشه» است. بنفشه حاوی سالیسیلیک‌اسید است و لایه‌برداری سطحی انجام می‌دهد. افرادی که ماسک گل بنفشه استفاده می‌کنند، حتما متوجه پوسته‌‌ریزی شده‌اند. برگ «بالهنگ» نیز آثار ترمیم‌کنندگی بالایی دارد و به دلیل ترکیب‌های ویژه در کمرنگ کردن پوست ناحیه موثر است.

«گیاه بابونه» نیز در صورتی که نزدیک به پایان بیماری و بهبود عفونت مصرف شود، در کمرنگ کردن رنگ پوست ناحیه موثر خواهد بود. دلیل این پررنگی، هم در طب کنونی هم در طب سنتی التهاب است و آثار ضدالتهابی گیاه بابونه شناخته شده.

برای درمان آکنه فعال، در طب سنتی درمان‌هایی پیشنهاد می‌شود که بر حسب مزاج و علت بروز جوش متفاوت است اما در کنار برخی ترکیب‌های موضعی از جمله ترکیب سرکه و کافور، درمان‌های خوراکی برای پاکسازی کبد نیز تجویز می‌شود که مهم‌تر هستند و بدون آنها و فقط با ترکیب‌های موضعی، بهبود حاصل نمی‌شود.

سمیه مقصودعلی

«میزگردزیبایی» درباره ساب‌سیژن خانم پوررضا با حضور دکتر بهروز باریک‌بین، دکتر مریم یوسفی و دکتر منصور نصیری‌کاشانی متخصصان پوست، دکتر مهرداد کریمی متخصص طب سنتی و دکتر پروین ناظمی روان‌شناس