نقش گناه در سوءخاتمه سالک

(بدان ای عزیز سالک!) سبب سوءخاتمه کار انسان و بسته شدن پرونده عملش با فسق و گناه، به این است که ایمان کسی قوی باشد، ولی مرتکب گناه هم بشود و در پی شهوات و خواسته های نفسانی هم باشد …

(بدان ای عزیز سالک!) سبب سوءخاتمه کار انسان و بسته شدن پرونده عملش با فسق و گناه، به این است که ایمان کسی قوی باشد، ولی مرتکب گناه هم بشود و در پی شهوات و خواسته های نفسانی هم باشد همین امر سبب می شود که هنگام اضطراب روح و ضعف عقل، گناهان در نظر انسان مجسم شود و انسان در حال تمایل به گناه و رغبت به معصیت، جانش گرفته شود که همین میل به گناه، حجاب بین او و خدایش می شود و مایه عذاب او می گردد، ولی عذابی کمتر از عذاب آن دسته ای (که عاقبتشان در اثر عقاید باطله و یا ضعف ایمان به کفر و جعود کشیده می شود).

چنین کسی به اندازه غلبه ظلمت گناه بر سر قلبش عذاب می شود و همین افراد هستند که عفو و مغفرت الهی و شفاعت اولیای دین درباره آنها امید می رود و کسانی که بسیار به یاد خدا و روز قیامت هستند و بر طاعت و بندگی خدا مواظبت دارند، از این خطر به دور هستند، زیرا قلب در هنگام ضعف و میلش به باطن، آنچه که یادش در گذشته بر او غلبه داشته و محبتش در دل رسوخ نموده، در او تصور می شود و برایش مجسم می گردد و قلب هم جوارح و اعضاء را به آن مشغول می گرداند، چنان که حکایت کنند که «بقالی در حال احتضار بود، هرچه اطرافیان شهادتین را به او تلقین می نمودند او می گفت: چهار تا، پنج تا، شش تا و هر آن چه آنها می کردند که او شهادتین را بر زبان جاری کند، او به گفتن همان الفاظی مشغول بود که در زندگی اکثراً بر زبان داشت» و گفته شده: «آنچه که باید از وقوع آن در دم مرگ ترسید، خطورات قلبی ناپسندی است که در خاطر انسان می گذرد»(۱)

۱) اسرارالصلوه ، میرزاجواد ملکی تبریزی، ص۲۳۹