جهان اسلام برای ارایه تصویر حقیقی از پیامبر ص در کتاب های درسی گامی مهم برداشته است

شخصیت مبارک پیامبر اسلام ص از صدر اسلام تاکنون همواره در حکم اسوه حسنه برای امت اسلامی مطرح بوده و ارادت و اشتیاق مسلمانان به ایشان نسل اندر نسل تداوم یافته است

شخصیت مبارک پیامبر اسلام (ص) از صدر اسلام تاکنون همواره در حکم اسوه حسنه برای امت اسلامی مطرح بوده و ارادت و اشتیاق مسلمانان به ایشان نسل اندر نسل تداوم یافته است.

باید توجه داشت، امروزه زندگی فردی و اجتماعی انسان ها بیشتر از گذشته با دانش و آگاهی علمی پیوند خورده و اکنون نظام های پیچیده تعلیم و تربیت، بخش مهمی از زندگی مردم را تشکیل می دهد.

با توجه به اینکه یکی از بنیادی ترین نهادهای اجتماعی و فرهنگی نهاد آموزش و پرورش رسمی است، این نهاد می تواند نقش مهمی در تعمیق و گسترش پیوند نسل های جدید با فرهنگ و تمدن اسلامی داشته باشد.

نقش یگانه و بی بدلیل پیامبر گرامی (ص) در تداوم فرهنگ اسلامی به عنوان منبع معرفت اصیل، رحمت للعالمین، میزان و شاخص هویتی، تراز عمل و تکالیف دینی، سعادت دنیوی و اخروی، جهاد با نفس، دفاع از حق و ستم ستیزی مکارم اخلاق و زهد و تقوی غیرقابل انکار است.

در همین زمینه سازمان پژوهش و برنامه ریزی درسی وزارت آموزش و پرورش با مشارکت سازمان های آیسسکو، مجمع جهانی تقریب بین مذاهب اسلامی، مرکز جهانی علوم اسلامی، سازمان تبلیغات اسلامی، پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی جهاد دانشگاهی، پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش و با همکاری برخی دانشگاه ها و موسسات پژوهشی کشور نخستین همایش بین المللی سیمای پیامبر اعظم (ص) در برنامه های درسی را روزهای ۲۹ و ۳۰ اردیبهشت برگزار کرد.

رویکرد این همایش، تبیین جایگاه پیامبر اعظم (ص) و بهسازی برنامه های مدون درسی در کشورهای اسلامی و مدارس مسلمانان براساس سنت آن حضرت است.

از جمله محورهای اصلی این همایش ضرورت تبیین سیمای پیامبر اعظم (ص) در برنامه های درسی، یعنی ضرورت های اجتماعی، فلسفی، مطالعات تطبیقی در زمینه روش های معرفی بزرگان بشرین در برنامه های درسی، بهره گیری از سیره پیامبر اعظم (ص) در برنامه های درسی برای حل مسایل تربیتی معاصر و توصیف سیمای پیامبر اعظم (ص) در برنامه های درسی کشورهای اسلامی است.

در طول دو روز برگزاری همایش" بین المللی سیمای پیامبر اعظم (ص) در برنامه های درسی" تعدادی مقاله که از سوی محققان، اندیشمندان و فرهیختگان داخل و خارج از کشور به دبیرخانه همایش ارسال شده بود در هفده نشست و جلسه ارایه شد.

"ماجد آل مرتضی المومن" از کشور عراق با ارایه مقاله ای تحت عنوان اسلام، دین گشایش و شادی گفت: اسلام دین زندگی و جهان پس از مرگ است و توجه به دنیا دارد و خواهان تلاش و جدیت برای پیشرفت، دستاوردهای آن چون خیر و رفاه و زندگی زیبا و شادی های لایتناهی است.

وی افزود: در این پژوهش توجه ما صرفاً معطوف به بعد مثبت زندگی و حلال و مباح آن، از شادی ها و خیرات، مسرت ها و خوشی های لایتناهی و نامحدود خواهد بود. شادی هایی که برای سعادتمند کردن انسان ها در زندگی دنیا وضع شده به شرطی خطوط قرمز الهی رعایت شود.

