بازار سهام رونق می گیرد

کمتر از یک ربع قرن پیش, اقتصاد دنیا به ژاپن غبطه می خورد در سال ۱۹۸۹, ارزش سهام توکیو نزدیک به نیمی از ارزش سهام در کل دنیا بود و زمین کاخ سلطنتی ارزشی برابر کل ایالت کالیفرنیا داشت گویندگان اخبار شبانگاهی در آمریکا با حیرت این موضوع را گزارش می کردند که مرکز راکفلر در حال ژاپنی شدن است

کمتر از یک ربع قرن پیش، اقتصاد دنیا به ژاپن غبطه می‌خورد. در سال ۱۹۸۹، ارزش سهام توکیو نزدیک به نیمی از ارزش سهام در کل دنیا بود و زمین کاخ سلطنتی ارزشی برابر کل ایالت کالیفرنیا داشت. گویندگان اخبار شبانگاهی در آمریکا با حیرت این موضوع را گزارش می‌کردند که مرکز راکفلر در حال ژاپنی شدن است.

داستان دو دهه ناموفق گذشته ژاپن و ترکیدن حباب سهام و دارایی پس از آن، برای جهان اول هشداردهنده است. ژاپن که از نظر اقتصادی و جمعیتی ضعیف شده است، با هدایت نخست‌وزیرانی که از همان شروع به کار ناموفق بودند، اکنون مرکزی برای بانک‌های ورشکسته، نسلی از جوانان ناامید و برندهای رو به افولی چون سونی، شارپ و پاناسونیک است.

برای اولین بار در سال گذشته، فروش پوشک محافظ بزرگسالان از نوزادان بیشتر شد. قدرت بالای ین در برابر سایر ارزها باعث گرانی صادرات شده است. می‌توان فهمید که چرا اقتصاد شماره ۳ دنیا (اخیرا ژاپن جایگاه دوم را به چین واگذار کرده است) به تله‌ای برای سرمایه‌گذاران تبدیل شده است. در بحران بازارهای مالی بین‌المللی در سال ۲۰۰۹، شاخص نیکی ژاپن به سطحی سقوط کرد که بعد از سال ۱۹۸۳ بی‌سابقه بوده است. پیمایشی که مریل لینچ روی مدیران سرمایه‌گذاری بین‌الملل انجام داده، نشان می‌دهد ریسک‌پذیری۱ آنها نسبت به ژاپن به کمترین سطح خود در دهه گذشته رسیده است.

جیمز ‌هانت، مدیر سبد سرمایه صندوق بین‌المللی تاکوایل در یادداشتی که در نیمه نوامبر با عنوان «آیا آفتاب تابان نیز طلوع می‌کند؟» منتشر کرد، بیان می‌کند: «یکی از پرسش‌های متداولی که سرمایه‌گذاران از ما می‌پرسند این است که چرا باید در ژاپن سرمایه‌گذاری کنیم. اندکی تمسخر در این استفهام انکاری وجود دارد. منظورشان این است که هر کسی می‌داند که ژاپن از نظر ویژگی‌های جمعیتی ضعیف است، بدهی عمومی هنگفتی دارد و چشم‌انداز رشد خوبی نیز ندارد. و خب البته همه این موارد صحیح است.»

هانت می‌گوید: شرایط ژاپن به سمتی پیش می‌رود که نیرویی از سوی مقابل ایجاد شود، «همه فکر می‌کنند ستاره ژاپن در حال افول است. این احساس منفی فرصتی را برای ما ایجاد می‌کند که کسب و کارهای فرانشیزی که از نظر ما می‌توانند در سطح دنیا عملکرد خوبی داشته باشند را به قیمتی باورنکردنی بخریم.» او می‌گوید: «سرمایه‌ سهامداران ژاپنی طی دو سال گذشته ۲۵ درصد نسبت به رقبای آمریکایی افت داشته است. یورش عوامل منفی به ژاپن در کنار عملکرد ضعیف بازار تنها قسمتی از وضعیتی هستند که علاقه ما را بر می‌انگیزند.» طی ۱۰ سال اخیر که با رکود اقتصادی مواجه هستیم، شاخص نیکی ۲۲۵ ژاپن بازده صفر درصدی داشته است. ضمن اینکه مجموع درآمد شرکت‌های سودده آن از ۴۳۸ میلیارد ین (۳/۵ میلیارد دلار) به ۶۰۸ میلیارد ین رسیده است و بازده سهام آنها از ۶ درصد به ۱۰ درصد افزایش داشته است. طی همین مدت، نسبت قیمت به درآمد (P/E) این شرکت‌های سودآور از ۲۴ به ۱۵ سقوط کرده است، در حالی که سود تقسیم شده۲ آنها سه برابر شده و به ۳/۲ درصد رسیده است. البته ژاپن احتمالا در مراحل میانی سقوط مرگبارش قرار دارد. لعنت به نرخ بهره صفر درصد؛ شغل کمیاب است، کاهش قیمت‌ها همواره تهدید می‌کند و رقابت با چین و کره هر روز سخت‌تر می‌شود. نسبت بدهی به تولید ناخالص داخلی ژاپن کمی کمتر از ۲۰۰ درصد و در صدر کشورهای جهان است.

