دوشنبه, ۲۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 13 May, 2024
اخلاق اداری در نهج البلاغه
● شرایط مسئولان مشاغل کلیدی:
امام علیهالسلام در سه فراز از فرمان تاریخی به جناب مالک (ره) به شرایط و اوصاف معاونان و متصدیان کارهای کلیدی اشاره میفرماید، این مسئولین گرچه در برخی از موارد فرماندهان ارتش و در مورد دیگر کتاب و سرانجام وزراء بودهاند، لیکن آنچه مسلم است خصوص این افراد مورد نظر نبوده بلکه این گونه شرایط و اوصاف باید نسبت به تمامی کارگزاران مخصوصاً متصدیان کارهای کلیدی ملحوظ گردد.
▪ فراز اول:
فَوَلّ من جنودکَ انصَحَهم فی نَفسکَ لله وَلرَ سوله وَ...
ترجمه: پس برای کارهای مهم و کلیدی از سپاهیان و لشکریان خود کسی را انتخاب و مسئول بنما و به شخصی حکم فرماندهی و پست کلیدی بده که از دیگران گوی سبقت در سرسپردگی و اطاعت از خدا و رسول و امامش را ربوده باشد و بر دیگران در پیروی و جلب رضای خدا، و رسول و امامش پیش قدم باشد و همچنین پاکدلترین افراد و خوش سیرهترین و دورترین افراد از منکرات و کارهای ناپسند باشد. از کسانی که در برابر موجبات برافروختگی خشم و غضب بردبارترین افراد باشد، کسی باشد که هنگام معذرت خواهی از وی با سینه باز و بزرگواری عذر طرف را بپذیرد. نسبت به ضعیفان مهربان و با محبت باشد. در مقابل زورمندان و قدرتمندان سختگیری و استقامت داشته باشد، از کسانی باشد که در برابر دشواریها و پیش آمدهای سخت و تلخ استوار و مصیبتهای بزرگ وی را از پا ننشاند. فردی باشد که هنگام ناتوانائی و ضعف دیگران بر او ضعف و ناتوانی غالب نشود و بر اثر بیخیالی دیگران بیتفاوت نگردد. سپس افراد شریف و اهل دودمان صاحل را که دارای سوابق نیک هستند جهت انتخاب و انتصاب دریاب و به مردم بلند همت و آزاده و دلیر و دست و دلباز و اهل مدارا بپیوند و ملحق شو، زیرا آنان جامع صفات با فضیلت و شعبههائی از نیکوئی هستند.
▪ فراز دوم:
ثمَّ انظر حال کتِّابکَ،....
ترجمه: سپس در حال کاتبانت بیاندیش و شرایط ذیل را در باره آنان منظور دار.
۱) بهترین آنان را بر امور خود بگمار.
۲) رسیدگی و حفظ آن قسمت از مرا سلاتت را که چارهجوئیها و امور محرمانه خود را در آنها ثبت کردهای به کسی اختصاص ده که در اخلاق فاضله از جامعترین افراد باشد.
۳) از کسانی باشد که بر اثر پست و مقام و کرامت، مست و لایعقل نگردد که سر مخالفت با تو را در حضور مردم بلند کند.
۴) از تقدیم و ارائه نامههای کارگزاران به تو غفلت نورزد و همچنین از ارسال پاسخهای صحیح از سوی تو در آنچه برای تو دریافت میکند و یا از طرف تو صادر میکند، کوتاهی و غفلت نکند.
۵) از قراردادی که برای تو میبندد و تنظیم میکند ناتوان نباشد.
۶) از فسخ و منحل نمودن قراردادی که از جانب تو منعقد نموده عاجز نماند.
۷) ارزش خود را درک کند زیرا کسی که به ارزش خویشتن نادان و جاهل باشد، نسبت به دیگران نادانتر خواهد بود.
▪ فراز سوم:
انَّ شَرَّ وزَرَائکَ مَن کانَ للا شَرار قَبلَکَ وزیراً وَ...
