تاثیر سهمیه بندی بنزین بر بازار مسكن

توقف در سهمیه بندی صرف, باعث خواهد شد كه مصرف روزانه بنزین از میانگین پیش بینی شده برای امسال حدود ۲۰میلیون لیتر كمتر باشد و این موضوع باعث آزاد شدن حدود ۷۰۰میلیارد تومان نقدینگی در سال می شود كه احتمال حركت آن به سمت بازار مسكن با توجه به شرایط فعلی سایر بازار ها, چندان دور از ذهن نیست

تاثیر سهمیه‌بندی بنزین بر بازار مسكن را می‌توان از دو زاویه نگاه كرد:

۱) تاثیر یكسان بر كل بازار مسكن

۲) تاثیر متفاوت بر بازار مسكن شهرهای مختلف‎. ‎

در خصوص تاثیر اول، به نظر می‌رسد كه اگر دولت در سهمیه‌بندی صرف، توقف كرده و از عرضه بنزین آزاد خودداری كند بخشی از نقدینگی آزاد شده از این محل به سمت بازار مسكن حركت كرده و تقاضای سفته‌بازانه را در آن بالا ببرد‎.‎

توقف در سهمیه‌بندی صرف، باعث خواهد شد كه مصرف روزانه بنزین از میانگین پیش‌بینی شده برای امسال حدود ۲۰میلیون لیتر كمتر باشد و این موضوع باعث آزاد شدن حدود ۷۰۰میلیارد تومان نقدینگی در سال می‌شود كه احتمال حركت آن به سمت بازار مسكن با توجه به شرایط فعلی سایر بازار‌ها، چندان دور از ذهن نیست‎. ‎

این متغیر ر‌ا‌ حتی به این دلیل هم می‌توان جدی گرفت كه دولت اعتقاد دارد بخشی از گرانی مسكن در سال گذشته ناشی از تزریق ۱۱۰۰میلیارد تومان نقدینگی بوده است‎.‎

اما نكته قابل توجه، امكان بسیار آسان جلوگیری از عمل این متغیر است و به نظر می‌رسد كه دولت نهایتا به این راهكار توجه نشان خواهد داد كه البته تاخیر در آن، پیامد‌های خاص خود را خواهد داشت‏‎.‎

به اعتقاد صاحبنظران، راهكار جلوگیری از آزاد شدن این مقدار نقدینگی از محل كاهش مصرف بنزین، عرضه آزاد بنزین در كنار سهمیه‌بندی است كه نه تنها این نقدینگی را مهار می‌كند بلكه حجم مهم دیگری از نقدینگی سرگردان نیز با این اهرم قابل مهار كردن است‎.‎

‎ ‎به عنوان مثال اگر بنزین آزاد با نرخ ۵۰۰تومان عرضه شود و حجم فروش روزانه این بنزین به جای ۲۰میلیون لیتر كسری ایجاد شده به ۴میلیون لیتر هم برسد تاثیر این نقدینگی آزاد شده از بین خواهد رفت‎. ‎

ضمن اینكه دولت می‌تواند با مستثنی كردن خودروهای لوكس از بنزین یارانه‌ای و نیز كاهش سهمیه خودروهای نیمه‌لوكس، جذب نقدینگی با این اهرم را حتی به چندین برابر هم افزایش دهد كه قطعا تاثیر كاهنده بسیار خوبی را روی تورم خواهد داشت و جلوی افزایش قیمت در بازار مسكن را نیز مسدود خواهد كرد‎.‎

در عین حال، تاثیر سهمیه‌بندی بنزین بر بازار مسكن را می‌توان از زاویه‌ای دیگر هم نگریست و آن تاثیر غیر یكسان بر قیمت‌های مسكن در شهرهای مختلف و یا مناطق مختلف در شهرهای بزرگ است كه تاثیری طبیعی است و پیش‌بینی می‌شود كه این تاثیر، چه بنزین آزاد عرضه شود و چه نشود به تدریج آثار خود را ظاهر كند‎.‎

این تاثیر از آن‌رو جدی است كه به هر حال، پیامد اصلی سهمیه‌بندی، محدودیت در حمل‌ونقل و نیز تا حدی افزایش هزینه حمل و نقل خواهد بود و به همین دلیل شهرهای تفریحی و مسافرپذیر مثل شهرهای شمالی، شاهد تردد كمتر مسافرین خواهند بود كه به هر حال باعث كاهش فشار بر اجاره مسكن در این شهرها و به تبع آن توقف و یا كاهش قیمت‌ها خواهیم بود‎. ‎

به همین ترتیب، پیش‌بینی كاهش تقاضا برای ملك و مستغلات و نیز ویلا در شهرهای شمالی چندان دور از ذهن نیست‎.‎

این نوع تاثیر در مناطق مختلف شهرهای بزرگ، به نظر می‌رسد كه در مجموع به نفع اقشار و طبقات متوسط به پایین جامعه باشد. به این صورت كه می‌توان پیش‌بینی كرد فشار افزایش قیمت در اطراف شهرهای بزرگ به ویژه تهران متوقف شود و به دلیل كاهش انتظارات افزایشی در این مناطق بسیاری از كسانی كه با نیت سفته‌بازان اقدام به خرید كرده بودند واحدهای خود را در معرض فروش بگذارند‎. ‎

البته بعید به نظر می‌رسد كه شاهد كاهش قیمت مسكن در این مناطق باشیم اما به نظر می‌رسد كه اجاره مسكن در مناطق دور از مركز تهران رو به كاهش بگذارد چرا كه بسیاری از افراد كه تمایل دارند همچنان با ماشین شخصی به تردد بین خانه و محل كار ادامه دهند با سهمیه بنزین فعلی قادر به این كار نخواهند بود‎. ‎

طبیعی است این اتفاق به نفع طبقات متوسط به پایین جامعه خواهد بود كه حاضرند به هر حال صعوبت حمل‌ونقل از مناطق دور از مركز را به جان بخرند اما اجاره كمتری برای محل سكونت خود بپردازند‏‎. ‎

با توجه به وسعت چندین برابری مناطق اطراف به مناطق مركزی شهرهای بزرگ می‌توان به این جمع بندی رسید كه تاثیر سهمیه‌بندی بنزین بر بازار مسكن اگر مثبت نباشد منفی نخواهد بود‎. ‎

اما در عین‌حال، دولت باید مواظب باشد كه سهمیه‌بندی، قیمت تمام شده ساخت مسكن را به دلایل مختلف بالا نبرده و باعث كاهش تولید مسكن نشود‎.‎