موسیقی درمانی برای بیماران اسکیزوفرنی

بنابر تحقیقات جدید, موسیقی درمانی, می تواند بعضی از علایم اسکیزوفرنی را تخفیف داده و بهبود بخشد این پژوهش که در مجله روانپزشکی منتشر شده, اولین موردی است که در آن موسیقی درمانی برای افرادی که دچار اسکیزوفرنی حاد هستند به کار گرفته شده که توسط محققینی از کالج سلطنتی لندن و درمانگرانی از مراکز سلامت روانی «North west London» رهبری و اداره می شود

بنابر تحقیقات جدید، موسیقی درمانی، می‌تواند بعضی از علایم اسکیزوفرنی را تخفیف داده و بهبود بخشد. این پژوهش که در مجله روانپزشکی منتشر شده، اولین موردی است که در آن موسیقی درمانی برای افرادی که دچار اسکیزوفرنی حاد هستند به کار گرفته شده که توسط محققینی از کالج سلطنتی لندن و درمانگرانی از مراکز سلامت روانی «North west London» رهبری و اداره می‌شود.

در این تحقیق کوچک، ۸۱ بیمار مقیم در چهار بیمارستان لندن به طور تصادفی انتخاب شده‌اند تا از موسیقی درمانی یا درمان بهره‌مند شوند. این افراد بین ۸ تا ۱۲ جلسه به صورت ۱ بار در هفته و به مدت ۴۵ دقیقه از موسیقی درمانی بهره‌مند شده‌اند. در طی جلسات، بیماران به سازهای مختلف دسترسی داشته و از طرف درمانگران به ابزار درونیات خود با موسیقی، تشویق می‌شوند.

در ابتدا درمانگر با دقت به موسیقی بیمار گوش فرا می‌دهد و از نزدیک او را همراهی می‌کند و در پی یافتن چگونگی وضعیت احساسی او که به شکل موسیقی ابراز می‌شود، است.

سپس درمانگر روش‌ها و فرصت‌هایی برای بسط یا تغییر ماهیت این فعل و انفعال موسیقیایی پیشنهاد می‌کند. محققین علایم اسکیزوفرنی را محاسبه کرده و متوجه شدند که در میان بیمارانی که از موسیقی درمانی بهره‌مند شده بودند، پیشرفت‌های بسیاری از بیمارانی که تنها به روش معمول معالجه می‌شدند صورت گرفته است. از جمله موارد و علایم عمومی که تحت تاثیر موسیقی درمانی شدت خود را از دست داده بودند می‌توان به اضطراب، افسردگی و علایم منفی اسکیزوفرنی مانند انزوای احساسی، اشاره نمود.

با این حال محققین هشدار دادند، از آنجایی‌که این تحقیق در اندازه کوچک و معدود انجام گرفته است، این امکان وجود دارد که عوامل دیگری چون شدت بیماری، بر میزان کاربرد این روش تاثیر داشته باشد.

سرپرست تحقیقات دکتر مایک کرامفورد Mike Cramford از کالج سلطنتی لندن گفته است: «ما مدت‌هاست می‌دانیم که بعضی از درمان‌های وابسته به روانشناسی می‌تواند به افراد مبتلا به اسکیزوفرنی کمک کند اما تاکنون این روش‌ها تنها در مواردی که بیمار کاملا از شرایطی پایدار برخوردار باشد به کار رفته بود.

این تحقیق نشان می‌دهد که موسیقی درمانی راهی برای کار کردن با افرادی که به شدت بدحال هستند، فراهم کرده است.

در چنین شرایطی بیماران برای یافتن کلماتی که بتواند موقعیت درونیشان را توصیف کند با مشکل مواجه می‌شوند اما با اتکا به مهارت درمانگر این امکان برایشان فراهم می‌شود که از طریق تاثیرات موسیقی، شیوه بیان تازه، سودمند، خلاقانه و نشاط‌آوری را تجربه کنند».

اسکیزوفرنی یک بیماری مغزی مزمن، شدید و ناتوان‌کننده است. در واقع در بین تمام سندرم‌های عمده روانپزشکی تعریف و توصیف اسکیزوفرنی از همه دشوارتر است. علت عمده این مشکل این است که در طول صد سال گذشته مفاهیم بسیار متباعد یا دور از ذهنی از اسکیزوفرنی در ممالک مختلف و توسط روانپزشکان متعدد بیان شده است. جالب اینجاست که تفاوت‌های ریشه‌ای عقاید در این زمینه تا به امروز دوام داشته است.

