مریخ سیاره سرخ

مریخ، سیاره سرخ، چهارمین سیاره از سمت خورشید و شبیه ترین سیاره به زمین است. اندازه آن تقریبا نصف اندازه زمین است، سطح آن خشك و صخره ای بوده و اتمسفر آن بسیاركم ضخامت است.

مریخ، سیاره سرخ، چهارمین سیاره از سمت خورشید و شبیه ترین سیاره به زمین است. اندازه آن تقریبا نصف اندازه زمین است، سطح آن خشک و صخره ای بوده و اتمسفر آن بسیارکم ضخامت است.

سطح مریخ:

سطح مریخ، خشک، صخره ای و عمدتا پوشیده از گرد و غبار غنی از آهن است. در نیمکره شمالی آن حوضه های پستی وجود دارد اما نیمکره جنوبی در اثر برخورد شهابسنگها، پوشیده از کراتر است. زمین مریخ یخ زده است. این یخبندان دائمی تا کیلومترها ادامه دارد.

طرحی از مریخ که ازکنار هم قرار دادن چهارعکسی که تلسکوپ فضایی هابل، در سال ۱۹۹۹ گرفته است، به وجود آمده است. در بالا سمت چپ،‌ نزدیک قطب طوفانی قابل مشاهده است

قطبهای شمال و جنوب مریخ، پوشیده از کلاهکهای یخی هستند که از دی اکسید کربن و آب منجمد تشکیل شده است.

المپوس مونز، بزرگترین آتشفشان مریخ. احتمالا این آتشفشان، بزرگترین آتشفشان منظومه شمسی می باشد. ارتفاع آن ۱۷ مایل(۲۷ کیلومتر) و عرض آن بیش از ۳۲۰ مایل(۵۲۰کیلومتر) است. تصور می شود که آتشفشان خاموشی باشد دانشمندان مدتها تصور می کردند که در سطح مریخ کنونی، هیچ آب مایعی وجود ندارد، اما عکسهای جدید مریخ نشان می دهد که ممکن است مقداری آب مایع در نزدیکی سطح مریخ وجود داشته باشد. سطح مریخ، شواهد بیشتری از اثرات جریانهای قدیمی آب به صورت عوارضی وجود دارد. بر سطح مریخ، رودخانه و دریاچه های قدیمی خشکی وجود دارد که دارای کانالهای ورودی و خروجی بزرگی هستند. احتمالا این کانالها دراثر سیلابهای ناگهانی به وجود آمده که به سرعت عوارض را فرسایش داده اند.

دانشمندان تصور می کنند که قسمت عمده آب مریخ(به صورت پرمافراست) درون زمین یخ زده است ودرکلاهکهای یخی قطب، منجمد شده است.

جی. شیاپارلی، منجم ایتالیایی،‌ اولین کسی بود که از مریخ نقشه برداری کرد(در سال ۱۸۷۷) و به شبکه کانالی روی سطح مریخ توجه کرد. بعدها، مشخص شد که این کانالها خشک هستند و هرگز کانال نبوده اند. از آن به بعد، یکی ازکراترهای برخوردی مریخ(کراتر شیاپارلی،‌ با قطر ۴۶۱ کیلومتر=۲۷۷ مایل) و نیمکره مریخ، شیاپارلی نامیده شدند. قطر مریخ، حدود ۴۲۲۲مایل(۶۷۹۰ کیلومتر) بوده و حدود ۵۳%(کمی بیش از نصف) قطر زمین است.

ترکیب سیاره

۱) پوسته و سطح:

سطح مریخ عمدتا از سنگهای بازالتی(سنگ آذرین) غنی از آهن تشکیل شده است. مریخ، پوسته ای نازک، مشابه زمین دارد.

۲) گوشته:

سنگ سیلیکاته،‌احتمالادر اعماق مشابه، داغتر از گوشته زمین می باشد.

۳) هسته:

هسته احتمالا از آهن و سولفیدها تشکیل شده و شعاع آن ۱۵۰۰-۸۰۰ مایل(۲۴۰۰-۱۳۰۰ کیلومتر) است. هنگامی که داده های آینده ارسال و تفسیر شوند، مطالب بیشتری درباره مریخ خواهیم دانست.

