دنیای رنگ و بو و مزه

ادویه, رنگ و عطر زندگی ما است کافیست آشپزخانه تان را بدون قفسه ادویه هایش تصور کنید تا دنیای خوراکی ها برایتان رنگ ببازد زندگی بدون هل و دارچین و زعفران و نمک و فلفل, چیزی کم دارد

ادویه، رنگ و عطر زندگی ما است. کافیست آشپزخانه تان را بدون قفسه ادویه‌هایش تصور کنید تا دنیای خوراکی‌ها برایتان رنگ ببازد. زندگی بدون هل و دارچین و زعفران و نمک و فلفل، چیزی کم دارد!

ادویه بخشی از یک گیاه معطر است که می‌تواند تنه درخت، برگ، میوه یا دانه آن باشد که به صورت خشک و پودر شده در اختیار ما قرار می‌گیرد. ادویه به غذاها هویت می‌دهد. شاید مهم ترین تفاوت دستپخت یک آشپز تازه کار با یک آشپز حرفه ای طریقه استفاده از ادویه‌ها، ترکیب شان، میزان آنها و نوع ادویه‌های مصرفی باشد. حتی باید بگوییم این ادویه‌ها هستند که فرق غذای ایرانی و هندی و چینی را با غذاهای افریقایی و اروپایی متفاوت می‌کنند.

با این حال، ادویه‌ها فقط رنگ و بو و طعم نیستند. ادویه‌ها خواصی دارند که اگر درست آنها را بشناسید و استفاده کنید می‌توانند سلامتی شما را هم تضمین کنند. استفاده ازسیر تازه به عنوان یک کاهش‌دهنده فشار خون و کلسترول مفید عمل می‌کند.

رزماری یک آنتی‌اکسیدان قوی است که حافظه را تقویت کرده و به جلوگیری از سرطان کمک می‌کند.

آویشن، نعنا و رزماری هم به لحاظ روغن‌های ضروری که دارند برای مقابله با سرماخوردگی توصیه می‌شوند.

آویشن برای درمان سرفه‌های مزمن هم مفید است و در قدیم به طور سنتی برای درمان سرفه استفاده می‌شد.

ادویه‌های گرم مثل زنجبیل، جوز، دارچین و فلفل هم برای کاهش فشار خون مفیدند.

زردچوبه خواص آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی دارد و نزدیک به دو دهه است که محققان به ویژه محققان هندی و چینی درباره خواص رنگدانه زرد موجود در ترکیبات این ادویه بررسی‌های مختلفی انجام داده‌اند تا حتی به شکل دارو بتوان از زردچوبه استفاده کرد.

دارچین خاصیت ضدمیکروبی دارد. حتی گفته می‌شود که شاید بتوان از دارچین به عنوان مکمل دارویی آنتی‌بیوتیک‌ها در درمان برخی از عفونت‌ها استفاده کرد. همچنین ثابت شده که دارچین اثرات آنتی‌اکسیدانی دارد. جدید‌ترین تحقیقات نیز نشان می‌دهد که مبتلایان به دیابت و افرادی که از درد معده رنج می‌برند، می‌توانند با افزودن اندکی دارچین به فرونشاندن مشکلات‌شان کمک کنند.

فلفل خواص آنتی‌اکسیدانی دارد و سوخت و ساز بدن را بالا می‌برد و حتی عده‌ای از دانشمندان با توجه به این خاصیت‌ها سعی دارند تا در رژیم‌های غذایی کم کالری از این ادویه بهره ببرند. اما نباید فراموش کرد که مصرف زیاد فلفل در غذاها توصیه نمی‌شود زیرا تندی بیش از حد، آسیب مخاط گوارشی را در پی دارد.

دانه‌های هل خواص گرمابخشی داشته و معده و روده‌ها را تقویت می‌کنند. هل اشتها را تحریک می‌کند و عمل هضم غذا را بهبود می‌بخشد. دانه‌های هل خاصیت داروی اکسپکتورانت را دارد و سینوس‌ها و برونش‌ها، بینی و سینه را از خلط و ترشحات اضافی پاک می‌کنند. اضطراب و نگرانی را کاهش می‌دهد و در رفع افسردگی موثر است. هل همچنین کلیه‌ها را تقویت می‌کند و گفته می‌شود برای درمان شب ادراری کودکان مفید است.

کاری هم یک آنتی‌اکسیدان و ضد سرطان است که به بهبود حافظه کمک می‌کند و خاصیت ضدالتهابی دارد. در درمان سرماخوردگی مؤثر است و با بالا بردن سوخت و ساز بدن، به لاغری کمک می‌کند.

● یک نکته مهم

ادویه‌ها به ظاهر شدن علایم حساسیت‌ کمک می‌کنند و هر فردی که آلرژی دارد با خوردن ادویه دچار عود این بیماری می‌شود. افرادی که ریفلاکس معده دارند بهتر است کمتر از غذاهای پرادویه استفاده کنند.

● چطور ادویه ترکیبی درست کنیم؟

ترکیب کردن ادویه‌ها تا حدود زیادی به ذائقه شما مربوط می‌شود. با این حال، باید ترکیبات اصولی ادویه‌های مختلف را بشناسید تا یک ادویه جادویی و منحصر به فرد درست کنید.

ادویه پلویی: این ادویه در پلوهای مخلوط مثل لوبیا پلو، کلم پلو، هویج پلو و... به کار می‌رود و شامل گل سرخ یا گل محمدی، زیره، میخک، دارچین، زنجبیل، جوز هندی و هل می‌شود.

ادویه مرغ و ماهی: این ادویه برای از بین بردن بوی مرغ و ماهی استفاده می‌شود و شامل زنجبیل، کاری، زردچوبه، پودر سیر و گاهی گلپر است.

ادویه آب گوشت: این ادویه برای غذاهای آبدار مثل آبگوشت، سرگنجشکی و اشکنه به کار می‌رود. مواد تشکیل دهنده آن هم شامل زردچوبه، دارچین، فلفل سیاه، جوز هندی، بادیان و میخک است.

ادویه ترشی: برای تهیه ادویه ترشی که معمولا در ترشی لیته، مخلوط و هفت بیجار استفاده می‌شود، باید از ترکیب نعناع خشک، گلپر، تخم گشنیز، تخم سیاه دانه، زیره سیاه و سبز، کاری و زردچوبه استفاده کنید.

ادویه ماست و خیار: فلفل سیاه، نعناخشک، ریحان، مرزه، ترخان خشک و پودر گل محمدی را ترکیب کنید تا ادویه خوش‌طعمی برای ماست و خیارتان تهیه کنید.

ادویه خورشی: برای پخت خورش‌های رب دار مثل قیمه باید از دارچین، زعفران، هل، گل سرخ و زنجفیل استفاده کنید. ادویه خورش‌های سبزی دار هم لیموعمانی، فلفل سیاه و کاری است.

ادویه پاستا: برای پخت انواع پاستا و لازانیا باید پونه، ریحان، رُزماری، آویشن، فلفل قرمز، مرزنجوش، ریحان خشک را با هم ترکیب کنید و در رب بزنید.