جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
مجله ویستا

فرهنگ سازی اقتصادی و اصل۴۴


فرهنگ سازی اقتصادی و اصل۴۴

سیاست های كلی اصل۴۴ كه توسط مقام معظم رهبری ابلاغ شده, چشم انداز جذابی را از حاكمیت بخش خصوصی بر اقتصاد كشور و تغییر اقتصاد دولت محور به خصوصی محور عرضه كرده است

سیاست‌های كلی اصل۴۴ كه توسط مقام‌معظم رهبری ابلاغ شده، چشم‌انداز جذابی را از حاكمیت بخش‌خصوصی بر اقتصاد كشور و تغییر اقتصاد دولت محور به خصوصی محور عرضه كرده است.

بخش‌خصوصی كه مدت ۲۶سال در فعالیت‌های اقتصادی حاشیه‌نشین و فعالیت اندكی را در كنار فعالیت‌های گسترده دولتی به عهده گرفته بود امیدوار شد كه سیاست‌های خود را براساس علم اقتصاد، خرد جمعی و منافع عمومی به دور از سیاست‌گرایی و دستورات بخشنامه‌ای به اجرا در بیاورد.

بارها نوشته‌ام كه حاكمیت بخش‌خصوصی بر اقتصاد كشور مسجل نخواهد شد مگر اینكه تنها مالكیت و مدیریت بنگاه‌‌های اقتصادی به بخش‌خصوصی سپرده شوند بلكه از اقتصاد بخشنامه‌ای هم دوری كنیم. می‌دانیم و شاهدیم كه روند انتقال مالكیت بخش‌خصوصی و تقویت مستقیم و غیرمستقیم این بخش با كندی بسیار روبه‌رو بوده و باعث اعتراض همگان شده است. اما اگر فرض كنیم امروز این انتقال با موفقیت انجام شود آیا پروژه پایان می‌یابد و به اقتصادی كه دنیا به عنوان اقتصاد آزاد می‌شناسد و رویه‌هایی كه به كار گرفته می‌شوند دست خواهیم یافت؟

در طی ۲۶سال گذشته بسیاری از مدیران اقتصادی دولت با تغییر دولت‌ها به دنیای بخش‌خصوصی وارد شده‌اند و برای خود و یا در كنار دیگران شركتی و كسب و كاری راه‌انداخته‌اند. به خصوص با سركارآمدن دولت نهم تعداد این‌گونه افراد افزایش پیدا كرده و مسلما با اجرای اصل۴۴ تعداد بیشتری به بخش‌خصوصی خواهند پیوست.

اینان افرادی بودند و هستند كه بیش از دو دهه در سیستم دولتی و با طرز تفكر و معیارهای آن فعالیت می‌كردند و طرز تفكر اقتصادی آنان بر همین منوال نضج گرفته است.

این مدیران دولتی به بخش‌خصوصی راه یافته، متاسفانه در بسیاری از موارد قصد دارند كه آن یادگرفته‌ها و تجربیات را در دنیای جدید خود به كار گیرند و هر جا كه با ممانعت و سدی مواجه می‌كردند. به جای اینكه رفتار خود را تغییر دهند سعی می‌كنند این سد را بشكنند.

چرا كه هنوز هم باور دارند كه آن رویه‌ها و آنچه كه آنان در دولت یاد گرفته‌اند صحیح است و باید به اجرا گذاشته شود.

اما بدون تردید اگر قرار باشد كه رویه‌های دولتی جایگزین روش‌های خصوصی گردد راهی است كه نه به اهداف سیاست‌های كلی اصل ۴۴ بلكه به ناكجاآباد ختم خواهد شد مدیران دولتی كه به بخش‌خصوصی وارد شده‌اند باید دانشی نو و طرز فكری جدید را یاد بگیرند و سعی كنند به جای تغییر محیط با یادگرفته‌های خود، رفتار و تصمیم‌گیری‌های خود را با شرایط محیط اقتصاد خصوصی محور وفق دهند.

بنابراین همراه با انتقال مالكیت‌ها باید فرهنگ‌سازی‌ها آغاز گردد. این فرهنگ‌سازی نه تنها برای جامعه و شناخت دقیق و صحیح مردم از این سیاست‌ها و نتایج آن ضروری است بلكه تعلیم مدیران و آشنا ساختن آنان با قوانین حاكم بر بخش‌خصوصی از واجبات است.

به عبارت دیگر حاكمیت بخش‌خصوصی و اقتصاد بازار و دستیابی به اهداف اصل۴۴، سوای انتقال مالكیت‌ها و مدیریت‌ها، فقط با یادگیری و به كارگیری طرز تفكر اقتصاد آزاد و رقابتی امكان‌پذیر است. آیا این نیاز وظیفه‌ای را برای اتاق‌های بازرگانی تعیین می‌كند؟

دكتر فرهاد فزونی