دانشگاه آزاد در فرایند جهانی شدن

جهانی شدن پدیده نوظهوری است که زندگی اجتماعی انسان معاصر را تحت تاثیر خود قرار داده است

جهانی شدن پدیده نوظهوری است که زندگی اجتماعی انسان معاصر را تحت تاثیر خود قرار داده است. مهمترین وجه این پدیده چهره جهانی وعام آن است که مسائل و پرسش های مطرح درچارچوب مرزهای جغرافیایی و سرزمینی را به چالش می طلبد. در این میان جوامع اسلا می از وضعیت ویژه ای برخوردارند، زیرا علا وه بر ویژگی عام این جوامع که به عنوان یک حوزه فرهنگی وتمدن در جهان مطرح است، داعیه جهانشمولی لیبرالیسم و الگوی سیاست، اقتصاد و فرهنگ لیبرال، یکی از مهمترین آموزه های اسلا می و اندیشه دینی «جهانشمولی اسلا م» را با پرسش و تردید روبرو می سازد. قطع نظر از پرسش مربوط به ماهیت و چیستی جهانی شدن، ابعاد و سویه های آن و نتایج و پیامدهای این پدیده، پرسش از نسبت اسلا م و جهانی شدن، رویکرد و تلقی اسلا می از این پدیده و بالا خره نقش دانشگاه آزاد اسلا می در مواجهه با این پدیده سوال های اساسی این پژوهش را سامان می دهد.

شناخت نقش آموزشی، پژوهشی و فرهنگی دانشگاه آزاد و موانع فراروی آن در فرایند جهانی شدن از اهداف این پژوهش به شمار می رود.

آماده سازی جهت انتقال دانش و فرهنگ به نسل آینده، رشد فضیلت ها و تولید هنجارهای مثبت اجتماعی، رشد سرمایه گذاری بخش خصوصی در عرصه آموزشی، فراهم آمدن امکان تسریع حرکت تمدن سازی کشور، افزایش مهارت های مورد نیاز اقتصاد کشور و غنی شدن مشاغل، کاهش علل بیکاری، اعزام دانشجویان دانشگاه آزاد جهت تحصیلا ت تکمیلی به خارج از کشور و برگزاری سمینارهای علمی بین المللی از مهمترین نقش های دانشگاه آزاد در بخش آموزش است. همچنین در امر پژوهش نیز می توان نقش های زیر را برای دانشگاه آزاد در این فرایند بر شمرد: ایجاد مراکز تحقیق و توسعه بین المللی، شبکه های پژوهشی منطقه ای و بین المللی، ایجاد شهرک های تحقیقاتی، ایجاد سیستم دستیاران پژوهشی بین المللی، ایجاد یک نظام اطلا عات مدیریت پژوهشی، ثبت و انتشار فعالیت های پژوهشی بین المللی و ...

● طرح مساله

گسترش فزایند علوم و معارف بشری به موازات رشد حیرت انگیز تکنولوژی ارتباطات به عصر ما ماهیتی علمی و اطلا عاتی بخشیده است و به حق، این دوران را «عصر انفجار اطلا عات» نامیده اند. تردیدی نیست که بخش عظیمی از این اطلا عات میراث مشترک همه تمدن ها و فرهنگ پرشتاب و فزون گرا در جامعه اطلا عاتی و ارتباطی جدید به گونه ای است که بشر را به سوی همسانی و همگونی فرا می خواند و هویت های مستقل فرهنگی و ملی را با چالش جدی مواجه ساخته است. ناگفته پیداست که پویایی هر تمدن و فرهنگی به قدر توجه به هویت خود و سهم آن در حضور فعال در عرصه زمان خویش است.

جهانی شدن یا جهانی سازی یکی از پدیده های مطرح زمانه ماست که زندگی اجتماعی انسان معاصر را تحت تاثیر گذاشته است. علی رغم تلا ش های انجام شده، در مورد ماهیت این پدیده ابهام و تردیدهای جدی وجود دارد. این ابهام از یک سو ناشی از ماهیت سیال و در «حال شدن » این پدیده است و از جانب دیگر معلول تازگی و جدید بودن آن می باشد. جنبه دوم ابهام آلود بودن پدیده جهانی شدن در مورد کشورهای جهان سوم از شدت بیشتری برخوردار است.