نوبخت اجلی، مدرس زبان انگلیسی با ارایه مقاله ای تحت عنوان" به کارگیری مباحث دینی خصوصاً داستان زندگی پیامبر اکرم (ص) با استفاده از فلش کارت در بهبود مهارت گفت و شنود به زبان انگلیسی در دانش آموزان مقطع دبیرستان" اظهار داشت: موفقیت زاییده هدف گذاری عالمانه، سازماندهی اجزاء برنامه ریزی دقیق و در نظر گرفتن همه عوامل دخیل در نیل به مقصد است و تعلیم و تربیت بهره ور که در برگیرنده فرآیندهای پیچیده در حیطه های علوم مختلف است. همواره یکی از دغدغه های مهم اندیشه وران به حساب می آید.

وی گفت: ما از یک سو با به کار گیری وسیله کمک آموزشی فلش کارت از نظر شکلی و از سوی دیگر با بهره گیری از فرازهای درخشان زندگی پیامبر اکرم (ص) به عنوان محتوا، اقدام به تدریس درس زبان انگلیسی و تقویت مهارت گفت و شنود کردیم.

وی نتیجه تحقیقات خود را که در کلاس اول دبیرستان بین دانش آموزان اجرا شده است، اینگونه بیان کرد: اضافه کردن محتوا و مضامین رایج در جامعه به ویژه زندگانی پیامبر (ص) و امامان که همگی آشنایی نسبی با آن داریم علاوه بر ایجاد انگیزه اثر استرس زدایی که یکی از مشخصه های ذاتی کلاس های زبان است را نیز داد.

"پیامبر اعظم (ص) محور و مضمون اصلی در برنامه درسی" مقاله ای بود که از سوی دکتر پروین احمدی عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس ارایه شد.

دکتر پروین احمدی اظهار داشت: از دیدگاه اسلام، ویژگی های انسان مطلوب به عینیت در شخص پیامبر (ص) تجلی یافته است و در واقع سیره نبوی بهترین درس های زندگی را در اختیار انسان قرار می دهد و در واقع در مفهوم علمی محتوای ارزشمند در برنامه درسی منطبق بودن آن با آموزه های دینی و معنوی است، آموزه هایی که به گفتار پندار و کردار پیامبر اعظم (ص) هماهنگ است.

ناهید آزادمنش، مدیر داخلی خبرنامه انجمن مطالعات برنامه ریزی درسی ایران با ارایه مقاله ای تحت عنوان" گرته برداری غرب از برنامه های درسی مسلمین (ریشه های اسلامی ایده های جدید غربیان در قلمرو برنامه درسی)" گفت: غربیان که در قرون وسطی حق سخن گفتن از پیامبر و اندیشه های اسلامی را در مراکز علمی نداشتند در قرن ها بعد اندیشه های ناب دانشمندان مسلمان را در تاریخ به نام خود ثبت کردند یکی از این حوزه هایی که از این سرقت علمی مصون نمانده قلمرو علوم تربیتی به طور عام و حوزه برنامه درسی به طور خاص است.

وی افزود: در روزگار تیره ای که اروپا و اعراب در توحش زندگی می کردند انوار تابناک اسلام با اعلام برابری و مساوات، دانش پژوهی و حقیقت جویی بر سرتاسر جهان پرتو افکند.

دکتر محمدبن عبدالرزاق اسود، استاد دانشگاه قاهره با ارایه مقاله ای تحت عنوان "صفات و روش های مدیریت تربیتی برگرفته از سنت و سیره نبوی" اظهار داشت: مدیریت در فرآیند آموزشی و تربیت دارای اهمیت خاصی است. چرا که این فرآیند مهمترین زمینه های حیات اجتماعی بشر است و آموزش منبع اطلاع دهی افراد شاغل در زمینه های گوناگون است.

