داروهای تجویزی

باربیتوراتها جزو داروهای مضعف سیستم اعصاب مركزی است نام های دیگرآن عبارتند از Amytal, Floriual, Nembutal, Seconal, Tuinal, فنوباربیتال, pentobarbital استفاده های پزشكی آن شامل استفاده در موارد بیهوشی, ضد تشنج, خواب آور و آرامبخش می باشد

●داروهای تضعیف کننده سیستم اعصاب مرکزی

▪باربیتوراتها

جزو داروهای مضعف سیستم اعصاب مركزی است نام‌های دیگرآن عبارتند از:Amytal، Floriual، Nembutal، Seconal، Tuinal، فنوباربیتال، pentobarbital استفاده‌های پزشكی آن شامل استفاده در موارد بیهوشی، ضد تشنج،‌خواب آور و آرامبخش می‌باشد. در حد متوسط تا بالا باعث وابستگی جسمی‌و روانی می‌گردد. مصرف آن با ایجاد پدیده تحمل همراه است. مدت اثر آن ۸-۵ ساعت است. طریقه استفاده از آنها بروش خوراكی و تزریقی است اثراتش شامل اختلال در تكلم،‌اختلال در آگاهی مكان و زمان،‌علائم شبیه مستی (‌مانند الكل ) است.علائم مسمومیت شامل كاهش در سطح تنفس، پوست سرد، مردمكها متسع،‌نبض ضعیف و سریع، كما و گاهی مرگ است. علائم محرومیت شامل اضطراب، بی خوابی، لرزش دستها، دلیریوم، تشنجات و‌ گاهی مرگ است.

▪فلونیترازپام

از دسته بنزودیازپین‌ها (Schedule IV)و تضعیف كننده سیستم اعصاب مركزی است.فلونیتر ازپام ماده مخدر خاص مهمانیهاست كه بیشتر از طرف مكزیك به آمریكا قاچاق می‌شود این ماده در مشروب فروشی،‌كلوپهای شبانه و... مورد سوء استعمال قرار می‌گیرد. در برخی مصرف كنندگان ‌این ماده میل جنسی را شدیداً افزایش داده و بعضاً موجب ارتكاب تجاوز می‌شود. گرچه این دارو بصورت قانونی درسراسر جهان توزیع می‌شود، این ماده هیچ مصرف پزشكی در آمریكا ندارد. ‌نامهای تجاری آن عبارتند از : Rohypnol، roofies،rope، R۲، Roypnol

▪استفاده پزشكی :

فلونیتر ازپام در بیش از ۷۰ كشور به فروش می‌رسد و از آن جهت درمان كوتاه مدت بی خوابی استفاده می‌شود.

▪وابستگی جسمی‌ و روانی :

استفاده مزمن از فلونیترازپام می‌تواند باعث وابستگی شود. وعدم استفاده از آن موجب سندرم ترك گردد.

▪ تحمل داروئی Tolerance:

همانند سایر داروهای دسته بنزودیازپین تحمل داروئی ایجاد می‌كند.

▪ استفاده پزشكی :

فلونیتر ازپام در بیش از ۷۰ كشور به فروش می‌رسد و از آن جهت درمان كوتاه مدت بی خوابی استفاده می‌شود.

▪وابستگی جسمی‌ و روانی :

استفاده مزمن از فلونیترازپام می‌تواند باعث وابستگی شود. وعدم استفاده از آن موجب سندرم ترك گردد.

▪تحمل داروئی Tolerance:

همانند سایر داروهای دسته بنزودیازپین تحمل داروئی ایجاد می‌كند.

▪مدت اثر (Duration):

تاثیر فلونیترازپام حدوداً ۲۰-۱۵ ساعت پس از استفاده از راه دهانی شروع شده و ۴۷ ساعت ادامه داد. البته اثرات خفیف آن تا ۱۲ ساعت پس از استفاده باقی می‌ماند.

▪روشهای سوء استعمال:

این ماده مخدر در دوزه‌های mg۱ و mg۵ وجود دارد البته قبلاً فرمهای تزریقی آن با دوز m۱/۲mg وجود داشته كه اخیراً از رده تولید خارج شده است.

▪اثرات :

‌آرامبخش، شل كردن عضلات، كاهش اضطراب

▪مصرف بیش از اندازه (Overdose):

علاوه برافت فشارخون،‌اختلال حواس، گیجی، اختلالات بینایی، گمگشتگی و ناراحتی دستگاه گوارش و احتباس ادرار مصرف بیش از حد آن موجب مرگ می‌شود.

▪ترک (Withdrawal):

همانند سایر داروهای گروه بنزودیازپین قطع ناگهانی دارو پس از استفاده روزانه موجب حملات اضطراب می‌شود.

●كلرال هیدرات

این ماده جزو داروهای مضعف سیستم اعصاب مركزی است اسامی‌تجارتی آن Noctec، Somnos و Felsules می‌باشد. درپزشكی از آن به عنوان داروی خواب آور استفاده می‌شود. درحد متوسط باعث وابستگی جسمی‌و روانی می‌شود. مصرف آن با ایجاد پدیده تحمل همراه است.مدت اثر آن ۸-۵ ساعت است.