۴) جرم و گرانش:

جرم مریخ حدود ۴۲/۶ در ده به توان بیست و سه، یعنی یک نهم جرم زمین است. یک شخص صد پوندی روی مریخ، تنها ۳۸ پوند خواهد بود.

۵) طول روز و سال مریخ:

هر روز مریخ، ۰۳/۱ روز زمین(۶/۲۴ ساعت)طول می کشد. هرسال مریخ، ۶۸۷ روز زمین است. یعنی این مدت طول می کشد تا مریخ یک دور حول خورشید بچرخد.

۶) مدار مریخ:

مریخ، نسبت به زمین ۵۲۴/۱ برابر از خورشید دورتر است. یعنی به طور میانگین، ۶/۱۴۱ میلیون مایل(۹/۲۲۷ میلیون کیلومتر) از خورشید فاصله دارد. مدار آن، بسیار بیضوی است. مریخ، بعد از پلوتون، بیشترین خروج از مرکز را درمنظومه شمسی دارد.

۷) اتمسفر:

اتمسفر مریخ، بسیار کم ضخامت است و شامل ۹۵% دی اکسید کربن، ۳% نیتروژن و ۶/۱% آرگون است(در اتمسفرمریخ، اکسیژن وجود ندارد). فشار اتمسفر، کسری از فشار اتمسفر زمین است( حدود ۱% فشار اتمسفر زمین در سطح دریا) و در طی سال بسیار متغیر است.

در قطبهای شمال و جنوب، قطعات بزرگی از دی اکسید کربن منجمد وجود دارد. در هر نیمکره، در فصل گرم سال، بخشی از کلاهک قطبی، ذوب می شود و دی اکسید کربن آزاد می کندودر فصل سرد سال، بخشی ازکلاهک یخی منجمد شده و دی اکسید کربن اتمسفر را تسخیر می کند.

فشار اتمسفر، از فصلی به فصل دیگر تغییر می کند. اختلاف فشار اتمسفر مریخ، در تابستان و زمستان(هوای کمتر و دیاکسیدکربن بیشتری وجود دارد) ۲۵%است. این اختلاف به علت مدارعجیب مریخ است. مریخ در تابستان ۲۰% به خورشید نزدیکتر از زمستان است. به همین خاطرکلاهک قطب شمال، دی اکسید کربن بیشتری را نسبت به کلاهک قطب جنوب جذب می کند.

به علاوه در اتمسفر مریخ، ابرهایی وجود دارد. بیشتر این ابرهااز بلورهای یخی دی اکسیدکربن یا بلورهای یخ زده آب، تشکیل شده اند. در اتمسفر مریخ، ذرات ریز گرد و غبار هم به صورت معلق وجود دارد. این ذرات(که شامل مقادیر زیادی اکسیدآهن هستند) نور آبی را جذب می کنند بنابراین آسمان از روی مریخ آبی روشن و از خارج صورتی/ زرد دیده می شود.

محدوده حرارتی:

حرارت سطحی مریخ به طور متوسط، ۸۱- درجه فارنهایت(۶۳- درجه سلسیوس) است. دما، از ۶۸ درجه فارنهایت(۲۰درجه سلسیوس) تا ۲۲۰- درجه فارنهایت(۱۴۰- درجه سلسیوس) در تغییر است. مریخ از زمین سردتر است.

اقمار مریخ:

مریخ، دو قمر کوچک دارد، فوبوس و دیموس. احتمالا دو قمر مریخ،‌ سیارکهایی هستند که در مدار مریخ به دام افتاده اند.

فضاپیماهایی که به مریخ فرستاده شده اند:

مارینر۴، نخستین فضاپیمایی بود که (در سال ۱۹۶۵)به مریخ فرستاده شد. دو فضاپیمای وایکینگ در سال ۱۹۷۶ روی مریخ پیاده شدند. در ۴ جولای۱۹۹۷، ردیابهای مریخ، روی این سیاره پیاده شده و از آن عکسبرداری کردند.

کشف مریخ:

مریخ در زمانهای بسیار قدیم شناخته شده است.

نام مریخ:

نام مریخ ازالهه رومی جنگ گرفته شده است.

×

‹›