در این پژوهش غنا و کمال تربیت و آموزش نبوی در مدیریت تربیتی و آموزشی به کار برده شده است و از جمله صفات و روش های پیامبر که می توان از آنها در مدیریت تربیتی و آموزشی استفاده کرد ۱- شکیبایی، تواضع، گذشت، صبر، دوراندیشی، عدالت، وفای به عهد، رحمت، صراحت و وضوح و راست گویی ایشان است.

دکتر فوزیه الاشماوی، استاد دانشگاه ژنو با ارایه مقاله ای تحت عنوان" سیمای پیامبر اعظم (ص) در برنامه های درسی کشورهای غربی و کشورهای غربی" بیان داشت: بدیهی است که یکی از راهکارهای شکل گیری جامعه صالح، تدوین برنامه های درسی است که بتواند به دانش آموزان اصول زندگی مسالمت آمیز را بیاموزد. برنامه درسی اروپا، اسلام و بنیانگذار آن پیامبر اعظم (ص) را به عنوان شاخه ای از مسیحیت و یهودیت به تصویر کشیده است که این کتاب ها به طور ضمنی مفاهیم منفی را به آن حضرت و اسلام نسبت می دهد.

وی با بیان این مطلب که نمونه تحریف آگاهانه آنان معرفی کردن حضرت محمد (ص) به عنوان شاعر و شترسوار گفت: قرآن به عنوان اثر هنری معرفی شده است و این کتاب ها این مفهوم را به دانش آموز القا می کند که هیچ ارتباطی بین قرآن و خدا نیست.

فاطمه بدری، آموزگار پابه اول ابتدایی با ارایه مقاله ای به عنوان" روش تدریس در مورد اخلاق بهداشتی پیامبر اعظم (ص) "گفت: رسول اکرم فرموده اند" فرزند صالح گلی از گلهای بهشت است"

و طبق این گفته ما موظفیم فرزندان صالح و شایسته ای تحویل جامعه اسلامی ایران بدهیم و این مهم میسر نمی شود مگر در شناساندن الگویی مناسب به کودکان.

وی از جمله اقدامات موثر در شناساندن پیامبر را پیش بینی درسی با الگوی تدرییس نه گانه عنوان کرد و افزود: این درس در کتاب بخوانیم پایه اول قسمت روان خوانی و با توجه به اخلاق بهداشتی پیامبر طراحی شده است.

دکتر حسان عبداله حسان، از کشور مصر با ارایه ای مقاله ای تحت عنوان "آموزش ارزش های نبوی در برنامه های آموزشی جهان اسلام "اظهار داشت: موضوع اختلاف میان سنی ها و شیعه به یکی از موضوعات مورد توجه استکبار برای استیلا بر مسلمانان و مشغول کردن آنان به یکدیگر به ویژه در مسایل حاشیه ای تبدیل شده است، شاید خطر این امر، این است که چنین جدایی مذهبی اندک اندک به جدایی سیاسی خواهد انجامید.

وی از جمله ارزش هایی را که باید در کتاب های درسی درج شود، "تکثرگرایی" عنوان کرد و افزود: برای دستیابی به این ارزش باید برخی ارزش های هموار کننده آن را محقق کرد از جمله ارزش های برگرفته از سیره نبوی و تثبیت شده از سوی ایشان در میان مسلمانان همان ارزش برادری، مذموم دانستن تعصب، حرام کردن تکفیر دیگران و مذموم دانستن خشونت است.

دکتر صالح قادر الزنکی، استاد دانشگاه اسلامی بین المللی مالزی با ارایه مقاله ای با موضوع " روش های تدریس و ضرورت برجسته نمودن صفات پیامبر (ص) در تفسیر متون شرعی" اظهار داشت: واضح است که متون شرعی متونی وحی شده و برخواسته از خدا و پیامبر هستند و ضرورتاً متونی معصوم از خطا و از هر گونه نقص و عیب مبرا است و نیز از هرگونه لغزش و یا خلاء موثر در مسایل انسان ها به دور است.