هانت معتقد است: «زمانی فرا می‌رسد که روند کلی کاهش ارزش سهام پایان می‌یابد. وقتی ضرایب ارزش‌گذاری به سطحی منطقی و قطعی برسد، به آن زمان نزدیک‌تر خواهیم شد.» وی می‌افزاید: «روش ما معمولا این است که کسب و کارهای فرانشیزی خوب را با تخفیفی نسبت به ارزش ذاتی آنها می‌خریم. ما به اندازه بسیاری از سرمایه‌گذاران بر کاتالیزورها و زمان‌بندی برای تحقق ارزش مورد نظرمان تمرکز نمی‌کنیم. با توقعاتی چنین پایین و بازاری که عملکرد نامناسبی داشته است، برای ما عجیب نخواهد بود که ببینیم آفتاب در ژاپن نیز طلوع کند.»هانت تنها کسی نیست که به تغییر این وضعیت معتقد است. دیوید هرو، که یک دهه است مدیریت صندوق سرمایه‌گذاری بین‌المللی مورنینگ‌استار را برعهده دارد نیز بر این عقیده است که وضعیت ریسک و بازگشت سرمایه در ژاپن روز‌به‌روز جذاب‌تر می‌شود.

در واقع نیکی اخیرا جهشی رو به بالا داشته است که می‌توان دلیل آن را گسترش این باور دانست که سیاست‌گذاران کشور به طور جدی تصمیم به کاهش ارزش ین گرفته‌اند. این پیشرفت باعث تقویت شرکت‌های چندملیتی ژاپن مانند تویوتا، کنون و صنایع سنگین فوجی خواهد شد. این سیاست همان چیزی است که وبلاگ‌نویسان حوزه بازار سرمایه از آن به عنوان «زمین‌زدن ین» یاد می‌کنند.

شینزو آبه، که محتمل‌ترین گزینه برای تصاحب جایگاه نخست‌وزیری است، به دنبال افزایش عرضه پول برای تحریک تورم است. همچنین رییس فعلی بانک مرکزی ژاپن۳ که انتقاداتی به سیاست‌های پولی وی وارد است، به احتمال زیاد در ماه آوریل برکنار خواهد شد. منتقدان وی معتقدند او به اصطلاح سر کیسه را به اندازه کافی شل نکرده است. نیکولاس اسمیت، استراتژیست موسسه سی‌ال‌اس‌ای ژاپن معتقد است تمرکز شینزو آبه بر دو چیز است: محرک‌های قوی مالی و پولی. اسمیت می‌نویسد: «او مشخص کرده است که یا بانک مرکزی ژاپن در این زمینه همراهی خواهد کرد یا اینکه او اساسنامه بانک مرکزی را طوری بازنویسی خواهد کرد که بتواند مخالفان را اخراج کند.» اسمیت معتقد است عنصر تعیین‌کننده در انتخاب نخست‌وزیر بعدی «تمایل وی برای چاپ پول» خواهد بود. به نظر‌ هانت، «حدس زدن اینکه بالاخره ین کی ضعیف خواهد شد ممکن نیست، اما می‌توان گفت بهبود اقتصادی در غرب و نهایتا تورم و افزایش نرخ بهره در آنجا می‌تواند یک عنصر محرک باشد. همان‌طور که چاپ پول در ژاپن همین کار را خواهد کرد.» با این وجود باید به این نکته توجه کرد که بانک مرکزی ژاپن دور از ذهن‌ترین تابوی پولی ژاپن را در هم شکسته است: چاپ پول برای خرید سهام با هدف احیای اقتصاد رو به مرگ. اقدامی که البته تاکنون چندان ممکن نبوده است.

مترجم: مینا خرم

پاورقی:

۱-net exposure

۲-dividend yield

۳-Bank of Japan