تقویت کننده معده

زغال اخته در کتاب‌های طب سنتی و به عربی با نام‌های «زقال»، «قرانیا»، «قرن» و «حب الشوم» نام برده می‌شود. به فرانسوی Cornier male, Cornouiller male, Cornier‌ و Cornelian گفته می‌شود. گیاهی است از خانواده Cornaceae جنس Cornus‌که نام علمی آن …

زغال اخته در کتاب‌های طب سنتی و به عربی با نام‌های «زقال»، «قرانیا»، «قرن» و «حب الشوم» نام برده می‌شود. به فرانسوی Cornier male, Cornouiller male, Cornier‌ و Cornelian گفته می‌شود. گیاهی است از خانواده Cornaceae جنس Cornus‌که نام علمی آن Cornus mas L. و مترادف آن Cornus mascula L.‌ می‌باشد.

مشخصات

زغال‌اخته، درختی است کوچک به ارتفاع تا ۸ متر و قطر تنه آن ۱۵ تا ۱۹ سانتی متر است. شاخه‌های جوان آن زردرنگ مایل به سبزی و پوست تنه آن قهوه‌ای رنگ مایل به زردی است. برگهایش بیضی نوک تیز با قاعده‌ای گرد و پشت برگ کمرنگ است. طول صفحه ۴ تا ۸ سانتی‌متر و عرض آن ۳ تا ۷ سانتی‌متر دارای دمبرگی کوتاه است. گلهای آن کوچک زردرنگ است و خیلی زود در اوایل بهار ظاهر می‌شود.

میوه آن سفت به شکل و اندازه زیتون به رنگ سرخ تیره و خوردنی است.

این درختچه در جنگل‌های ارسباران مخلوط با سایر درختان جنگلی می‌روید و اهالی محل هر وقت جنگل‌تراشی می‌کنند، سایر درختان به جز زغال‌اخته را می‌برند و زغال‌اخته را در محل اصلی نگهداری می‌کنند که از میوه آن استفاده کنند.

این درختچه که گل‌های آن برای زنبورعسل جالب است، علاوه برایران در اروپا، ارمنستان و قفقاز نیز می‌روید.

ترکیبات شیمیایی

پوست درخت زغال‌اخته، دارای حدود ۷ تا ۸ درصد تانن،‌ مواد پکتیک و مالات دو کلسیم وگل آن دارای ماده کوئرستین و میوه آن علاوه بر مواد قندی گلوکز و ساکاروز، دارای اسیدی به نام گلیکوکسالیک اسید است و ضمناً میوه آن لعاب فراوان دارد.

خواص ـ کاربرد

میوه زغال‌اخته دارای طعمی مطبوع ترش، قرمز تیره یا سیاه، کمی بیضی شکل شبیه به آلوبالو یا زیتون است. مادام که میوه خام است سبز است و پس از رسیدن، رنگین می‌شود. از نظر طبیعت طبق نظر حکمای طب سنتی کمی سرد مایل به اعتدال ولی خشک و قابض است. برای رفع اسهال نافع است و معده را تقویت می‌کند. عطش را تسکین می‌دهد و برای التهاب معده، کبد، غلیان خون و صفرا نافع است. برای سینه مضر است و از این نظر بهتر است با شکر خورده شود.