طالقانی؛ یار دیرین امام و امت

آیت الله سید محمود طالقانی، یکی از مبارزان تاریخ معاصر ایران است که نام وی برای همیشه تاریخ در دفتر انقلاب اسلامی به ثبت رسیده است.‏
سید محمود علائی طالقانی در یک خانواده روحانی …

آیت الله سید محمود طالقانی، یکی از مبارزان تاریخ معاصر ایران است که نام وی برای همیشه تاریخ در دفتر انقلاب اسلامی به ثبت رسیده است.‏

سید محمود علائی طالقانی در یک خانواده روحانی در یکی از روستاهای طالقان به نام "گلیرد" دیده به جهان گشود. شناسنامه وی سال ۱۲۸۲ هجری شمسی را ثبت کرده است. طالقانی در پنج سالگی وارد مکتبخانه شده و در هفت سالگی برای ادامه تحصیلات حوزوی به تهران می‌رود. در ده سالگی جهت ادامه تحصیل، به شهر قم عازم می‌شود. در سال ۱۳۱۱، عازم نجف اشرف می‌شود و پس از مدتی دوباره به ایران بازگشته و در حوزه علمیه قم به ادامه تحصیل می‌پردازد. ‏

طالقانی در سال ۱۳۲۷ بنا به دعوت عده‌ای از متدینان مسجد هدایت تهران، فعالیت تبلیغاتی خود را در آنجا متمرکز می‌کند. مسجد هدایت به مرور زمان، پایگاه مبارزان علیه استبداد محمدرضا شاه می‌گردد و به طوری که بیشتر مبارزان مسلح، از دانش ‌آموختگان مکتب طالقانی بودند.

طالقانی در زمان نهضت ملی شدن نفت، از نهضت حمایت می‌کرد و پس از کودتای ۲۸ مرداد، مسجد هدایت را به یکی از کانون های مقاومت و مبارزه علیه استبداد، تبدیل کرد و از بنیانگذاران نهضت مقاومت ملی بود. وی در کنار فعالیت های سیاسی داخل، فعالیت هایی نیز در خارج از ایران داشت. از جمله فعالیت های وی، شرکت در کنفرانس ها و کنگره‌ های جهانی مسلمانان است. وی در سال ۱۳۳۸، به نمایندگی از آیت‌الله بروجردی‏، در کنگره دارالتقریب قاهره، شرکت می‌جوید.

پس از ۱۵ خرداد ۱۳۴۲، طالقانی اعلامیه‌ای صادر می‌کند و در آن به بازداشت غیر قانونی امام خمینی (ره) اعتراض می‌کند. به دنبال وقایع ۱۵خرداد ۴۲ و متعاقب آن، تبعید امام در سال ۴۳، حکومت دیکتاتوری، به صورت کامل و خشن به اجرا درمی‌آید؛ در این سالها، طالقانی بارها از سوی رژیم محمد رضا شاه پهلوی دستگیر می‌شود و به زندان می‌افتد. رژیم پهلوی، در سال ۱۳۵۰، وی را به مدت ده سال به زابل تبعید می‌کند ولی بعدها با در نظر گرفتن مصالح خاص در حکم ده ساله وی تقلیل داده و محل اقامت وی را به بافت کرمان منتقل می‌کند.

طالقانی در سال های اولین دهه ۵۰، سال ها در زندان بود و پس از اوج‌ گیری انقلاب اسلامی در آبان ۵۷، از زندان آزاد شد. وی معروف‌ ترین سخنگوی انقلاب اسلامی در پایتخت بود و راهپیمایی‌ها را رهبری می‌کرد و هنگامی که بختیار دولت تشکیل داد، طالقانی آن را به رسمیت نشناخت.

با پیروزی انقلاب اسلامی‎، طالقانی اولویت اساسی را به وحدت تمامی گروههای شرکت کننده در انقلاب داد. وی پس از تشکیل دولت موقت، حمایت خود را از آن اعلام کرد و در عین حال، به همه نیروها توصیه می‌کرد که به ملاقات امام رفته و همبستگی خود را با رهبری ایشان اعلام دارند.

در اولین جمعه ماه رمضان ۱۳۵۸، اولین نماز جمعه تهران به امامت طالقانی در دانشگاه تهران برگزار می‌شود. وی در تیر ۵۸، به عنوان نماینده اول تهران در خبرگان بررسی قانون اساسی انتخاب می‌شود. آیت‌الله طالقانی، در روز ۱۹ شهریور ۱۳۵۹، دارفانی را وداع گفت و به سوی معبود خویش شتافت. آیت الله طالقانی همراه با امام امت از جمله رهبران فکری و مبارزاتی انقلاب اسلامی به شمار می آید و از جمله خصایل بارز ایشان باید به همراهی دائمی و پیروی از رهبر کبیر انقلاب اسلامی اشاره کرد؛ از سوی دیگر ایشان یکی از بزرگ ترین منادیان وحدت و متابعت و پیروزی از رهبر کبیر انقلاب بودند و در دوران حیات خویش پس از پیروزی انقلاب تمامی گروههای سیاسی را به حفظ یکپارچگی بر مبنای تبعیت از رهبری بی بدیل انقلاب دعوت می نمودند؛ آیت الله طالقانی بخشی جدای ناپذیر از تاریخ شکوهمند انقلاب اسلامی به شمار می آید و تا همیشه تاریخ در حافظه مردم مسلمان و انقلابی ایران باقی خواهد ماند.