مهمترین وجه این پدیده چهره جهانی و عام آن است که مسائل و پرسش های مطرح در چارچوب مرزهای جغرافیایی و سرزمینی را به چالش می طلبد. در این میان جوامع اسلا می از وضعیت خاصی برخوردارند، زیرا علا وه بر ویژگی عام این جوامع که به عنوان یک حوزه فرهنگی و تمدنی درجهان مطرح است، داعیه جهانشمولی لیبرالیسم و الگوی سیاست،اقتصاد و فرهنگ لیبرال، یکی از مهمترین آموزه های اسلا می و اندیشه دینی «جهانشمولی اسلا م» را با پرسش و تردید روبرو می سازد. از این رو جهانی شدن به مثابه یکی از مهمترین مسائل اجتماعی و جوامع مسلمان مطرح است. اگر در سطح کلا ن جهانی شدن با هم در نوردیدن مرزهای جغرافیایی، تضعیف حاکمیت ملی و فرو ریختن هویت های محلی کم و بیش تمامی فرهنگ ها و جوامع را به چالش می گیرد، در سطح خاص واز منظر جوامع اسلا می، با عنایت به تفکر و اندیشه دینی و تفاوت ماهوی مدیریت و ساماندهی حیات اجتماعی این جوامع، پرسش ها و چالش های خاصی نیز بروز می کند. قطع نظر از پرسش مربوط به ماهیت و چیستی جهانی شدن، ابعاد و سویه های آن و نتایج و پیامدهای این پدیده ، پرسش از نسبت اسلا م و جهانی شدن، رویکرد و تلقی اسلا می از این پدیده و بالا خره نقش دانشگاه آزاد اسلا می در مواجهه با این پدیده سوال های اساسی این پژوهش را سامان می دهد. به طور اخص دانشگاه آزاد اسلا می به عنوان یک دانشگاه اسلا می چه نقشی در «عصر انفجار اطلا عات» دارد و جهت گیری اسلا می دانشگاه آزاد چه می تواند باشد؟ در این نوشتار به نقش علمی، فرهنگی و پژوهشی دانشگاه آزاد در مواجهه با پدیده جهانی شدن و تاثیرگذاری دانشگاه آزاد در این ابعاد بر دیگر مراکز علمی و فرهنگی و پژوهشی پرداخته شده است که در این راستا دانشگاه آزاد بتواند پیشرفت های علمی مسلمانان و فرهنگ و تمدن اصیل اسلا می را به جهانیان عرضه نماید وگوشه ای از این وظیفه خطیر را بر عهده بگیرد.

● مفهوم و ماهیت «جهانی شدن» (ationzGlodali)

تعبیر جهانی شدن در برابر واژه (ationzGlodali) به کار می رود. کاربرد واژه «جهانی» (azGlodali) در ادبیات سیاسی دارای قدمت طولا نی است، اما اصطلا ح جهانی شدن و جهان گرایی (ingzGlodali) قدمت چندانی ندارد اما پس از حدود دهه ۱۹۶۰ رواج عام یافت. کاربرد این مفهوم به شکل امروزی به دهه هشتاد باز می گردد.

مفهوم جهانی شدن و مفاهیم نزدیک به آن نظریاتی هستند که از سوی اکثر پژوهشگران مسائل سیاسی و امور بین الملل برای توصیف وضعیت کنونی حاکم بر نظام بین المللی به کار می رود. به طور کلی در نظریاتی که چنین مفهومی را به انحای مختلف مطرح می کنند، جهانی شدن به معنای فرآیندی اجتماعی است، که از مدت ها پیش آغاز شده و رو به گسترش است و در آن قید و بندهای جغرافیایی که به روابط اجتماعی و فرهنگی سایه افکنده است از بین می رود. واژه جهانی شدن، حرکت به سوی یک جامعه جهانی واحد را نوید می دهد. بر حسب این نظرات در دنیای کاملا جهانی شده گویا عمدتا یک جامعه و یک فرهنگ در سراسر کره زمین مستقر خواهد شد. اگرچه احتمالا در این فرهنگ اختلا ف، تنوع، آزادی و انتخاب فردی پذیرفته می شود، اما «وابستگی به سرزمین» به عنوان یک اصل وحدت بخش در زندگی اجتماعی و فرهنگی از بین خواهد رفت و جامعه ای مستقر خواهد شد که حدود و ثغور جغرافیایی در آن از بین خواهد رفت. در این جامعه برقراری ارتباط میان افرادی که به فاصله خیلی دور از هم زندگی می کنند به راحتی میان همسایه ها خواهد بود.