وی با بیان این مطلب که اهمیت و حقیقت در یاد داشتن صفات پیامبر امین هنگام تلاش برای فهم مستقیم متون شرعی از تاکیدات پژوهش و تحقیق اش در این مورد است، گفت: صفات به عنوان مسلمات تصویب شده و ضروریت یافته و به عنوان چیزی برای مصون نگه داشتن نتیجه گیری و فهم بشر که عادتاً خالی از نقص نیست و نسبی است، در نظر گرفته شده است.

دکتر حسن ملکی، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی با ارایه مقاله ای با موضوع "بررسی تطبیقی سیمای پیامبر اعظم (ص) در برنامه های درسی علوم انسانی کشورهای اسلامی" بیان داشت: در نظام تربیتی اسلام الگوها در حقیقت آیینه تمام نمای صفات الهی هستند که بر همگان حجت و راهنما به شمار می روند و پیامبر اعظم (ص) که از جانب خداوند برای هدایت انسان ها به سوی حق و کمال تعیین شده است، اسوه حسنه برای عالمیان است.

وی هدف اصلی خود از مطالعه تطبیقی درباره سیمای پیامبر (ص) در برنامه های درسی معارف دینی، تاریخ، علوم اجتماعی و ادبیات کشورهای اسلامی دانست و افزود: کشورهای اسلامی باید اسوه بی نظیر یعنی پیامبر اعظم (ص) را به کودکان و جوانانشان معرفی و سیره نبی مکرم اسلامی (ص) را در برنامه های درسی خود بگنجانند.

دکتر مرتضی منطقی با ارایه مقاله ای تحت عنوان" زیست محیط از منظر رسول اکرم (ص)" بیان داشت: بشر معاصر، برای ارضای تمنیات بی حد و حصر خویش، بی رحمانه مهد خویش را که طبیعت است به دست تاراج سپرده است. بررسی دیدگاه اسلام و پیامبر اکرم (ص) در این زمینه حکایت از موضع روشن و صریح و تحول آفرین اسلام و پیامبر خدا دارد.

وی افزود: رسول اکرم (ص) با به نمایش نهادن نهایت توجه و احترام به آب، خاک، زمین، هوا، درختان و مراتع و خاصه حیوانات در مواضع خویش در عمل مسلمانان را به سمت این نتیجه گیری سوق می دهد که رشد آدمی را نباید تنها محدود در ادای حقوق انسان های دیگر دید بلکه رشد و تعالی آدمی همزمان با احترام به دیگر انسان ها، در گرو ادای حقوق حیوانات و پاس داشت دیگر عوامل زیست محیطی است.

محمد خیر احمد الفوال، رییس بخش دروس و اصول تدریس دانشکده امور تربیتی دانشگاه دمشق با ارایه مقاله ای با موضوع "شخصیت پیامبر (ص) در برنامه های تربیتی و جهانی بودن روش تربیتی پیامبر (ص)" گفت: بعثت پیامبر (ص) چراغ سبزی برای امواج خروشان قدرتمند و در حال رشد درهمه ابعاد زندگی انسان ها است و ابزار موثر در این تغییر، تربیت انسانی است که نسل اول مسلمانان و کسانی که اسلام را برای ما به ارث گذاشته اند براساس آن تربیت شدند.

وی افزود: شخصیت رسول خدا (ص) باید چراغ هدایت راه هر مربی در پرداختن به مسئولیت تربیتی خود باشد و سیره نبوی نمونه کاربردی زنده روش های تربیتی اعمال شده از سوی پیامبر است.

امیداوریم که برگزاری همایش بین المللی پیامبر اعظم (ص) در سیمای درسی گامی اساسی در شناساندن سیمای حقیقی پیامبر رحمت (ص) به کودکان جهان اسلام و کشورهای دیگر باشد و بتواند مجرایی برای اندیشمندان مسلمان در ارایه تصویر روشن و ناب از "ختمی مرتبت" و نیز اسلام به مخالفان جهان اسلام که از درک حقیقت اسلام عاجزند، باز کند.