مراحل تطوراندیشه سیاسی امام خمینی (ره)

امام خمینی در کنار آیت الله بروجردی که معتقد به مشی غیر سیاسی روحانیت بود و جزء در مسائل حساس و حیاتی در حوزه سیاست دخالت نمی کرد به درس و بحث ادامه می دادند. البته باید اشاره کرد …

امام خمینی در کنار آیت الله بروجردی که معتقد به مشی غیر سیاسی روحانیت بود و جزء در مسائل حساس و حیاتی در حوزه سیاست دخالت نمی کرد به درس و بحث ادامه می دادند. البته باید اشاره کرد این امر به معنای کناره گیری و عدم توجه امام خمینی (ره) به مسائل سیاسی اجتماعی نبود. به طوری که در همین دوره کتاب ( کشف الاسرار ) را به رشته تحریر در آوردند. این کتاب که در سال۱۳۲۲ هجری قمری به نگارش در آمد، در اصل پاسخی بود به کتاب (اسرار هزار ساله ) نوشته علی اکبر حکمی زاده، که با صبغه وهابی گرایانه، به تشیع و اصول آن تاخته و علل عقب ماندگی جامعه ایرانی را وجود مذهب تشیع و رسم و رسوم مبتنی بر آن اعلام کرده بود. در این کتاب امام خمینی (ره) تنها به شبهات مطرح شده در اسرار هزار ساله بسنده نکرده و از فضای باز سیاسی که پس از خروج رضا شاه از کشور به وجود آمده بود بهره جسته و به افشای مقاصد استعمارگران و استبداد رژیم پهلوی پرداخته و برای اولین بار آراء سیاسی خود را در سند مکتوبی ارایه می نماید، بطوری که از شش گفتار کتاب چهار گفتار عمده آن به طور کامل در بر گیرنده عناوین و موضوعات سیاسی است.

این کتاب به عنوان تنها اثر مکتوب سیاسی امام خمینی (ره) در دوره اول اندیشه سیاسی ایشان ( ۱۳۴۲ -۱۳۸۱ ) در شناخت افکار اندیشه ها وآراء سیاسی امام خمینی (ره) اهمیتی بسزا دارد. لذا در ادامه با بررسی تحلیلی مندرجات کتاب مذکور به بیان دیدگاه و نظریه سیاسی امام در دوره مذکور می پردازیم؛

کتاب کشف الاسرار شامل یک مقدمه و شش گفتار است، در مقدمه مباحثی چون هدف نگارش کتاب، بررسی علل نگارش آثاری چون اسرار هزار ساله و هدف نویسندگان آنها مطرح شده است. گفتار اول با عنوان توحید مشتمل بر مباحثی چون توحید، شرک و آرای فلاسفه در این باره و عدم ارتباط عقاید شیعیان با شرک در مواردی چون تواضع، توسل، زیارت، شفاعت و ... که هر یک با دلایلی عقلی و نقلی متقن مورد بحث قرار گرفته است. در این گفتار نویسنده به رد عقاید وهابیون در مورد مفهوم شرک، حاجت خواستن از پیامبر و امام، سجده بر تربت، ساختن گنبد بر روی مقابر پیامبر و امامان معصوم، زیارت این مقابر و ... پرداخته و به دفاعاز عقاید شیعیان می پردازد. گفتار سوم کتاب با عنوان امامت، مباحثی چون امامت و دلایل آن از دیدگاه شیعه و اهل سنت در این باره، احادیثی که راجع به امامت ذکر شده را در بر می گیرد در این گفتار نویسنده از جمله مسائلی که مورد بحث قرار می دهد مسئله وجود امام هم از دیدگاه عقلی و بر اساس براهین عقلی و هم بر اساس آیات و روایات است. در ادامه با ذکر نام چهل کتاب که در مورد امامت نگاشته شده اند و زمان نگارش آنها قبل از دوران صفویان بوده است به این شبهه حکمی زاده که اکثر عقاید رایج تشیع را ساخته و پرداخته صفویان می داند پاسخ می دهد. گفتار سوم کتاب که علی رغم عنوان آن - روحانی - بحث اصلی آن راجع به حکومت و ولایت می باشد، در بردارنده مباحثی است که از نقطه نظر پژوهش حاضر حایز اهمیت بیشتری است، زیرا روشن کننده دیدگاه فقهی - سیاسی نویسنده راجع به مساله مهم حکومت میباشد.