شعار روز جهانی غذا

روز جهانی غذای امسال و شعار آن تعاونی های کشاورزی, راهی برای تغذیه جهان بسیار قابل تعمق است

روز جهانی غذای امسال و شعار آن (تعاونی‌های کشاورزی، راهی برای تغذیه جهان) بسیار قابل تعمق است...

با اینکه اقتصاد جهانی در تحولی سخت عرصه را به بخش عمده مردم جهان تنگ کرده و باوجود اینکه افزایش قیمت غذا، مناطق محروم جهان را در معرض کم‌آبی، گرسنگی و قحطی قرار داده است، فائو تعاونی‌های کشاورزی را کلید اصلی برای تغذیه جهان می‌داند و شعار امسال را بدین راهکار اختصاص داده است. دست‌به‌دست هم دادن و ایجاد مجتمع‌های تعاونی برای حفظ و حراست از سرمایه کشاورزان و تلاش برای کوتاه کردن واسطه‌ها، نکاتی است که در خطوط نانوشته این شعار خودنمایی می‌کند. وقتی بیشترین منافع بخش کشاورزی به دست واسطه‌ها و دلالانی که محصول را از پیش به قیمت اندک خریداری کرده‌اند، می‌رسد، انگیزه کافی برای کشاورز باقی نمی‌ماند. علاوه بر کشاورزان که در این معادله آسیب می‌بینند، روند افزایش قیمت‌ها به‌دست کسانی می‌افتد که فقط سود بیشتر خود را مد نظر می‌گیرند. افزایش قیمت مواد غذایی که اکنون نیز شاهد آن هستیم اگر چه پیامد سیاست‌های نادرست است ولی اگر تعاونی‌های قوی در عرصه کشاورزی با مشارکت همه کشاورزان و دامداران تشکیل شود، شاید ابتکار عمل به‌گونه‌ای شکل گیرد که با نظارت سود معقول به کسانی که زحمت پیوسته آنان زمین را آباد می‌کند، برسد و با قیمت‌های بومی و محلی، غذا ارزان‌تر به‌دست همه برسد. وقتی سالیانه بیش از ۷ میلیون کودک زیر ۵ سال، یعنی هر ساعت هزار کودک، در این کره خاکی به دلیل گرسنگی و نبود غذا جان خود را از دست می‌دهند، تنها سیاست‌هایی می‌تواند ثمربخش باشد که منابع ملی را برای توانمندسازی و ایجاد شرایطی بهتر صرف کند؛ سیاست‌هایی که بر اصل حفظ منافع ملی استوار باشد. کودکان نمی‌توانند از گرسنگی و نتیجه بی‌عدالتی‌های روی زمین سخن بگویند. آنها نمی‌توانند اعتراض خود را با فریادی بلند به‌گوش ما جهانیان برسانند.

آنها با مرگ خود می‌خواهند وجدان‌های خواب ما ساکنان این کره خاکی را بیدار کنند ولی گویا گوش‌ها و چشم‌ها را بسته‌ایم و شاهد نابودی خاک، کاهش مواد غذایی و مرگ بیشتر هستیم. ما فراموش نمی‌کنیم ۱۴ سال پیش در اجلاس جهانی غذا که در نوامبر سال ۱۹۹۶ در رم برگزار شده بود، دولت‌ها چه تعهدی کردند و فراموش نمی‌کنیم که چه سر وصدایی و مقدمات فراوانی برای برگزاری آن صورت گرفت و نهایتا دولت‌های جهان تعهد کردند که به منظور دستیابی به امنیت غذایی پایدار، فقر و گرسنگی را ریشه‌کن کنند و لیست بلند بالایی از سیاست‌هایی که باید به کار گیرند به امضا رساندند و به‌طور خلاصه دستیابی به این اهداف را در دستور کار قرار دادند:

۱. ریشه‌کنی فقر به منظور دسترسی همه افراد به غذای کافی

۲. ادامه سیاست‌های مبتنی بر کشاورزی پایدار

۳. هدایت سیاست‌ها برای امنیت غذایی

۴. کمک‌های اضطراری و پیشگیری از بحران

۵. سرمایه‌گذاری در جهت توسعه روستاها

۶. حصول توانمندی سیاسی ، اجتماعی و شرایط اقتصادی

علاوه بر این در این اجلاس مقرر شد که تعداد گرسنگان جهان تا سال ۲۰۱۵ به نصف برسد یعنی حداقل سالیانه ۲۰ میلیون کاهش تعداد گرسنگان ولی امروز که شاهد گذشتن سال‌ها هستیم حدود یک میلیارد انسان از غذای کافی محرومند که۸۰۰ میلیون نفر از آنان در کشور‌های در حال توسعه یعنی کشور‌های فقیر زندگی می‌کنند که همیشه جان نیمی ازآنان در معرض خطرمرگ ناشی از گرسنگی است. سوالی که در اینجا مطرح است این است که آیا مشکل گرسنگی با افزایش قیمت غذا بیشتر نمی‌شود؟ آیا در جریان بحران غذا، مرگ از گرسنگی افزایش نمی‌یابد؟ آیا افزایش قیمت سوخت باعث این افزایش بی‌سابقه شده است؟ نتیجه گزارش‌ها که چنین می‌گوید:

۱. افزایش جهانی قیمت گندم تا ۱۲۰ درصد

۲. افزایش قیمت برنج تا ۷۵ درصد

۳. افزایش خرج غذای خانواده‌های فقیر دنیا تا بیش از ۸۰ درصد بودجه خانوار

۴. بر اساس آمار بانک جهانی تخمین زده می‌شود صد میلیون نفر دیگر از مردم جهان در ۲ سال آینده به فقر مبتلا می‌شوند.

۵. پیش‌بینی می‌شود قیمت‌ها تا سال ۲۰۱۵ همچنان بالا باقی بماند

۶. به گزارش سازمان خواروبار وکشاورزی (FAO)۲۱ کشور از ۳۶ کشور در بحران ناامنی غذایی در جنوب آفریقا هستند .

۷. آفریقای جنوبی و شاخ آفریقا در شرایط بسیار وخیم و بحرانی قرار خواهند گرفت.

آنچه خداوند بخشیده است هیچ کاستی‌ای ندارد. این ما، یعنی همین بشر است که همه چیز را ضایع می‌کند و بعد در این خیل آدم‌ها عده‌ای از سران مرتب با هزینه‌های هنگفت اجلاس‌های جهانی برگزار می‌کنند که اهدافی انسانی را بنویسند و جهان و دولتمردان را به آن پایبند کنند. ما باید از شر خودمان و تصمیم‌های نابخردانه خود خلاص شویم تا گرسنگی و جنگ، تا خونریزی‌های بی مورد، تا فقر پایان گیرد، تا بیش‌خواهی‌های خود را کنار بگذاریم، تا طبیعت را پاس داریم، تا حرمت هم را نگه داریم، تا یاد بگیریم منصفانه زندگی کنیم و به محیط زیست خود احترام بگذاریم و آن را منهدم نکنیم و به خاطر داشته باشیم که همیشه غذا برای همه هست.

دکتر ربابه شیخ الاسلام

متخصص بهداشت عمومی و اپیدمیولوژی تغذیه، مدیر موسسه تغذیه، سلامت و توسعه