جسم خارجی در بینی

پزشکان و پرسنل اورژانس مکررا والدینی را می‌بینند که برای بیرون آوردن جسم خارجی از بینی کودکشان به بخش اورژانس مراجعه می‌کنند. گاهی اوقات این افراد کودکشان را نزد متخصص اطفال …

پزشکان و پرسنل اورژانس مکررا والدینی را می‌بینند که برای بیرون آوردن جسم خارجی از بینی کودکشان به بخش اورژانس مراجعه می‌کنند. گاهی اوقات این افراد کودکشان را نزد متخصص اطفال می‌برند. کودک به ۲ دلیل ممکن است اجسام ریز اطرافش را به درون بینی‌اش وارد کند. اول این‌که این کار یکی از راه‌هایی است که کودک برای کاوش از بدن خود و فهمیدن در مورد آن به آن اقدام می‌کند و علت دوم این‌که گاهی اوقات کودک با وارد کردن این اجسام به درون بینی سعی می‌کند التهاب، تحریک یا خارش بینی خود را برطرف نماید.

از نظر آماری جسم خارجی بینی راست تقریبا ۲ برابر بینی چپ است که علت آن راست دست بودن اکثر کودکان است. هر چند که جسم خارجی بینی بیشتر نزد کودکان ۵ ـ ۲ ساله دیده می‌شود، اما گاهی این رخداد نزد بزرگسالان نیز دیده می‌شود. این امر بویژه در مورد بزرگسالان مبتلا به عقب‌ماندگی ذهنی و بیماری‌های روانی صدق می‌کند. از آنجا که معمولا تا ۹ ماهگی کودک قادر نیست اجسام را به دست گرفته و نگه دارد، مشاهده این مشکل نزد کودکان کمتر از ۹ ماه نادر است.

در مقایسه با جسم خارجی گوش، جسم خارجی بینی دیرتر علائم می‌دهد و از آنجا که ممکن است در داخل حفره بینی در لابه‌لای شاخک‌های بینی گیر کرده باشد، ممکن است در معاینه بالینی براحتی قابل رویت نباشد. با توجه به ۲ علت فوق، تشخیص جسم خارجی بینی نسبت به جسم خارجی گوش با تاخیر انجام می‌شود.

کودکان نوپا ممکن است هر تکه یا جسمی ‌که اندازه‌اش ریز و کوچک باشد را وارد بینی خودشان کنند. اجسام خارجی شایع عبارتند از: نخود، لوبیا، تخمه، ذرات غذایی، تکه کاغذ، تکه‌ای از پاک‌کن، دکمه، دانه تسبیح، تکه‌های کوچک به کار رفته در اسباب‌بازی‌ها و تکه‌های کوچک مواد غذایی.

بعضی اجسام مثل دکمه و دانه تسبیح و... ممکن است تا مدت‌ها علامتی ایجاد نکند، اما بعضی دیگر مثل تکه‌های کاغذ، ذرات اسفنج ظرفشویی، نخود، لوبیا و... ممکن است باعث تحریک مخاط بینی شده و سریع‌تر باعث بروز مشکلاتی شوند. باتری ساعت مچی که امروزه در بسیاری از اسباب‌بازی‌ها هم به کار می‌رود از خطرناک‌ترین اجسام خارجی بینی است، زیرا اولا از نظر شکل ظاهر و اندازه به گونه‌ای است که مورد مناسبی برای این کار است و ثانیا پس از وارد کردن به بینی، مواد شیمیایی موجود در این باتری در عرض چند ساعت با مخاط بینی واکنش داده و باعث سوزاندن مخاط و تخریب ساختارهای بینی می‌شود. لذا بیرون آوردن این نوع باتری‌ها اورژانس است. اجسام گیاهی مانند نخود، لوبیا و ذرات غذایی نیز از اجسام خارجی دردسرساز هستند، زیرا وقتی در داخل بینی می‌مانند متورم شده و مشکلاتی را ایجاد می‌کنند.

گاهی اوقات ممکن است حشره زنده‌ای به درون بینی وارد شده و در آنجا تخم‌ریزی کند. این امر بیشتر نزد افرادی که از بهداشت خوبی برخوردار نیستند دیده می‌شود. با توجه به تاثیرات مخرب وجود کرم یا لارو روی مخاط و ساختمان‌ بینی، لازم است این حشرات به سرعت از درون بینی تخلیه شوند.

دکتر محمدحسن عامری

متخصص گوش، حلق و بینی