رصد رادیویی در آسمان خبر

گزارش پشت صحنه برنامه رادیویی «رویداد» شبکه رادیو گفت وگو

فراهم آوردن زمینه‌های مناسب برای استفاده از ظرفیت‌های بنیادی جامعه به منظور تحقق رشد فرهنگی آن در زمینه‌های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی یکی از وظایف رسانه است که وجود آن را موثر می‌سازد. در همین خصوص شبکه رادیویی گفت‌وگو تلاش می‌کند از طریق برنامه‌های گفت‌وگومحور و با بهره‌گیری از دیدگاه‌های کارشناسان و صاحب نظران، برنامه‌های مختلفی برای پاسخگویی به نیاز مخاطبان این شبکه تولید و ارائه کند. همین موضوع باعث شده رادیو گفت‌وگو از مسائل سریع و گذرا نیز غافل نماند و به واکاوی مسائل روز جامعه هم توجهی ویژه داشته باشد. به تعبیری، رادیو گفت‌وگو سعی دارد از همه اندیشه‌ها، افکار و عقاید در برنامه‌های خود بهره ببرد تا با استفاده از ظرفیت‌های خود برای اقتدار و همگرایی کشور گام بردارد.

برنامه «رویداد» کاری از گروه سیاسی ـ اجتماعی رادیو گفت‌وگوست که شنبه تا پنجشنبه هر هفته از ساعت ۱۲ تا ۱۳ و ۳۰ دقیقه به صورت زنده از موج اف.ام ردیف ۵‌/‌۱۰۳ پخش می‌شود. برای تهیه گزارش از این برنامه به استودیو پخش رادیو گفت‌وگو در ساختمان شیشه‌ای سازمان صدا و سیما سری می‌زنم. چند دقیقه تا شروع برنامه زمان داریم. در این فرصت با وحید موسوی، سردبیر و تهیه‌کننده رویداد درباره ویژگی‌های این برنامه، رویکردها و اهداف آن گفت‌وگو می‌کنم.

● اولویت‌های موضوعی

وحید موسوی، سردبیر و تهیه‌کننده برنامه رویداد که پنج سال است در رادیو فعالیت می‌کند، معتقد است در برنامه رویداد آخرین رویدادهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی کشور رصد می‌شود و با کارشناسان برنامه، پیرامون مسائل بحث و گفت‌وگوهایی صورت می‌گیرد.

وی به رویکردهای مورد توجه در برنامه اشاره می‌کند و می‌گوید: رویکرد برنامه براساس اولویت‌های روز جامعه تعیین می‌شود. همچنین در برنامه رویداد علاوه بر مسائل داخلی، موضوعات حوزه بین‌الملل هم مورد توجه است.

به گفته موسوی در برنامه رویداد از پرداختن به مسائل حاشیه‌ای و کم اهمیت پرهیز می‌شود و آنچه مورد توجه دست‌اندرکاران قرار دارد، موضوعات کلان و سوال‌برانگیز است. این مباحث مورد واکاوی قرار می‌گیرد تا در گفت‌وگو با کارشناسان و با اتخاذ نگاهی موشکافانه مطرح شود.

موسوی درباره نحوه ارتباط‌گیری با کارشناسان و استفاده از دیدگاه‌هایشان می‌افزاید:

به دلیل این که قصد داریم در زمان پخش برنامه با چند کارشناس گفت‌وگو کنیم و از جنبه‌های مختلف موضوع مورد بحث، نقد و بررسی شود، سعی می‌کنیم با آنها ارتباط تلفنی برقرار کنیم. این اتفاق گذشته از مزایایش مشکلاتی را هم به وجود می‌آورد.

این تهیه‌کننده درباره مشکلات برقراری ارتباط تلفنی با کارشناسان بیان می‌کند:

پیش از شروع برنامه یکی از همکاران که مسئول هماهنگی است، با کارشناسان تماس می‌گیرد تا در زمان پخش با آنها ارتباط تلفنی داشته باشیم؛ اما متاسفانه گاهی اوقات کارها یا اتفاقاتی غیرقابل پیش‌بینی برای این عزیزان پیش می‌آید که در زمان اجرای برنامه نمی‌توانیم با آنها تماس بگیریم. در بعضی موارد هم کارشناسان برنامه خارج از دفتر کار خود هستند و در زمان گفت‌وگو صدای آنها کیفیت مطلوبی ندارد.

وی، راهکار اصلی برای رفع این مشکلات را در هماهنگی با کارشناسانی جایگزین می‌داند و اضافه می‌کند: به هر حال برنامه زنده در عین حال که جذابیت خاص خودش را دارد، دارای تنش‌ها و مشکلاتی است که نمی‌توان آن را کتمان کرد؛ ولی هر کسی که در وادی برنامه‌سازی قدم می‌گذارد با شناخت به همه این مسائل، مسئولیت کار را می‌پذیرد. خوشبختانه تیم برنامه‌ساز برنامه رویداد، قبل از شروع برنامه احتمال هر اتفاقی را می‌دهد. به همین منظور همیشه گزینه‌های جایگزین را در جدول کاری خود تنظیم می‌کنیم تا در زمان پخش برنامه دچار مشکل نشویم.

