روحیه رضایتمندی را در خود تقویت کنیم

پول و احساس شادمانی، رابطه‌ای پیچیده با یکدیگر دارند.
به عقیده پنچال، اگر کسی زیر خط فقر زندگی کند، پول زیاد، احساس خوشبختی خاصی به او می‌دهد. ولی وقتی که سطح درآمد افراد به …

پول و احساس شادمانی، رابطه‌ای پیچیده با یکدیگر دارند.

به عقیده پنچال، اگر کسی زیر خط فقر زندگی کند، پول زیاد، احساس خوشبختی خاصی به او می‌دهد. ولی وقتی که سطح درآمد افراد به حد معینی می رسد، دیگر درآمد بیشتر، آنها را خشنود نمی‌کند.

در نیم قرن اخیر، درآمد مردم انگلستان، آمریکا و ژاپن به بیش از دو برابر افزایش یافته و زندگیشان وضعیت مطلوبی پیدا کرده است. حالا دیگر آنها خانه‌های بزرگتری دارند و لوازم برقی، زندگی راحت‌تری را برایشان فراهم کرده است. آنها به مسافرتهای خارجی می‌روند و کالاهای لوکس می خرند و به دلیل برخورداری از امکانات بهداشتی، زندگی طولانی‌تری دارند.

ولی نتایج حاصل از تحقیقات دانشمندان نشان می‌دهد که این امکانات رفاهی ـ که حسادت بسیاری را در جهان رو به توسعه برانگیخته ـ باعث افزایش احساس خوشبختی انسانها نشده و نمی‌شود.

چرا چنین است؟ شاید پاسخ این باشد که ما خود را با دیگران مقایسه می‌کنیم و این چشم و همچشمی، باعث ناراحتی مان می شود.

روانشناسان در یکی از تحقیقاتشان از دانشجویان هاروارد پرسیده‌اند کدام بهتر است: پنجاه هزار دلار درآمد سالانه در شرایطی که دیگران بیست و پنج هزار دلار در سال درآمد دارند، یا صد هزار دلار درآمد سالانه در شرایطی که حقوق دیگران بسیار بیشتر است؛ مثلا دویست و پنجاه هزار دلار؟ بیشتر دانشجویان، گزینه اول را برگزیدند و ترجیح دادند که کمتر حقوق بگیرند، ولی این حقوق کم، از درآمد دیگران بیشتر باشد.

اگر قرار به مقایسه باشد، بهتر است خود را با کسانی که پایین‌تر از خودمان هستند، مقایسه کنیم. به همین دلیل است که در مسابقات المپیک، کسانی که مدال برنز می گیرند، خوشحال‌تر از کسانی هستند که مدال نقره گرفته‌اند. زیرا گروه اول، خدا را شکر می‌کنند که دست کم مدالی نصیبشان شده است، در حالی که گروه دوم، حسرت مدال طلایی را می خورند که از دستشان رفته است.

گذشته از این، ذهن انسان قابلیت انطباق با شرایط جدید را دارد. به همین دلیل، این انعطاف پذیری ذهن، سبب تداوم بقا می‌شود؛ هرچند در جوامع نوین، مردم از آن چه دارند، پس از مدتی دلزده می شوند و همواره می‌خواهند چیزهای دیگری به دست آورند. این وضعیت سرانجام به نوعی جان کندن لذت گرایانه می انجامد. برای مثال، مردم از اولین اتومبیلی که می‌خرند، خیلی لذت می برند، ولی با دیدن تبلیغات، اتومبیل‌هایشان را یکی پس از دیگری عوض می‌کنند. اگر مجبور باشند یک مدل پایین‌تر از جدیدترین مدل را سوار شوند، دیگر از داشتن آن راضی نخواهند بود.

روابط زناشویی، دوستان خوب و زندگی مشترک می‌توانند بهانه‌ای برای خوشحالی‌مان باشند، چراکه روابط انسانها با یکدیگر منشأ شادی است.

پنچال معتقد است که برای رهایی از جان کندن لذت‌گرایانه باید به آنچه داریم، قانع باشیم و روحیه رضایتمندی را در خود تقویت کنیم.