تحول تهران و تحول عکاسی : مبنای پژوهشی فیلم تهران در عکس

روبرت صافاریان

 تهران در عکس فیلمی است از مجموعه “تهران در هنرها” که در سال 1386 به سفارش “سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران” و “موسسه تصویر شهر” توسط هفت مستندساز ساخته شد. از همان ابتدا که ساخت یکی از قسمت‌های این مجموعه به من پیشنهاد شد، بدون دودلی تصویر تهران در عکاسی را انتخاب کردم، به این سبب که از یک سو عکاسی کرده بودم و عکاسی از شهر (و نه تنها تهران) برایم جالب بود و از سوی دیگر از اینکه تا صحبت عکس‌های تهران می‌شود، فوری با یک نگاه رمانتیک و نوستالژیک (و ساده‌انگارانه) تنها به یاد عکس‌های تهران قدیم می‌افتیم، ناراضی بودم و فکر کردم می‌توانم در فیلمی که می‌سازم به این موضوع نیز بپردازم. به هر رو، وقتی پروژه و ساخت فیلم تهران در عکس توسط من قطعی شد، بعد از تامل و تحقیق اجمالی به این نتیجه رسیدم که فیلم باید شامل تاریخچه هرچند مختصری از تصویر شهر تهران در عکس در دوره‌های تاریخی گوناگون باشد و از سوی دیگر تاملاتی درباره عکاسی به طور کلّی، عکاسی از شهر و عکاسی از تهران به طور خاص باید این تاریخچه از حالت اطلاع‌رسانی صرف دربیاورند.
 
تصویر تهران در عکس در دوره‌های تاریخی گوناگون
تصویر تهران در عکس در واقع تاریخ چهار گونه تحول موازی و درهم‌تنیده است که برآیندشان عکس‌هایی هستند که به عنوان عکس‌های تهران تماشا می‌کنیم:
تحول تکنولوژی عکاسی و ورود این تکنولوژی به ایران
تحول نگرش ما به عکاسی به عنوان صنعت تا تلقی آن به عنوان هنر و از وسیله مستندسازی تا وسیله بیان هنری
تحول کالبد شهر تهران و اندازه‌های آن
تحول شیوه‌های نگاهداری و آرشیو و مصرف عکس‌ها
 
این تحولات را در چهار دوره تاریخی به این شرح می‌توان پیگیری کرد:
دوره نخست: ورود عکاسی به ایران تا اوائل دهه پنجاه
دوره دوّم: دهه پنجاه و سال‌های انقلاب و جنگ
دوره سوّم: دهه هفتاد و دوران مستندسازی تصویر شهر
دوره چهارم: یک دهه اخیر یا دوره عکاسی دیجیتال

http://robertsafarian.blogspot.com   http://photography.robertsafarian.com/  

مقاله کامل را در فایل پیوست بخوانید

پیوست	اندازه
8013.doc	258.5 KB