شنبه, ۴ اسفند, ۱۴۰۳ / 22 February, 2025
ایران هنوز نفت گران می خواهد

اگرچه در میان كشورهای عضو اوپك، ایران رهبر گروهی است كه همواره خواهان گران شدن و گران ماندن قیمت نفت هستند، اما شرایط كنونی بازار به گونهای است كه انتظار میرود ایران از موضعگیری شفاف در این زمینه خودداری كند. به عبارت بهتر تائید گران ماندن و حمایت از قیمت كنونی نفت از سوی تولیدكنندگان، پدیدهای نیست كه از سوی مصرفكنندگان كه عملا كشورهای صنعتی هستند، مطلوب و پذیرفتنی باشد.كشوری كه از این پدیده دفاع كند، عملا خود را مظنون به «فرصتطلبی» و «سودجویی» قرار میدهد كه بسیاری از كشورها علاقهای به پذیرفتن این صفتها ندارند. در هر صورت وزیر نفت دولت جدید در یكی از اولین اظهارنظرهای خود اعلام كرد كه ایران خواهان نفت ۵۰ دلاری است. این اظهارنظر كه در نوع خود به معنای مخالفت ایران با دامنه قیمت پائین نفت است، میتوانست زیانهایی را برای كشور به همراه داشته باشد كه عملا نداشت.
نفت ایران، سهم ایران
در بازار جهانی كشورها میتوانند به دلایل گوناگون بر بازار تاثیرگذار باشند و حتی ضریب حساسیت بازار را كاهش یا افزایش دهند.
الف: میزان مصرف و نوع آن
ب: میزان واردات و مبداهای واردات
ج: میزان تولید و نوسان آن
د: میزان صادرات و سهم آن از تولید
این متغیرها میتوانند به نوعی بر یكدیگر تاثیرگذار هم باشند. به عبارت دیگر كشوری كه شاهد افزایش مصرف داخلی است، به طور قطع شاهد كاهش صادرات و یا افزایش واردات باشد و میزان تولید برای كشورهایی مثل ایالات متحده كه همزمان جزو بزرگترین تولیدكنندگان و صادركنندگان نفت خام است، میتواند بر واردات تاثیرگذار باشد.در ایران اگرچه تلاش برای افزایش تولید نتوانسته است میزان آن را در حد قابل توجهی افزایش دهد اما افزایش مصرف داخلی عملا باعث كاهش میزان صادرات شده است. براساس گزارش رسمی بانك مركزی، ایران در فصل اول سال جاری در برابر تولید ۴/۱ میلیون بشكه در روز، تنها ۲/۸ میلیون بشكه در روز صادر كرده است و ۱/۳ میلیون بشكه از محصولات خود را مصرف كرده است كه به معنای آن است كه ایران سهم قابل توجهی از تولید خود را در داخل مصرف كرده است و معنای ضمنی این رخداد آن است كه توان ایران برای بازی در بازار جهانی تضعیف شده است. براساس تحلیلهای بازار جهانی نفت افزایش این سهم میتواند به صورت كاهنده، بر نقش ایران در بازار جهانی نفت تاثیر بگذارد و نقش ایران را به عنوان دومین تولیدكننده كشورهای صادركننده نفت خام (OPEC) تضعیف كند.این آماری است كه برای ماههای نخست سال كه جزو ماههای گرم سال است، ارائه شده و آمار مكمل و بعدی حكایت از آن دارد كه این سهم، درماههای بعدی روند افزایشی داشته است كه میتواند زنگ خطری برای كشور باشد. اگرچه، مركز آمار مرجع رسمی اعلام آمار است و بانك مركزی آنچه كه اعلام میكند، عملا به معنای آن است كه بر اساس نظرات كارشناسی است، اما این اظهارنظر میتواند از سوی سایر مراجع مرتبط نفی یا تائید شود. در روزهای پایانی آبان ماه شركت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی از پالایش و پخش حدود ۴۰ درصد از نفت تولیدی كشور یعنی بیش از ۱/۶ میلیون بشكه در روز خبر داد. این اظهارنظر كه به معنای وجود افزایش در سهم مصرف