● تعریف بیماری:

روان‌گسیختگی یا اسکیزوفرنی یا شیزوفرنی، یک بیماری روانی است. علائم آن شامل آشفتگی شخصیتی، توهم و از دست ‌دادن شعور می‌باشد. این بیماری اکثراًً در سنین حدود نوزده تا بیست و یک سالگی رخ می‌دهد. بیماران تصاویری را می‌بینند و صداها، بوها و مزه‌هایی را احساس می‌کنند که واقعی نیستند. به نظر می‌رسد که این بیماری یک بیماری چندعاملی یا پلی‌ژنیک باشد. در حال حاضر حدود بیست و پنج میلیون نفر در جهان به این بیماری مبتلا هستند.

«الیگودندروسیت»‌ها مهم‌ترین سلول‌های عامل روان‌گسیختگی هستند. درالیگودندروسیت‌های افراد مبتلا به روان‌گسیختگی، حداقل پانزده ژن درست عمل نمی‌کنند.

برای قابل فهم شدن عقاید متناقض در مورد اسکیزوفرنی بهتر است مطلب را با مقایسه‌ای ساده بین دو مفهوم اساسی شروع کنیم. اسکیزوفرنی حاد و مزمن.

اساسا در اسکیزوفرنی حاد، خصوصیات بارز عبارت از هذیان‌ها، توهمات و تداخل در افکار هستند. این نوع خصوصیت را علائم مثبت می‌نامند. بعضی از بیماران پس از مرحله حاد بهبود می‌یابند و برخی دیگر وارد مرحله مزمن بیماری می‌شوند.

خصوصیات اسکیزوفرنی مزمن عبارت از فقدان احساس، انگیزه و مردم گریزی می‌باشد. این خصوصیات را اغلب علائم منفی می‌نامند. پس از تثبیت فرم مزمن بیماری، معدودی از مبتلایان ممکن است به طور کامل بهبود یابند.

● تاریخچه:

اگر چه احتمالاً بیماری اسکیزوفرنی برای هزاران سال با ما بوده است اما فقط از اواخر قرن نوزدهم این بیماری به عنوان یک اختلال متمایز شناخته شده است. اولین بار این بیماری در سال ۱۸۹۶ و هنگامی که «امیل کراپلین» پیشنهاد کرد که سه نوع اصلی روان‌پریشی وجود دارد شناسایی گردید. کراپلین اعتقاد داشت که این بیماری معمولا در نوجوانی شروع شده و موجب یک تباهی غیر قابل برگشت می‌شود. در سال ۱۹۱۱ «بلولر» روانپزشک سوئیسی اعلام کرد که این اختلال همیشه «پیشرس» نبوده است و اغلب تا تباهی کامل پیش نمی‌رود.

معیار‌های تشخیص اسکیزوفرنی: معیار یک) دو یا چند علامت از موارد هذیان، توهم، رفتار آشفته و تکلم آشفته در یک دوره یک ماهه دوام داشته باشند. معیار دو) اختلال در عملکردهای شغلی و تحصیلی.

● عوارض‌ احتمالی:

‌ناتوانی‌ مادام‌العمر، خودزنی‌ یا خودکشی‌، رفتار خصومت‌آمیز نسبت‌ به‌ دیگران، غفلت‌ در انجام‌ وظایف و ولگردی‌ از جمله عوارض این بیماری می‌باشند.

● درمان اسکیزوفرنی:

اولین و مهمترین اقدام تجویز دارو (درمان دارویی) است. داروهای ضد جنون مناسب هستند، علائم را کنترل می‌کنند اما بهبود نمی‌دهند. برخی‌ از این‌ داروها خوراکی‌ بوده‌ و برخی‌ به‌ طور تزریقی‌ تجویز می‌شوند. اگر عوارض‌ یک‌ دارو خیلی‌ شدید بوده‌ و یا علایم‌ بیماری‌ با آن‌ کنترل‌ نگردند، داروی‌ دیگری‌ تجویز می‌شود. با برطرف‌ شدن‌ علایم‌، مقدار تجویزی‌ دارو کاهش‌ می‌یابد. در اکثر بیماران‌ مصرف‌ مادام‌العمر این‌ داروها لازم‌ است!

روش دوم روان درمانی است که تنها زمانی مناسب است که از طریق کسانی که در این زمینه آموزش دیده‌اند اجرا شود. رفتار درونی با افراد مبتلا بسیار مهم است. خانواده درمانی و گروه درمانی هم می‌تواند مفید باشد.

مجید کشاورز / مهسا پوربختیار