به طور خلا صه، جهانی شدن فرآیندی است که همپای گسترش آن، جهان نیز از جهاتی کوچکتر و فشرده تر می شود.

● پیشینه تاریخی

در مورد پیشینه تاریخی جهانی شدن عمدتا سه احتمال یا فرضیه را می توان مطرح کرد:

۱) جهانی شدن فرآیندی است که ریشه در تاریخ حیات اجتماعی بشر دارد و بنابراین، از ابتدای تاریخ وجود داشته و در عصر حاضر شتاب بیشتری به خود گرفته است.

۲) جهانی شدن همزمان با نوگرایی (مدرنیزاسیون) و توسعه سرمایه داری شکل گرفته و اخیرا از شتاب بیشتری برخوردار شده است.

۳) جهانی شدن فرایندی متاخر و همراه با سایر فرآیندهای اجتماعی نظیر فراصنعتی شدن فرانوگرائی یا شالوده شکنی سرمایه داری است. (۱)

رابرتسون که خود از نخستین نویسندگان این موضوع به شمار می آید، بر این باور است که جهانی شدن چیز تازه ای محسوب نمی شود، بلکه تاریخ آن به زمان نوگرایی و ظهور سرمایه داری برمی گردد. نوگرایی فرآیند جهانی شدن را خلق نمی کند، بلکه آن را تسریع می کند.

باری اکسفورد ضمن تایید رابطه جهانی شدن با تجدد و مدرنیته، از نظر پیشینه تاریخی میان عوامل جهانی شدن و نمودهای آن تفاوت می گذارد. از نظر این پژوهش گر، جهانی شدن نه مترادف با تجدد است و نه مولود آن، بلکه وضعیتی است که با روند تجدد شتاب بیشتری می گیرد و روند تجدد را نیز سرعت می بخشد.

دیوید هاروی از دیگر نویسندگانی است که جهانی شدن را با وضعیت پست مدرنیسم پیوند می زند. استدلا ل وی این است که جهانی شدن برای سرمایه داری پدیده جدیدی نیست، بلکه پسامدرنیته انعطاف پذیر در بردارنده شدت یافتن تراکم زمانی و مکانی است که در واقع، ویژگی آن محسوب می شود. در این فضای جدید، زندگی اجتماعی به اندازه ای سرعت یافته که فضا کاهش یافته یا به کلی از بین رفته است.

در وضعیت جدید، انتقال و دریافت فوری اندیشه ها در سراسر جهان با استفاده از ارتباطات الکترونیکی و ماهواره ای صورت می گیرد. (۲)

در میان نظریه پردازان مسائل جهانی، والرشتاین در زمره نخستین نظریه پردازی است که مفهوم نظام جهانی را برای توضیح مسائل بین المللی مطرح کرد. به اعتقاد وی در اواخر قرن ۱۵ اقتصاد جهانی ظهور کرد و هر چند تمام جهان را شامل نمی شد بزرگتر از یک واحد سیاسی و یک اقتصاد جهانی بود. او می گوید: اقتصاد سرمایه داری نیاز به گسترش مرزهای جغرافیایی داشت تا محل های جدید تولید برای مشارکت در تقسیم کار را دنبال نماید. این گسترش چهار صد سال صورت گرفت و اقتصاد جهانی سرمایه داری را از نظامی که اساسا اروپایی است، به تمام سیاره زمین بسط داد.

در یک جمع بندی کوتاه می توان گفت که در مورد پیشینه تاریخی جهانی شدن عمدتا دو دیدگاه کلی مطرح است:

۱) دیدگاهی که جهانی شدن را به عنوان پدیده ای کاملا جدید و بی بدیل تلقی می کند

۲) دیدگاهی که آن را شکل جدیدی از زندگی در بستر جامعه صنعتی، مدرن یا فرامدرن می داند.