● اعتمادسازی، رمز همراه کردن مخاطب

موسوی می‌گوید: چون در عصر رسانه هستیم باید در برنامه رویداد فضایی ایجاد کنیم که مخاطب در مقام مقایسه قرار بگیرد. به همین دلیل می‌کوشیم با ارائه آخرین تفسیرها و تحلیل‌ها از زبان کارشناسان، نظر مخاطبان برنامه را جلب کنیم و اعتمادسازی می‌کنیم. از این طریق مخاطبان با برنامه همراه می‌شوند. در ضمن برنامه رویداد با اجرای مجری ـ کارشناسان متفاوتی در روزهای مختلف هفته پخش می‌شود. برای مثال امروز مجری ـ کارشناس برنامه، حمید عبیری و گوینده بخش‌های خبری نیز هادی اسدی است.

● مدیریت یک اتفاق غیرمنتظره

پس از پایان گفت‌وگویمان با سردبیر و تهیه‌کننده رویداد، برنامه با جمله سلام بر شنوندگان فهیم و فرهیخته رادیو گفت و گو شروع می‌شود. حمید عبیری، مهم‌ترین سر فصل‌های موضوعی این قسمت از برنامه را به اطلاع شنوندگان برنامه می‌رساند تا محورهای کلی خبرهای داخلی و خارجی مشخص شود.

در ادامه برنامه چند خبر کوتاه در بخش تازه‌های خبر از سوی هادی اسدی خوانده می‌شود. در زمان اجرای برنامه قبل از اذان ظهر با سه کارشناس ارتباط تلفنی برقرار شده و با نزدیک شدن به زمان اذان ظهر پخش ادامه برنامه به بعد از اذان موکول می‌شود. با توجه به اهمیت موضوع مورد بحث در این بخش، با دو کارشناس همزمان ارتباط تلفنی برقرار می‌شود. یکی از این ارتباط‌ها قطع می‌شود و سردبیر از مجری می‌خواهد برنامه را مدیریت کند تا دیگر همکاران بتوانند دوباره با کارشناس مورد نظر تماس بگیرند. عبیری گفت‌وگو را با کارشناس روی خط ادامه داده و پس از برقراری دوباره تماس، گفت‌وگو را با هر دو کارشناس برنامه از سر می‌گیرد. این قسمت از برنامه رویداد با کلام پایانی مجری این طور به پایان می‌رسد: منتظر شنیدن نظر شما خوبان هستیم تا برنامه‌ای دیگر؛ خدا نگهدار.

● جنس اخبار و نوع بیان

پس از پایان برنامه رویداد با هادی اسدی صحبت می‌کنم. او که از سال ۸۶ در رادیو فعالیت می‌کند، در برنامه رویداد خواندن اخبار را به عهده دارد. اسدی درباره اصول و قواعد خوانش اخبار می‌گوید: خواندن خبر اصول و قواعد خاصی دارد که یکی از آنها نوع بیان خبر در عین توجه به جنس آن است. در برنامه رویداد و خبرها قبل از شروع برنامه از سوی سردبیر انتخاب می‌شود؛ ولی بعضی اوقات براساس حساسیت و اهمیت موضوع در حین اجرای برنامه، تازه‌ترین خبرهایی را که روی سایت‌های خبرگزاری‌ها آمده، دریافت می‌کنم و به اطلاع شنوندگان می‌رسانم.

● رضایت شنونده در پاسخگویی به او تعریف می‌شود

حمید عبیری، ابتدا به سابقه کاری خود در رادیو اشاره می‌کند و می‌گوید: در کارنامه کاری من اجرای برنامه‌های معارفی و اجتماعی گوناگونی دیده می‌شود و حدود چهار سال است در حوزه سیاسی نیز برنامه اجرا می‌کنم. یکی از وظایف اصلی من این است که به نحوی با کارشناسان وارد بحث شوم تا مخاطبان برنامه از پاسخی که کارشناسان می‌دهند، راضی باشند و همچنین جوابی را از آنها بشنوند که قانعشان کند. به همین دلیل ما تلاش می‌کنیم در طول برنامه از تکنیک‌های مختلفی استفاده کنیم تا به پاسخ و نتیجه نهایی مورد نظر برسیم. به نظر من این هدف زمانی محقق می‌شود که به پرسش‌های مخاطب پاسخ داده شود و هیچ ابهامی برای او باقی نماند. او باید بتواند از گفت‌وگویی که بین من و کارشناس برنامه رد و بدل می‌شود، پاسخ واضح و روشنی دریافت کند. به هر حال حساسیت کار زیاد و وظیفه من هم این است که در زمان اجرای برنامه، به بخش‌های مختلف آن و صحبت‌هایی که در طول پخش بیان می‌شود، توجه کنم.

سیما پویا