ترجمه: بدترین وزراء تو کسانی هستند که در زمان گذشته وزیر اشرار و در ارتکاب گناهان با آنان شریک بودهاند. هرگز آنان را از اطرافیان و خواص خود قرار مده زیرا آنان یاران گناهکارانند و برادران ستمکاران و تو میتوانی جایگزینانی بهتر از آنان پیدا کنی که نظریاتی همانند آنان داشته باشند و دارای نفوذ در کلام و عمل نیز باشند و در عین حال از وزر و وبال و گناهان آنان به دور باشند کسانی که هیچ ستمکاری را رد ستمورزی و هیچ کناهکاری را در ارتکاب گناه کمک نکردهاند، زحمت و بار آنان نسبت به تو سبکتر و یاری آنان برای تو نیکوتر، و از نظر عطوفت به تو مایلتر. و با دیگران و اغیار کم جوششتر هستند. پس این گونه انسانهای ممتاز را برای مجالس سّری و محرمانه و علنی و آشکار خود اختصاص ده، سپس از میان خواص خود آن فردی را به خود نزدیکتر کن که از نظر حقیقتگوئی ـ گرچه گفتار حق تلخ باشد ـ صراحت لهجه داشته باشد و در کمک دادن به تو در کارهائی که خداوند آنها را برای اولیاءش دوست ندارد، کمترین باشد (خودداری کند) چه با هوا و هوس تو تطابق کند یا نه. و همواره به مردی که اهل پرهیزکاری و صدق هستند، بپیوند، سپس آنان را تمرین و تکلیف کن که در شأن تو مبالغه نکنند و تو را به عدم ارتکاب باطل ستایش ننماید، زیرا مداحی زیاد، موجب غرور و وادار به کبر و نخوت میکند.
امیرالمؤمنین علی علیهالسلام در این سه فراز از فرمان تاریخی خود جناب مالک (ره) را نسبت به اوصافی که لازم است در معاونان و متصدیان مشاغل کلیدی مراعات و منظور بدارد، آگاه میفرماید، و اوصاف مثبت و منفی را برای وی شمارش نموده و تأکید میفرماید که نکات مثبت را حتماً در آنان ملحوظ، و از واگذاری مسئولیت به کسانی که دارای اوصاف منفی هستند پرهیز و خودداری نماید.
(منبع: کتاب فرمان حکومتی پیرامون مدیریت دولتی، تألیف حجةالاسلام محمود قوچانی)
تنظیم: اعظم نیکخواه
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
ایران صادق زیباکلام مجلس شورای اسلامی مجلس انتخابات مجلس دوازدهم انتخابات مجلس انتخابات مجلس دوازدهم دولت انتخابات مجلس شورای اسلامی ستاد انتخابات کشور دولت سیزدهم
قتل سیل تهران هواشناسی شهرداری تهران آتش سوزی زلزله سازمان هواشناسی وزارت بهداشت پلیس بارش باران هلال احمر
حقوق سربازان سلامت وزارت جهاد کشاورزی خودرو قیمت دلار قیمت خودرو قیمت طلا گاز بازار خودرو نمایشگاه نفت ایران خودرو بانک مرکزی
فضای مجازی نمایشگاه کتاب کتاب نمایشگاه کتاب تهران سینمای ایران تلویزیون رضا عطاران دفاع مقدس سینما نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران تئاتر
فناوری کره زمین
اسرائیل رژیم صهیونیستی غزه فلسطین جنگ غزه روسیه آمریکا حماس افغانستان سازمان ملل اوکراین رفح
فوتبال پرسپولیس استقلال رئال مادرید لیگ برتر بازی هوادار باشگاه پرسپولیس لیگ برتر فوتبال ایران لیگ برتر ایران سپاهان باشگاه استقلال
هوش مصنوعی شفق قطبی خورشید مریم میرزاخانی ایلان ماسک ناسا اپل تبلیغات نوآوری گوگل
رژیم غذایی کاهش وزن درمان و آموزش پزشکی دیابت فشار خون قهوه بارداری افسردگی