● اهداف پژوهش:

۱) شناخت ابعاد فرهنگی، علمی، سیاسی، اقتصادی جهانی شدن

۲) شناخت نقش تئوریک و روان شناختی دانشگاه آزاد در فرآیند جهانی شدن

۳) شناخت نقش عملیاتی دانشگاه آزاد در فرآیند جهانی شدن

۴) شناخت اولویت نقش تئوریک یا عملیاتی دانشگاه آزاد در فرآیند جهانی شدن

۵) شناخت آثار نقش دانشگاه آزاد در فرآیند جهانی شدن

۶) شناخت موانع و فرآوری دانشگاه آزاد در فرآیند جهانی شدن

● سوال اصلی:

▪ نقش دانشگاه آزاد در فرآیند جهانی شدن چیست؟

● فرضیه اصلی:

دانشگاه آزاد، نقش فرهنگی و عملی در فرآیند جهانی شدن دارد.

نقش آموزشی دانشگاه آزاد در فرآیند جهانی شدن

الف) جهانی شدن و آموزش

مفهوم جهانی شدن از مفاهیمی است که در سال های اخیر مورد توجه محققان علوم اجتماعی قرار گرفته است. چرا که این پدیده اجتماعی نوظهور، بیش از پیش زندگی بشر را با تغییر روبه رو نموده است. اگر چه جهانی شدن در دو عرصه سیاست و اقتصاد نمود بارزتری دارد، ولی جهانی شدن «آموزش» نیز دارای اهمیت زیادی است. جهانی شدن به عنوان یک فرآیند، خواهان تشکیل جامعه مدنی با عنصر اطلاعات می باشد. جهانی شدن از طرفی سعی به در نوردیدن فضا و زمان دارد و از جهتی، محلی گرایی را از منظر پسامدرنیسم تقویت می کند. اگرچه پروسه جهانی شدن هیچ تعهدی به هیچ مکتبی ندارد; ولی این پدیده جدید فراروی جوامع، خواهان انتقال و تحرک جوامع از سنت به مدرن و پسامدرن می باشد و در طرف دیگر قضیه نیز، جهانی کردن سنت های محلی را از نظر دور نمی کند.

با توجه به نگرش ساختارگرایی، می توان گفت که آموزش نیز جزیی از یک کل می باشد، که تحت تاثیر جهانی شدن و فرآیند نوگرایی اخیر قرار گرفته است. امروزه همانند دولت- ملت ها یا بهتر از آن کشورها، ساختار آموزشی متاثر از فرآیندی است که طبق نظریه پخش فضایی هاگراستراند، کانون آن در کشورهای شمال واقع شده است.

این فرآیند، معرفی کننده لیبرالیسم نو برای کشورهای جهان می باشد و نمود آن در ساختار آموزشی کشورهای متاثر از جهانی شدن، خلا قیت، ابتکار، مدرسه محوری، مشارکت و غیره می باشد.(۳) همچنین باید بدانیم که افکار عمومی جهان- همانند سایر اجزا- ساختاری را می پسندد که بر پایه اصول و مبنای دموکراسی غربی باشد و آن ها را بهترین الگو برای جامعه عصر فضا می داند.

امروزه ساختارهایی که دیروز بر مبنای تمرکزگرایی دولت مدرن و بروکراسی آموزشی بنا یافته بود، جای خود را به ساختار محلی و بومی شده عصر پسامدرن داده است که سعی می کند از طریق جهانی شدن، ساختارهای کوچک را جهانی کند. این مکتب برای پیشرفت و ترقی جامعه مدنی یا جامعه شبکه ای، بهترین الگو را در مدرسه محوری، مشارکت از پایین، احترام به ذهنیت افراد و خلا قیت آنان می داند که مطمئنا تحت تاثیر اراده انسانی به دنبال ساختارشکنی دولت تمرکزگرا و یکسان ساز است. همچنین مواردی هم چون: «خصوصی سازی آموزشی، کم شدن مدارس دولتی و ورود امکانات و تجهیزات پیشرفته به مدارس» تداعی کننده جهانی شدن اقتصاد و اقتصاد سرمایه داری است. به هر حال ساختارهای امروزی در کلیه جنبه های زندگی، متاثر از عصر فضا می باشد که به همراه دیگر اجزای کل آموزش را تحت تاثیر قرار داده است.۴) از طرفی، ضرورت های جهان کنونی بسیاری از کشورهای پیشرفته را بر آن داشته است که پیوسته نظام آموزشی خود را بررسی، تحلیل و نقد نمایند و راه های ناسودمند کار را رها سازند و شیوه های جدید و سازگار با ضرورت های جهان کنونی و آینده نه چندان دور را بر پا دارند. برای مثال، اداره آموزش شهر «توپیلیر» از ایالت می سی سی پی آمریکا، تلا ش گسترده ای را برای پدید آوردن مهارت ها و پندارهای لا زم برای کفایت و شایستگی مدنی و دست یافتن به رفتارهای مسوولا نه اجتماعی انجام داد.(۵) به طور کلی، ساختار آموزش در زمینه هایی هم چون: تمرکززدایی، فناوری سطح بالا و مشارکت کارکنان، تحت تاثیر جهانی شدن واقع شده است. این ساختار در کشورهای پیشرفته زودتر شروع شده و اصولا کشورهای غربی مبدع این الگوها بوده اند و به نظر می آید که کشورهای دیگر جهان نیز متاثر از این فرآیند روبه رو شده اند.