طریقه مصرف آن خوراكی است اثرات آن در بدن شامل اختلال در تكلم، عدم آگاهی به مكان و زمان، علائم مستی ( همانند الكل ) می‌باشد. درصورت مصرف بیش از حد آن باعث مسمومیت شده كه علائم آن شامل كاهش درعمق تنفس، پوست سرد، مردمكهای متسع، نبض ضعیف وسریع، كما و گاهی مرگ است.علائم محرومیت شامل اضطراب، بی خوابی، لرزش اندام‌ها، دلیریرم، تشنجات و احتمالاً مرگ است.

●کتامین

▪طبقه بندی :

مضعف سیستم اعصاب مركزی

▪نامهای تجاری:

Special k ، Cat valium

▪دوزاژ:

استفاده از آن به میزان ۱۰۰ میلی گرم باعث بروز عوارض فیزیكی و روانی می‌گردد.

▪استفاه بالینی :

از كتامین بصورت داروی بیهوش كننده جهت حیوانات و انسان استفاده می‌شود. تنها منبع شناخته آن در بازارهای غیر قانونی انحراف آن از مسیرهای قانونی به این گونه بازارهاست. گزارشات اخیر حكایت از این دارد كه تعداد زیادی از كلینیك‌های دامپزشكی اختصاصاً جهت ربودن و یالهای كتامین مورد سرقت واقع شده اند.

▪وابستگی جسمی‌:

این دارو ممكن است باعث وابستگی جسمی‌گردد.

▪وابستگی روانی :

این دارو به میزان زیادی باعث وابستگی روانی می‌گردد.

▪تحمل :

با مصرف این دارو پدیده تحمل ایجاد می‌شود.

▪مدت اثر:

مدت اثر این دارو از یك تا ۱۲ ساعت متغیراست.

▪روش استفاده :

محلول كتامین می‌تواند از طریق تزریق، خوراكی (بصورت محلول‌های نوشیدنی) ویاموادقابل‌تدخین(Smokable material) مصرف گردد. فرم پودری آن از طریق تبخیر حلالهای فرم مایع آن حاصل می‌شود كه نتیجه آن پودر سفید و یا كمی‌مایل به قهوه ای بوده كه در لمس شبیه به كوكائین است. این پودر می‌تواند از طریق نوشیدن و یا تدخین و یاتزریق ( پس از حل كردن درمایع ) مورد سوء مصرف واقع گردد.

▪اثرات :

اثراتی كه براثر مصرف كتامین بوجود می‌آید مشابه اثرات فن سیكلیدین بوده و اثرات بینایی مشابه LSD ایجاد می‌كند. سوء مصرف كنندگان گزارش می‌كنند كه سوء استفاده این ماده بهتر از PCPو LSD است زیرا مدت اثراتش یك ساعت یاكمتر است. ایلوزیون،‌توهم و اختلال در درك زمان و فواصل در اثر مصرف این ماده ایجاد می‌گردد.

▪مصرف بیش از حد (Overdose):

تغییر خلق و تغییر برداشت از وضعیت فیزیكی بدن, دلیریوم آشكار, احساس انفكاك, احساس غوطه‌ورشدن, رویاهای واضع یا خطاهای ادراك و بینائی ▪ترک (Withdrawal):

علائم ترك این ماده بصورت رفتارهای داروگرایانه بروز می‌كند.(Drug seeking behavior)

▪درمان:

انجام خدمات مشاوره ای و جلسات شناخت درمانی و رفتار درمانی در كاهش رفتارهای داروگرایانه مفید است. درصورتی كه علائم افسردگی در فرد وجود داشته باشد تجویز داروهای ضد افسردگی دركاهش بسیاری از علائم مفید خواهد بود.

●متاکوآلون

▪طبقه بندی :

تضعیف كننده سیستم اعصاب مركزی

▪نامهای تجاری :

كوآلود(Quaalude)و Sopor و Ludes

▪دوزاژ:

این دارو از طریق خوراكی مصرف می‌شود وبسرعت از دستگاه گزارش جذب می‌گردد. دوز خوراكی ۱۰۰-۷۵ میلی گرم روزانه است. درسوء مصرف این میزان به ۳ گرم روزانه می‌رسد.

▪استفاده بالینی:

متاكوآلون جزو داروهای خواب آور و آرام بخش بوده و اثرات فارماكولوژیكی مشابه باربیتوراتها را دارد. این دارو همچنین شباهتهای شیمیائی با گروه باربیتوراتها را داشته ولی در حقیقت ابتدا به عنوان جزئی از برنامه‌های كشور هند جهت داروی ضد مالاریا ساخته شد. (Brown and Goenechea ۱۹۷۳).

