بی‌ثباتی در چین ویرانگر خواهد بود

پیچیدگی و شکنندگی سیستم سیاسی چین چیزی است که مشاهده‌گران غربی آن را دست کم گرفته‌اند.
رسوایی و سقوط سریع بوخیلای، یکی از مقامات بلندپایه‌ حکومت استان چونگ‌کینگ که زمانی …

پیچیدگی و شکنندگی سیستم سیاسی چین چیزی است که مشاهده‌گران غربی آن را دست کم گرفته‌اند.

رسوایی و سقوط سریع بوخیلای، یکی از مقامات بلندپایه‌ حکومت استان چونگ‌کینگ که زمانی جزو کمیته‌ دائمی حزب کمونیست محسوب می‌شد، یکی از لحظات نادر آشکارشدن شکاف‌های سیاسی عمیقی است که درون دولت مرکزی چین افتاده است. اگرچه این نزاع‌ها بر سر قدرت همواره از منظر عامه‌ مردم پنهان می‌ماند، اما نبردهای سیاسی درون حزب درست به اندازه‌ نبردهای صورت‌گرفته در سیستم‌های چندحزبی دموکراسی غربی شدید هستند. و در حالی که برخی از ناظران معتقدند کنارگذاشتن بوخیلای آب پاکی را بر دست اصلاح‌طلبانی ریخت که می‌خواستند اهداف توسعه‌ خود را بدون هیچ مانعی پیش ببرند، اما واقعیت این است که مائوئیست‌ها می‌توانند به وحدت دست یابند و در برابر هر مانعی بر سر راه توسعه مبارزه کنند.

اگر مخالفان بتوانند دهقان‌های ناراضی و کارگران بیکار کارخانه‌ها را گرد هم آورند و به خدمت بگیرند، آن وقت روند رشد معجزه‌آسای چین متوقف خواهد شد. البته در این صورت که آنها واقعا موفق شوند که این دهقان‌های ناراضی و کارگران بیکار کارخانه‌ها را مطیع خود کنند تا در خیابان‌های چین پشت سر آنها به تظاهرات بپردازند. تحت چنین شرایطی ممکن است شورش‌های مدنی به وجود آید و حتی به جنگ داخلی دیگری بینجامد؛ اتفاقی که بعید است بیفتد، اما محال نیست.

توقف رشد چین تورمی فوری و ویرانگر را برای دیگر نقاط جهان به بار خواهد آورد. همه‌ اقتصادهای عمده ــ ایالات متحده، ژاپن و اروپا ــ مکررا و بی‌واهمه پول چاپ کرده‌اند، زیرا قابلیت تولید چین تورم منفی به دیگر نقاط جهان صادر می‌کند. با این حال، اگر نیروی کار ارزان چین به خاطر جنگ داخلی محو شوند، همه‌ کالاهای ارزانی که تولید و صادر می‌کنند، ناگهان کمیاب خواهد شد.

ساخت و تولید در چین را نمی‌توان به‌آسانی به دیگر نقاط جهان منتقل کرد، زیرا زیرساخت‌های دانش و شبکه‌ زنجیره‌ تقاضا در هیچ کجای دیگر به زیرساخت‌های موجود در چین حتی نزدیک هم نیست. در نتیجه، تورم حاد ــ از آن نوع که آلمانی‌ها را در اواخر دهه‌ ۲۰ دچار کابوس کرده بود ــ باز خواهد گشت و انتقام خواهد گرفت. باقی ماجرا را همه در کتاب‌های تاریخ خوانده‌ایم.

نویسنده: آن لی

آن لی از همکاران ارشد دموس و مولف کتاب «آمریکا چه می‌تواند از چین بیاموزد؟» است.