‌● تمرکز زدایی

از چند دهه گذشته، کشورهای غربی به سوی تمرکززدایی رفتند، در واقع در سایه عدم تمرکز به تفویض اختیارات بیشتری پرداختند و کارکنان خود را هر چه بیشتر خودگردان نمودند. از طرفی این امر باعث رشد هویت شخصی و گسترش و تعلق گروهی در اساتید شده است. چرا که در مباحث مدیریت نئوکلا سیک، روابط انسانی جایگاه ویژه ای دارد و ثابت شده است که در سازمان های کوچک به علت نزدیکی بیشتر اساتید، اثربخشی و کارآیی بیشتر خواهد بود. در سایه این تحولا ت مدیریتی و سازمانی، نظام آموزشی نیز به سمت تصمیمات منطقه ای محلی و دانشگاهی کشیده شد و تعداد دانشگاه های بزرگ کاهش یافت. در همین راستا طرح مدیریت دانشگاهی مطرح شد. البته این امر مخالف سازمان ناحیه ای نمی باشد; چرا که همواره ناحیه می تواند برای هدایت دانشگاه ها و هماهنگ کردن کار آن ها جایگاه خویش را حفظ کند.

● فناوری

به کارگیری فناوری هایی هم چون: کامپیوتر، ماهواره و سیستم های اطلا ع رسانی دیگری همانند اینترنت در آموزش هم موثر افتاد. با بهره گیری از رایانه، معلمان به جای تلا ش در عرضه محتوا و مواد درسی، بیشتر به تعامل با شاگردان می پردازند که در نتیجه آن، بهبود یادگیری دانشآموزان خواهد بود.

● مشارکت

مشارکت اساتید در امر آموزش منجر به بهبود روحیه و رشد بهره وری خواهد شد. در واقع در سایه مشارکت، تعهد سازمانی اساتید افزایش خواهد یافت. این امر می تواند آموزش های مناسب و برنامه های درسی مطلوب را برای دانشگاه ها به دنبال داشته باشد. به طوری که در یک پروسه و نظارت کنترل، مدیران متحول شده و به مشارکت اساتید ایمان بیاورند، لا زمه این امر آن است که:

ـ در تشکیلا ت آموزشی، ساختاری تازه و مبتنی بر مشارکت ایجاد شود.

- در سطح خودنواحی آموزشی، رسالت و هدف و برنامه درسی را ارایه نمایند و همچنین دانشگاه، خود نوع هدف ها و فعالیت ها و چگونگی دست یابی به آن ها را مشخص ساخته و پیگیری کند.

ج- ایجاد فرهنگ یادگیری همگانی در دانشگاه، به طوری که یادگیری برای همه مهم باشد و اصل یاد گرفتن سرلوحه کار قرار گیرد.(۶)