این دارو در طی سالهای ۱۹۶۰ تا ۱۹۷۰ به عنوان داروی ضد اضطراب و همچنین برای درمان اختلالات خواب استفاده شد. متاكوآلون بوسیله یك محقق هندی بنام M.L.Gujiral در سال ۱۹۵۵ در طی یك برنامه تحقیقاتی ضد مالاریا كشف شد. اقلام داروئی اولیه آن بشكل كپسول‌های خواب آور تحت نامهای تجارتی Renoval و Melsed و تركیب با یك آنتی هیستامین بنام Mandrax بفروش می‌رسید و در سال ۱۹۷۲ این دارو ششمین داروی منتخب آرامبخش آمریكا شناخته شد. نام Quaalude از عبارت quiet interlude بهمراه یك “aa” اضافه شده توسط كارخانه سازنده گرفته شده است. در آنزمان امید براین بود كه این دارو بهتر وایمن تر از باربیتوراتها جهت آرامبخشی باشد، معهذا بزودی دریافتند كه مصرف این دارو مشكلاتی مثل تحمل و وابستگی دارد. متاكوآلون بسرعت به عنوان یك داروی تفننی طی سالهای دهه ۱۹۶۰ در آمد. این دارو در سال ۱۹۷۱ در كشور انگلستان و در سال ۱۹۷۳ دركشور آمریكا جزو داروهای غیر مجاز و اعتیاد آور آورده شد.

▪وابستگی جسمی‌:

درحد متوسط باعث و ابستگی جسمی‌می‌گردد.

▪وابستگی روانی :

در حد متوسط باعث وابستگی روانی می‌گردد.

▪تحمل :

مصرف دراز مدت این دارو با بروز پدیده تحمل همراه است.

▪مدت اثر:

مدت اثر این دارو ۶-۲ ساعت است.

▪روش استفاده :

روش مصرف این دارو بصورت خوراكی است.

▪اثرات :

تاثیرات معمول آن بر بدن شامل اثرات آرامبخش (relaxation)، نشئگی (euphoria) و خواب آلودگی بروز می‌كند. در دوزهای معمول همچنین باعث كاهش میزان ضربان قلب و تندی تنفس می‌گردد و در دوزهای بالاتر باعث ایجاد افسردگی، عدم تعادل عضلانی و اختلال در تكلم می‌گردد.

▪مصرف بیش از حد (overdose):

علائم مسمومیت با این دارو شامل دلیریوم، تشنج،‌افزایش تون عضلانی، افزایش رفلكس‌ها، استفراغ،‌اختلال كلیوی، كما و حتی مرگ ( به علت توقف قلبی و تنفسی ) می‌گردد. درحقیقت علائم مسمومیت با این دارو مشابه مسمومیت با باربیتوراتهاست با این تفاوت كه اختلالات حركتی بیشتر و احتمال ایست قلبی و تنفسی كمتر است.

▪علائم ترك :

علائم ترك وابستگی به آن شامل اضطراب،‌بی‌خوابی، لرزش دستها، دلیریوم، تشنج وحتی مرگ می‌باشد.

▪درمان :

درمان علائم ترك اغلب حمایتی وعلامتی است ودرصورت بروز علائم دلیریوم و تشنج بستری در بیمارستان و اقدامات حمایتی گسترده تر توصیه می‌شود.

● گلوتتماید

▪طبقه بندی :

مضعف سیستم اعصاب مركزی

▪نام تجاری :

Doriden

▪دوزاژ:

دوز آن براساس هر بیمار متفاوت است. دوز معمول آن ۵۰۰ میلی گرم روزانه است.

▪استفاده بالینی :

گلوتتماید یك داروی آرامبخش ـ خواب آور است كه در درمان بی خوابی كاربرد دارد. معهذا امروز داروی بهتری جایگزین این دارو شده است. اگر این دارو هر روز مصرف شود، بیشتر از ۷ روز در درمان بی خوابی موثر نخواهد بود.

▪وابستگی جسمی‌:

درحد بالائی باعث وابستگی جسمانی می‌گردد.

زوابستگی روانی :

درحد متوسط باعث وابستگی روانی می‌گردد.مصرف این دارو با ایجاد پدیده تحمل همراه است.

▪مدت اثر :

‌۸-۴ ساعت

▪روش استفاده :

‌از طریق خوراكی مصرف می‌شود.

▪اثرات :‌

در دوز معمولی مصرف این دارو با علائمی‌همچون حالت گیجی،خواب آلودگی، و حالت منگی همراه است. حتی در صورتیكه این دارو در هنگام خواب مصرف شود،‌درهنگام بیدار شدن از خواب گاهی فرد حالت گیجی و خواب آلودگی دارد. گاهی مصرف آن با رویاهای شبانه وتوهمات همراه است.

▪مصرف بیش از حد:

تب، تشنج، عدم آگاهی به مكان و زمان، مشكلات حافظه ای، اسپاسم‌های عضلانی، كاهش سطح تنفس، كاهش رفلكس‌های محیطی، اختلال در تكلم، ضعف عضلانی شدید وحتی مرگ

▪علائم ترك :

اضطراب، بی خوابی، لرزش دستها، دلیریوم، تشنج از علائم مربوط به ترك مصرف این داروست.

---