داخلی طی ماههای بعد از اعلام بانك مركزی است، مبین این نكته هم هست كه ایران با ۴۰ درصد از توان خود در بازار جهانی نفت ایفای نقش میكند و عملا كشوری با صادرات ۲/۵ میلیون بشكه در روز است كه نقش ایران را در رتبهای پائینتر از كشور كویت قرار میدهد. اگر به این پارامترها، سیاستزدگی برنامههای نفتی ایران را اضافه كنیم، به خوبی میتوان پذیرفت كه اگر ایران صاحب دومین رتبه در ذخایر نفت اثبات شده (۱۳۲ میلیارد بشكه) نبود وضعیت كشور ایران بسیار مبهم و نامعلوم بود. از سوی دیگر ایران در عمل توان افزایش تولید و به تبع آن صادرات بیشتر را ندارد و اگر بخواهیم به آنچه كه مسئولان نفتی كشور مطرح میكنند، استناد كنیم باید گفت حداكثر توان افزایش تولید ایران كمتر از ۲۰۰ هزار بشكه در روز است و این موضوع به معنای آن است كه ایران حتی در صورت تصویب و افزایش تولید از سوی اوپك، باز هم امكان حضور جدی و موثر در افزایش تولید مصوب را نخواهد داشت. درواقع به نظر میرسد ایران در این حوزه دچار تضاد رفتاری است به گونهای كه سیاستهای اعلام شده با آنچه كه در عمل شاهد آن هستیم دچار تضاد و تقابل بنیادین است. برنامه چهارم توسعه، سیاستهای كلان و راهبردی ۲۵ ساله، قانون بودجه و برنامههای اعلام شده دو وزیر نفت قبلی و كنونی همه بر اساس گسترش و افزایش سهم ایران در بازار جهانی و كاهش مصرف داخلی تدوین شده است و این موضوع بارها مورد تاكید قرار گرفته اما ظاهرا قرار نیست این موضوع در عمل به واقعیت نزدیك شود و سالها با تحقق آن فاصله داریم.
هر بشكه نفت
یكی از مهمترین سوالاتی كه همزمان با آغاز تجارت نفت مطرح بود، آن است كه هر بشكه نفت به چه قیمتی فروخته شود. این موضوع به همان اندازه دارای اهمیت بوده و هست كه فرایند تكامل و تدوین قیمت نفت خام به عنوان فرایند و تاریخچه تشكیل بازار نفت خام مورد توجه است. این سوال به همان میزان كه دارای قدمت است، فاقد جواب مشخص و ثابت است و اگرچه همواره بر وجود قیمت مناسب در بازار تاكید شده است، اما كمتر به مفهوم واقعی توافق در مورد معنای «قیمت مناسب» اشاره دارد. در سالهای نه چندان دور شاهد سقوط قیمت نفت بودیم و پس از آن اوپك دامنه قیمت نفت هدف را اعلام كرد كه نشان دهد كه برای اعضای این سازمان قیمت مناسب به چه معناست. پس از آن كه قیمت از حاشیه تعیین شده خارج شد، عملا آن دامنه قیمت معنای خود را از دست داد. اكنون مدت هاست كه قیمت نفت شاخصهای گوناگون در حاشیه ۶۰ دلار در نوسان است و اوپكیها دیگر كمتر درصدد كاهش قیمت هستند و همچون سایر كشورهای فعال در این حوزه خواهان ثبات قیمت و تضمین امنیت عرضه هستند. در این میان اعضای اوپك قیمتهای موردنظر خود رادر مورد شاخصهای بازار، اعلام میكنند به گونهای كه وزیری هامانه در آستانه اجلاس اوپك از مطلوب بودن نفت ۵۰ دلاری برای ایران خبر داد.این در حالی بود كه ایران هر بشكه نفت سنگین خود را در آبان ماه ۴۹/۲۸ دلار فروخت و در مهرماه این بشكهها ۵۱/۷۳ دلار معامله شد. این قیمت كه تعیینكننده پائینترین نرخ برای نفت كشور است، به معنای آن است كه ایران عملا خواهان ثبات در سطح كنونی قیمت است و این به مفهوم قیمت مطلوب برای ایران است.
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست