سه شنبه, ۱۴ اسفند, ۱۴۰۳ / 4 March, 2025
مجله ویستا

هفت خوان ترخیص موتورهای توقیفی


هفت خوان ترخیص موتورهای توقیفی

هر روز هزاران موتورسیکلت در تهران توسط غول های فلزی به نام کفی توقیف می شود و صاحبان آنها برای آزاد کردن وسایل نقلیه خود از بند پارکینگ باید از هفت خوان ترخیص بگذرند

هر روز هزاران موتورسیکلت در تهران توسط غول‌های فلزی به نام"کفی" توقیف می‌شود و صاحبان آنها برای آزاد کردن وسایل نقلیه خود از بند پارکینگ باید از"هفت‌خوان ترخیص" بگذرند.

احتمالا همه ما در هنگام عبور از خیابان‌های اصلی و شلوغ شهر تهران، ارابه‌های فلزی که به انتهای نیسان‌وانت‌ها‌ی آبی‌رنگ، یدک شده‌اند و بر سر چهارراه‌ها و تقاطع‌ها به کمین موتورسواران نشسته‌اند، را دیده‌ایم. این ارابه‌های فلزی همان چیزی است که از آن به عنوان"کفی‌های" نیروی انتظامی یاد می‌شود و چند سالی است نیروی انتظامی تهران بزرگ در اقدامی مبتکرانه ـ از این جهت مبتکرانه که در هیچ کشوری مشابه چنین مجازاتی برای راکبان موتور سیکلت وجود ندارد ـ که البته محمل قانونی آن مشخص نیست، به توقیف موتورسیکلت‌های متخلف می‌‌پردازد.

● کفی؛ مجازات موتورسوارانی که مدارک وسیله نقلیه خود را به همراه ندارند

موتورسوارانی که از بخت بد، ممکن است مدارک وسیله نقلیه خود را به همراه نداشته و یا کلاه ایمنی بر سر نداشته باشند، محکوم به خداحافظی با موتورسیکلت خود و حمل آن توسط کفی هستند و در صورت خوش‌شانس بودن می‌توانند پس از گذشت حداقل ۳ روز و با گذر از هفت‌خوان رستم و آن هم در صورت تکمیل بودن تمام مدارک هویتی موتورسیکلت، سراغ وسیله خود را از یکی از پارکینگ‌های تهران بگیرند؛ اما اصل ماجرا...

● کفی؛ واژه‌ای هولناک برای تمامی موتورسواران

تمامی موتورسواران تهرانی از شنیدن واژه"کفی" نیروی انتظامی، واهمه دارند؛ چه آن دسته از راکبان موتورسیکلتی که همیشه قانونمند بوده‌اند و با همراه داشتن مدارک کامل اقدام به استفاده از موتورسیکلت خود می‌کنند و چه آنان که احیانا فاقد بیمه‌نامه، کارت موتورسیکلت و یا گواهی‌نامه هستند اما در این میان شاید آن دسته از موتورسواران متخلف و فوق‌حرفه‌ای که کارشان صرفا"لایی کشیدن" از میان ماشین‌ها و به آشوب کشاندن خیابان‌های تهران است، با دیدن کفی و یا شنیدن این نام، حتی خم به ابروی مبارکشان نیز نمی‌آید چرا که همیشه دلشان به استعداد و توانمندی‌شان در فرار از دست کفی‌های نیروی انتظامی قرص و محکم است!از سوی دیگر، وای بر حال و وضع موتوسواران قانونمندی که از بخت بد ممکن است تنها فراموش کرده‌ باشند کلاه ایمنی خود را به سر بگذارند و در میان یکی از چهارراه‌های تهران با مأموران مسلح به کفی مواجه شوند، آن وقت است که دیگر هیچ عذر، توضیح و التماسی کارگر نیست و چاره‌ای جز تقدیم موتورسیکلت و سوار شدن آن بر روی کفی نیست، وسیله نقلیه آنها باید چند روز و یا حتی چند ماهی را میهمان پارکینگ‌های نیروی انتظامی باشد؛ گویی در چنین مواقعی، مأموران زحمتکش این نیرو، تلافی اقدامات موتورسواران خلافکار حرفه‌ای که همیشه از چنگ آنان می‌گریزند را نیز از این دسته از موتورسواران بد‌اقبال می‌گیرند که تنها جرمشان مثلا همراه نداشتن کلاه ایمنی بوده.

● "توقیف و کفی" تنها مجازاتی که در انتظاران راکبان موتور‌سیکلت است

اما سؤال اینجاست که آیا برای هر تخلفی توسط راکبان موتورسیکلت، الزاما باید مجازات"توقیف و حمل به پارکینگ" در نظر گرفته شود؛ آیا اگر موتورسواری کلاه ایمنی بر سر نداشت که البته از این بابت صرفا جان خود را به خطر انداخته است و به واسطه چنین تخلفی به هیچ عنوان ضرری به سایرین وارد نمی‌کند باید محکوم به توقیف وسیله نقلیه خود باشد همچنین در سایر موارد مانند به همراه نداشتن مدارک وسیله نقلیه نیز صرفا باید مجازات توقیف اعمال شود.

● آیا وسیله نقلیه راننده‌ای که کمربند ایمنی نبسته، توقیف می‌شود؟

آیا رانندگان سایر وسایل نقلیه مانند رانندگان ماشین‌های سواری سطح شهر تهران نیز در صورت نبستن کمربند ایمنی یا به همراه نداشتن گواهینامه، وسیله نقلیه آنها به پارکینگ هدایت می‌شود یا اینکه قانون برای این دسته از رانندگان مجازاتی تحت عنوان"قبض‌های جریمه راهنمایی و رانندگی" را در نظر گرفته است پس چطور قبض‌های جریمه نمی‌تواند مجازاتی برای موتورسوارانی باشد که مرتکب تخلفی ساده و عادی مانند به همراه نداشتن کلاه ایمنی شده‌اند؟ آیا مجازات کفی و توقیف، جنبه بازدارنگی لازم را دارد و یا چنین برخوردی صرفا باعث ایجاد ذهنیتی منفی در ذهن شهروندان از ماموران زحمت‌کش نیروی انتظامی می‌شود و اتلاف وقت و انرژی هر دو طرف را به دنبال دارد؟ اما پس از توقیف موتورسیکلت‌ها، بسته به چرایی این توقیف، صاحبان آنها باید از ۳ روز تا ۳ ماه پس از تاریخ توقیف، به مرکز ترخیص خلیج فارس تهران (شماره ۲) مراجعه کنند البته اصل تلخی و آزار افرادی که وسایط نقلیه آنها توقیف شده، مربوط به همین روز و گذر از"هفت‌خوان ترخیص" است.

● آغاز هفت‌خوان ترخیص

ساعت ۷ صبح یک روز پنج‌شنبه و نیم ساعت مانده به باز شدن در‌های مرکز ترخیص موتورسیکلت خلیج فارس، صفی طول و دراز از صاحبان موتورهای توقیف شده در پشت در به انتظار ایستاده‌اند. از محل در ورودی مرکز که نقطه آغاز صف انتظار است، نمی‌توان نفرات انتهایی صف را دید... آهسته آهسته و با رسیدن ساعت به ۷:۳۰، دروازه مرکز گشوده می‌شود و به محض باز شدن این دروازه، دیگر از آن صف طول و دراز و منظم، اثری باقی نمی‌ماند؛ ازدحام جمعیت است که به در ورودی هجوم می‌آورد و احیانا لفظ‌های زشتی که از سوی مأموران مستقر در ورودی مرکز، نثار تجمع‌کنندگان می‌شود. در پشت در ورودی، گذرگاه طول و درازی است که به یک صف طولانی دیگر ختم می‌شود، صاحبان موتور‌های توقیفی، مجددا باید پشت این صف طولانی تنها منتظر ضرب یک مهر ورود به مرکز ترخیص بر روی قبض‌های پارکینگ خود شوند.

● سیاهه‌‌ای بلندبالا از مدارک مورد نیاز ترخیص

در این قسمت باجه‌ای نیز برای خرید پوشه مخصوص مدارک مورد نیاز ترخیص در‌نظر گرفته شده است؛ بر روی این پوشه، مدارک مورد نیاز قید شده است:"اصل سند مالکیت وسیله نقلیه به همراه کپی آن و حضور شخص مالک، اصل کارت موتور سیکلت به همراه کپی آن، شناسنامه مالک موتور سیکلت به همراه کپی، کارت ملی مالک و کپی آن، اصل گواهینامه راکب و کپی آن، اصل شناسنامه راکب و کپی آن، اصل برگه پارکینگ و کپی آن، برگه پرداخت عوارض شهرداری بعلاوه کپی، برگه خلافی تسویه شده موتور‌سیکلت و قبض پرداخت هزینه کفی به مبلغ ۵ هزار تومان، مدارکی است که قبل از ورود به خوان اول باید تکمیل و بی‌کم و کاست همراه مالکان باشد. اما با ورود به محوطه اصلی مرکز ترخیص، باجه‌های متعددی که هر یک مخصوص انجام کاری و گذر از خوانی است، تعبیه شده و البته در پشت هر باجه‌ای نیز صف طویلی از صاحبان موتور‌های توقیفی که این افراد به محض اتمام کار خود در یکی از این صف‌ها با عجله و اضطراب خود را دوان‌دوان به صف بعدی می‌رسانند. پس از آنکه مالکان موتورسیکلت‌ها عوارض شهرداری، خلافی، هزینه کفی را پرداخت کردند و مدارک تکمیل شده خود را در داخل پوشه قرار دادند باید خود را به طویل‌ترین صفی که مخصوص چک کردن این مدارک است، برسانند تا مهر تأیید و تکمیل بودن مدارک بر آن ضرب شود و موفق به دریافت شماره باجه‌ای شوند که برای انجام آخرین مرحله و خوان ترخیص باید به آن مراجعه کنند.

● آهسته! به خوان هفتم نزدیک می‌شوید

در ادامه مالکان وسایط نقلیه توقیفی به داخل ساختمان اصلی مرکز که ساختمانی ۲ طبقه است، مراجعه می‌کنند و سراغ شماره باجه‌ای که در خوان قبل آن را دریافت کرده‌اند را می‌گیرند؛ ظاهرا رسیدن به این باجه، حکایت از نزدیک شدن به مراحل پایانی هفت‌خوان ترخیص دارد البته ناگفته نماند در این قسمت که مخصوص تحویل پرونده‌های تکمیل شده است، افزایش تعداد باجه‌ها باعث سرعت بخشیدن به انجام کارها و کاهش طول صف شده و این تنها بخشی است که رضایت نسبی مراجعه‌کنندگان را به همراه دارد. اما با تحویل مدارک به باجه نهایی ترخیص، صاحبان موتورسیکلت‌ها باید به محوطه باز حیاط مرکز بروند تا اسامی آنان یک به یک و بعد از انتظاری طولانی از پشت پنجره کوچک ساختمان اصلی مرکز قرائت شود تا برگه ترخیص نهایی موتورسیکلت خود را دریافت کنند. در این میان هستند مالکان موتورسیکلت‌های توقیفی که تازه وارد مرکز شده‌اند و از جلوی این جماعتی که موفق به عبور از هفت‌خوان ترخیص شده‌اند، عبور می‌کنند؛ این تازه‌‌واردان با حسرتی خاص به این جماعت در انتظار دریافت برگه خلاصی نگاه می‌کنند، گویی در آن لحظه برای آنها رسیدن به این خوان نهایی، شیرین‌ترین آرزوست و این حکایت تکراری هر روز مرکز ترخیص موتورسیکلت خلیج فارس است.

● صاحبان موتور‌سیکلت‌هایی که از خیر ترخیص وسیله خود می‌گذرند

در ادامه با دریافت برگه نهایی ترخیص، بر روی هر برگه‌ای، آدرس یکی از پارکینگ‌های شمال، غرب و شرق تهران درج شده که صاحبان موتورسیکلت‌ها باید با مراجعه به این آدرس‌ها وسیله نقلیه خود را تحویل بگیرند البته پیش از تحویل نهایی باید هزینه پارکینگ را نیز به طور تمام و کمال پرداخت کنند. اما در این میان، بدا به حال مالکان موتورسیکلت‌هایی که وسیله نقلیه آنها ۳ ماه در پارکینگ خوابیده و گاهی هزینه پارکینگ برخی از موتورسیکلت‌ها آنقدر سنگین می‌شود که صاحب موتورسیکلت از خیر ترخیص وسیله خود می‌گذرد و عطای آن را به لقایش می‌بخشد و این دسته از موتور‌سیکلت‌ها بعد از مدتی، سر از مراکز مزایده نیروی انتظامی در می‌آورند. این داستان تکراری هر روز توقیف موتور سیکلت‌ها در تهران است که تلخی خاطر هزاران نفر از شهروندان را با خود به همراه دارد و این حکایت هر روز موتورسواران تهرانی و کفی‌های نیروی انتظامی است؛ آیا"کفی" مجازات عادلانه، عاقلانه و مناسبی برای"تخلفات ساده" راکبان موتورسیکلت‌هاست.