ب) تاثیر جهانی شدن بر اهداف آموزشی

هدف کلی مراکز آموزشی مانند دانشگاه ها در هر جامعه ای این است که هر فرد را بر طبق الگوی اعتقادات و ارزش های فرهنگی، دین، اجتماعی و سیاسی خود تربیت کند و انسانی متناسب و شایسته آن جامعه تحویل دهد. بر همین اساس، هر جامعه ای از انسان مطلوب خود تصوری دارد و معنی و غایت معین برای آموزش نایل است. از این رو می کوشد که افراد خود را براساس این تصور و معنا تربیت کند. بنابراین تعیین هدف ها مستلزم ملا حظات فلسفی، دینی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی است. (۶) با توجه به این تعریف، رابطه مستقیم و هماهنگ میان جامعه و آموزش وجود دارد. با عنایت به نیاز آموزشی انسان جهت فرهنگ سازی و تمدن، این سازمان، جزیی از این کل ارگانیک است. پس باید گفت که همراه تغییر جهان بینی ها، فرهنگ ها و اعتقادات گوناگون انسان، اهداف آموزش نیز تغییر خواهد کرد. با همه این احوال، جهانی شدن، جوامع را به اشکال گوناگون تحت تاثیر قرار داده است و نوعی تغییر در بینش دینی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی آنان، که از طرفی منطبق با زمان و مکان و همچنین فراتر از آن است را به وجود آورده است. بدین معنی که فرهنگ های محلی و اقوام بومی مکان های مختلف کره زمین، دوباره با بازسازی فرهنگ خویش مواجه بوده اند و از جهتی نیز تحت تاثیر فرهنگ جهانی در بخش های مختلف جامعه خود هستند. در راستای این پدیده نوظهور جهانی و تا حدی پیچیده، آموزش نیز به کثرت گرایی در اهداف خویش دست زده است. از طرفی نهادهای آموزشی سعی در افزایش سطح سواد، علم و فناوری در ترقی بینش جهانی افراد محلی دارد و از جهتی، خود را با فرهنگ محلا ت منطبق می سازد که لا زمه و پی آمد آن، ساختارشکنی دولت های مدرن و متمرکز عصر مدرنیسم است. به طور کلی می توان گفت که هدف آموزش همان توسعه و تغییر جامعه است، ولی منطبق با جامعه شبکه ای عصر فضا. منظور از توسعه اجتماعی، تغییر اجتماعی سنجیده و مبتنی بر برنامه ریزی است. چرا که برنامه ریزی آموزشی به تغییرات اجتماعی مدد می رساند. شواهد زیادی در دست است که تاثیر سواد آموزشی را برتوسعه اقتصادی و اجتماعی بیان می کند. (۷) این در حالی است که الگوهای توسعه اجتماعی بر مبنای جهانی شدن تطبیق می یابد، زیرا در عصر هزاره سوم، گذر از دوران حکومت های ملی به جهانی شدن، احترام، سعی، تقابل و زندگی دوباره فرهنگ های مرده را به وجود آورده است.

جهانی شدن در پیشرفت روزمره ابزار و وسایل توسعه اجتماعی، به ویژه آموزش نقش موثری دارد. اکنون در اهداف آموزشی کشورهای پیشرفته تغییرات زیادی به وجود آمده است و تغییراتی نیز در اهداف آموزشی کشورهای جهان سوم دیده می شود که در راستای همین تغییرات است. از طرفی، جهانی شدن بر اصول و تعیین روش های فعالیت مراکز آموزشی نفوذ ژرفی داشته است و با توسل و بهره جویی از شیوه های دشواری گشای زندگی امروز، در قالب موضوع های درسی به اتاق درس وارد می شود و با مشارکت فعال دانشجویان و هدایت اساتید، از راه برانگیختن روش های برخاسته از تلاش گروهی پدیدار می گردد. از این رو آنچه در مراکز آموزشی آموخته می شود، انتقال معلومات و یافته ها و مسلمات گذشته نیست، بلکه پرورش مهارت های راستین برای زیستن امروز و فردای نزدیک است. در میان مهارت های بنیادی و اصلی که دانشجویان به آنها انس می گیرند و در مسیر آشنایی با واقعیت های زندگی از آنها بهره مند می شوند، می توان به این موارد اشاره کرد:

«مهارت کار کردن با اطلاعات، مهارت کار کردن با گروه ها و مهارت کار کردن با فن شناسی» با توجه به این تغییرات و پیشرفت هایی که در سطح جهان نمودار شده است، به نظر می رسد که مراکز آموزشی و دانشگاه های کشورهای مختلف سعی در تطبیق اهداف خویش با جهت رشد و ترقی دارند.(۸) البته این مساله به همین جا ختم نمی شود، چرا که در پی چنین دگرگونی هایی که در جهان دانش و معرفت پدید آمده است، دنیای کار نیز تحولی بنیادی یافته است. به طوری که بسیاری از شیوه های گذشته به دست فراموشی سپرده شده اند و جای آنها را روش های تازه و مناسبت گرفته است. امروزه از سازمان ها درخواست هایی می شود که در بیست سال گذشته وجود نداشت و کارجویان را بر پایه مهارتشان در کار کردن با گروه و در گروه و تسلطشان بر فنون دشواری گشا می آزمایند. بنابراین، اگر کارجویی نتواند مهارت خویش را با گروه یا در برداشتن دشواری های حاصل در کار به منصه ظهور بگذارد، از دستیابی به شغل دلخواه محروم می گردد.(۱۹) از طرفی جهانی شدن باعث افزایش مطالبات مردم از مراکز آموزشی و دانشگاه ها شده است. آنان یا پی بردن به ترقی های کشورهای نزدیک و دور جهان، نیاز به پیشرفت دانش را احساس کرده اند و این امر را جز از طریق آموزش اولیه امکان پذیر نمی دانند. دگرگونی های علمی، صنعتی و فن شناختی جهان و بصیرت های حاصل از یافت های پژوهش درباره دانشجویان برای نهادهای آموزشی و دانشگاه های کشورها چنان ضرورت های تازه ای فراهم می آورد.(۱۰) به نظر می رسد که با تغییر فضای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در سال های اخیر، اهداف آموزشی نیز تغییرات اساسی یافته است. چرا که این اهداف سیری انقلابی از یکسان سازی، آموزش متمرکز، عدم مشارکت، انباشت اطلاعات... دارد و به سوی پلورالیزم فرهنگ و قومی، مشارکت گروهی، خلاقیت، تخصص، نوآوری و تغییر، رشد فکری و شخصی منطبق با جامعه شبکه ای و البته با حفظ فرهنگ اصیل بومی گام برمی دارد. پس می توان این گونه بیان نمود که در حال حاضر و با توجه به جهانی شدن مکان و زمان اهداف مراکز آموزشی و دانشگاه ها نیز بر طبق اصول زیر تغییر یافته است.

پی نوشت ها:

۱- واترز، م، ۱۳۷۹، جهانی شدن، نشر ثالث

۲- نش ک، ۱۳۸۲، جامعه شناسی سیاسی، نشر قومس

۳- Particulation

۴- تقی زاده، م، ۱۳۸۱، تمایزات جهانی بودن و جهانی شدن، نامه فرهنگ، سال دوازدهم، دوره سوم، شماره ۴۲، ص ۵۰.

۵- کوشا، س ۱۳۸۲، جهانی شدن و منطقه گرایی و تاثیر آن بر کشورهای در حال توسعه، مجله اطلا عات سیاسی، اقتصادی، ش ۱۴۷-۱۴۸، ص ۱۸۲.

۶- یارمحمدیان، م، ۱۳۷۷، اصول برنامه ریزی آموزشی، یادواره کتاب، ص ۱۱۶ و ۱۱۷.

۷- علا قه بند، ع، ۱۳۷۳، مقدمات مدیریت آموزشی، رودکی.

۸- طوسی، م، ۱۳۸۰، مفهوم تازه از دانشگاه در روزگار کنونی، مجله مدیریت در دانشگاه، شماره ۱۴، ص ۳۱.

۹- جاریانی، ا، ۱۳۸۴، زنگ برای فناوری اطلا عات و ارتباطات به صدا درمیآید، مجله رشد معلم، سال بیست و یکم، ص ۴۰.

۱۰- صفوئی، ا، ۱۳۷۴، آموزش جهانی در قرن بیست و یکم، نشر قطره.

۱۱- .۳۰۸.P .(۱۹۹۵ Books Ballamtine :york New) .worlb Mc va Jihab ,B ,Barder

۱۲- به نقل از سخنرانی دکتر احمد بیانی، «آموزش، بنیان توسعه» باشگاه اندیشه، ۱۳۸۱.

۱۳- پین، ا، ۱۳۷۷، گفت و گوی فرهنگ ها، مجموعه مقالا ت چیستی گفت و گوی تمدن ها، ص ۹۷.

۱۴- هرمن، س، ۲۰۰۴، «تهدید جهانی شدن»

.from ,۲۰۰۴ ,۲۳ March Retrieveb

htm.e/befine/hermantkzorg/glodali.Policy glodal.www

۱۵- هنسون، ج، ۲۰۰۳، تکنولوژی های جدید پژوهشی، نشر معین.

نویسنده : سید حسین میراحمدی

عضو هیات علمی دانشگاه آزاد واحد اسلا مشهر

---