ایمن سازی جسم و روح در برابر رایانه

در روزگاری که در آن به سرمی بریم, استفاده از رایانه به یکی از رایج ترین کارها تبدیل شده است اکنون رایانه نه فقط در خانه ها بلکه در محیط های کاری هم گسترش یافته است و کمتر محیط کاری را مشاهده می کنیم که در آن خبری از رایانه نباشد

در روزگاری که در آن به سرمی‌بریم، استفاده از رایانه به یکی از رایج‌ترین کارها تبدیل شده است. اکنون رایانه نه فقط در خانه‌ها بلکه در محیط‌های کاری هم گسترش یافته است و کمتر محیط کاری را مشاهده می‌کنیم که در آن خبری از رایانه نباشد.

استفاده از رایانه اگرچه فواید زیادی دارد، اما گاه مشکلاتی را هم برای کاربران به وجود می‌آورد که بهتر است قبل از کار کردن با آن از آنها آگاه باشند.کارشناسان بهداشت حرفه‌ای معتقدند کار با رایانه ممکن است برای کاربران عوارضی از جمله مشکلات بینایی، ناراحتی‌های مفصلی و عضلانی، مشکلات تنفسی و غیره به دنبال داشته‌باشد.

مشکلات بینایی از شایع‌ترین اختلالاتی است که براثر کار زیاد با رایانه به وجود می‌آید.

درد، سرخی و سوزش چشم و آب ریزش آن، دوبینی، احساس تاری دید که به کاهش قدرت بینایی، خستگی و درد چشم و سردرد منجر می‌شود، ازجمله این عوارض است.

چشم انسان عادت دارد روی اشیای دور و نزدیک بسیار راحت متمرکز شود؛ به این علت احتمال دارد ماهیچه‌های چشمی که روی کاغذ و صفحه مانیتور متمرکز شده، خسته شوند.

به علاوه ماهیچه‌های دیگر چشم هم از تغییرات نور یا درخشندگی آن و تغییر مسیر دید، بین صفحه نمایشگر و نوشته‌های درحال تایپ خسته می‌شوند و به علت جابه‌جایی زیاد کلمات، چشم به مرور قدرت تطابق خود را از دست می‌دهد.

یکی دیگر از شایع‌ترین عوارض کار با رایانه، ابتلا به دردهای عضلانی ازجمله درد مچ دست و بازوهاست. درد گردن و کمردرد طولانی مدت و خمیدگی پشت هم از عوارض دیگر کار زیاد و طولانی مدت با رایانه است.

کسانی که با رایانه کار می‌کنند، معمولاً ساعدها، دست‌ها، بازوان، پشت و گردن خود را در یک حالت ثابت قرار می‌دهند و این عمل موجب وارد شدن فشار زیاد در زمان طولانی روی ماهیچه‌ها و تاندون‌ها شده و در نهایت می‌تواند به مشکلات عضلانی و مفصلی هم منجر شود.

در این زمینه، عواملی مانند نحوه نشستن، زاویه دید، وضعیت میز و صندلی، ارتفاع صفحه کلید و مانیتور، شرایط نور، سرعت تایپ و نداشتن آرامش روانی می‌تواند از مشکلات جدی به شمار رود.

به علاوه ولتاژ زیاد لامپ تصویر در انواع نمایشگرهای قدیمی موجب تولید بارهای الکتریکی مثبت در سطح خارجی صفحه نمایش می‌شود.

جریان‌های بار مثبت حاصل از کارکردن با رایانه ممکن است در افرادی که از حساسیت پوستی شکایت دارند و همچنین هنگام کار بیشتر از فشارهای فکری و عصبی آسیب می‌بینند، موجب ایجاد ضایعات پوستی شود. مطالعه دیگری ارتباط میان ضایعات پوست صورت و کار با رایانه را به عوامل

روانی – اجتماعی و مسائل محیط کار نسبت داده است، البته عوامل شخصی هم در بروز این ضایعات دخالت دارند. به علاوه بدنه رایانه‌ها و نمایشگرها بر اثر گرم شدن بوی خاصی متصاعد می‌کنند که موجب بروز حساسیت‌های تنفسی در بعضی افراد می‌شود.

البته واضح است که کار با رایانه کسی را بیمار نمی کند و عوارض خاصی هم به وجود نمی‌آورد، بلکه این رفتارهای غلط، ناصحیح و غیراصولی است که موجب بروز مشکلات خواهد شد، بنابراین بهتر است هنگام کار با رایانه بعضی اصول بهداشتی را رعایت کنیم. برخی از این اصول به طور خلاصه عبارتند از:

افرادی که زیاد با رایانه کار می‌کنند سالانه باید از سوی متخصصان چشم یا بینایی سنجی معاینه شده و آزمایش‌های لازم را بدهند و به توصیه‌های پزشک توجه کنند.

در معاینات دوره‌ای باید به عوارض و بیماری‌های مفصلی و عضلانی توجه شود و کارکنانی که به دردهای مفصلی، کمردرد و درد شانه مبتلا شده‌اند هم باید حتماً به پزشک متخصص مراجعه کنند.

کسانی که با رایانه زیادکار می کنند باید استراحت های کوتاه‌مدتی را برای خود در نظر بگیرند. بهتر است برای هر یک ساعت کار مداوم، ۱۵دقیقه استراحت کنند. هنگام استراحت حین کار هم بایستید، قدم بزنید و فکر خود را به موضوعات دیگر متمرکز کنید. ماهیچه های خود را شل کنید و سپس آنها را بکشید و وضعیتشان را تغییر دهید.

برای کاهش خستگی چشم باید هر چند وقت یک بار به نقطه‌ای در فاصله ای دور نگاه کنید. روشنایی محل کار باید ترکیبی از نور سفید و زرد باشد.

میز کار باید به شکلی قرار بگیرد که روشنایی لامپ‌های سقف در طرفین باشد و نور لامپ هم به شکل مستقیم به میز وارد نشود. در ضمن برای دریافت روشنایی طبیعت از نور بیرون از محیط کار هم، صفحه نمایشگر را نباید در برابر پنجره قرار دهید.

بهتر است دمای محیط کار بین ۱۹ تا ۲۳درجه سانتی‌گراد باشد.

صندلی و میز مورد استفاده در حفظ سلامت و شکل عضلات و اسکلت بدن نقش بسیار مهمی دارد، بنابراین دقت کنید ارتفاع صندلی باید قابل تنظیم باشد.

این ارتفاع باید به نحوی تنظیم شود که مانع تحمیل فشار اضافی بر پاها شود.

طول تشک صندلی باید حدود ۳۸ تا ۴۳ سانتی‌متر و عرض آن هم حدود ۴۵سانتی‌متر باشد. بهتر است رویه تشک از جنسی باشد که بتواند تنفس کند، لبه جلوی صندلی هم گرد و لبه بیرونی نرم باشد. صفحه مانیتور باید به گونه‌ای تنظیم شود که بالاترین سطح آن در امتداد دید چشم‌ها قرار گیرد و زاویه صفحه آن نسبت به خط فرعی عمود بر میز ۱۰ تا ۲۰ درجه در نظر گرفته شود. فاصله مناسب میان چشم و صفحه نمایش هم باید ۵۰ تا ۶۰سانتی‌متر باشد.بهترین رنگ برای صفحه نمایشگر سبز تیره و کهربایی است.