کارگاه های تخصصی انسان‌شناسی و فرهنگ: بدن و شهر: جهان پهلون تختی به مثابه روایت شهر مدرن

روابط عمومی

آخرین مهلت ثبت نام این  کارگاه: بکشنبه 30 فروردین 1394
این جلسات به عنوان مکملی برای جلسات ترویجی و عمومی یکشنبه‌ها طراحی شده و با هدف انجام مباحث تخصصی متمرکز در برخی حوزه‌های خاص برگزار می‌شوند.انسان شناسی و فرهنگ، این برنامه جدید را جهت ارائه درسگفتارهای تخصصی برای مخاطبان خاص خود در هر حوزه در نظر گرفته است.

 

جلسات به صورت یک هفته در میان و در روزهای پنج‌شنبه، از ساعت 12 تا 16 برگزار می‌شوند و اطلاعات مربوط به زمان و مکان دقیق هر کدام از جلسات، متعاقبا اعلام خواهد شد. در هر جلسه، علاوه بر مدیر انسان‌شناسی و فرهنگ، یکی از همکاران نزدیک مجموعه نیز در حوزه تخصصی خود و مرتبط با موضوع جلسه، درسگفتار تفصیلی در سطح دکترای تخصصی در مطالعات فرهنگی بین رشته ای ارائه می‌کنند و همچنین مباحث مطرح شده، توسط حضار، مورد مبادله فکری قرار خواهد گرفت.

مانند دیگر برنامه‌های مجموعه، از این جلسات نیز گزارش  نوشتاری و صوتی تهیه شده و همچنین  فیلم برداری صورت می‌گیرد.  به شرکت کنندگان نیز گواهی شرکت داده خواهد شد. به دلیل محدود بودن  تعداد شرکت کنندگان در این برنامه ها، مشارکت در آنها صرفا از طریق ثبت نام ممکن است. مخاطبان علاقمند، جهت حضور در این نشست‌ها که برنامه اولیه آن پیشتر نیز اعلام شده و در ادامه این پست نیز آمده است می‌توانند در اسرع وقت، با ایمیل روابط عمومی به آدرس [e-mail] تماس گرفته و پیش‌ثبت نام خود را انجام دهند.

حضور در این برنامه که ظرفیت محدودی دارد، مانند گذشته برای اعضا و همکاران پیوسته انسان‌شناسی و فرهنگ، کاملا رایگان، برای اعضای وابسته با 25 درصد تخفیف و برای سایرین با پرداخت شهریه کامل به مبلغ 40 هزار تومان امکان‌پذیر خواهد بود.

اولین جلسه از این مجموعه، روز پنج‌شنبه سوم اردیبهشت ماه و با عنوان  بدن و  شهر: جهان پهلون تختی به مثابه روایت شهر مدرن برگزار می‌شود. سخنران اول این درس‌گفتار، دکتر ناصر فکوهی است که درس‌گفتاری با عنوان روایت های شهری (urban Legends) : تختی و اسطوره بدن ِ قهرمان؛ انسان شناسی بدن خواهد داشت. سخنران دوم، فاطمه سیارپور، مدیر انتشارات انسان‌شناسی فرهنگ و انسان‌شناس حوزه بدن است که درس‌گفتاری با عنوان بدن و معماری در اندیشه پالاسما ارائه خواهد کرد.

در ادامه می‌توانید چکیده این درس‌گفتارها و همچنین برنامه اولیه سایر جلسات پنج‌شنبه را مشاهده نمایید.

 

تصویر: سمیرا علی خانزاده برگرفته از کتاب نمایشگاه «جهان پهلوان» ، گردآورنده: آرش تنهایی، 1393.

چکیده درس‌گفتار دکتر ناصر فکوهی: روایت های شهری؛ تختی و اسطوره بدن ِ قهرمان

روایت ها یا اسطوره های شهری، دارای تاریخی باستانی هستند که به شکل گیری نخستین شهرها  بر می گردد. از زمانی که شهرها پدید آمدند و به همان نسبت که شهرها بزرگ می شدند، این روایت ها نیز تحول می یافتند و پیچیدگی بیشتری پیدا می کردند. شاید مهم ترین مثالی که بتوان  درباره اسطوره های باستانی شهرها آورد، فرایند اسطوره های شهر- دولت های یونانی به روایت  فیلسوفان عصر طلایی و روایت شهرهای رویایی سلطه اسلام در روایت «صلیبیون» (امین معلوف) و سپس «شرق شناسی»(ادوارد سعید) ادبی قرن نوزدهم باشد. با وجود این، هنوز تا  پدید آمدن شهرهای جدید  از دوره پس از رنسانس و به خصوص پس از صنعتی شدن، اسطوره های شهری  نتوانسته بودند  نقش اساسی خود را در شکل گیری اندیشه شهری و  شهروندی  نشان دهند  و مرزهای میان آنها با  اسطوره ها و روایت های  روستایی مبهم بود.

اما با پدید آمدن شهر های مدرن صنعتی، فقر گسترده و آشفتگی حیرت آور آنها به روایتی که از انگلس در قالب یکی از نخستین تک نگاری های شهری داریم ( وضعیت طبقه کارگر)(1845) تا بازنمایی های ادبی آن در زولا (شکم پاریس) (1873) و بازتاب آنها در  سینما از چاپلین (عصر جدید) (1936) تا روسولینی (رم شهر بی دفاع)(1943) و فلینی(1969) (ساتیریکون)و (رم فلینی) (1972) و رفته رفته  روایت یا اسطوره شهر مدرن شکل می گیرد.  این روایت را باید در زنجیره ای  از  اسطوره شناسی ها قرار داد که برخی از مهم ترین اسطوره های جهان باستان نطیر سیزیف و پرومته و  دنیای نو از دراکولا و فرانکانشتین، دکتر جمیل و میستر هاید،  تصویر دوریان گری، دون ژوان و ... در ریشه آن قرار می گیرند.

در این درسگفتار، تلاش ما،  پس از بحثی نظری که مفهوم بدن شهری را با بدن قهرمان (بدنی آرمانی و برون آمده از  نظریه ورزش یونانی است) پیوند می دهد، به شکل گیری مفهوم روایت های شهری در ایران  از ابتدای قرن می پردازد که بخش های مهمی از آن به مثابه نقاط عطفی برای اندیشیدن به شهر جدید مطرح می شود ( تهران، قحطی بزرگ، شهریور بیست، بیست و هشت مرداد، سیاهکل...) بر یکی از این روایت ها، یعنی خودکشی  مرحوم  تختی (1346) تاکید خواهیم کردو در این واقعه از خلال بازتعریف و بازتفسیر «بدن قهرمان» تلاش می کنیم، چگونگی شکل گیری روایت های شهری و  هدف آنها را در نظام  نمادین – شاختی فرهنگ شهر مدرن نشان دهیم.

 

چکیده درس‌گفتار فاطمه سیارپو: بدن و معماری در اندیشه پالاسما

اگرچه در نزد انسان­شناسان توجه به بدن به مثابه امری بیولوژیک و فرهنگی، امری متأخر نیست، اما رویکرد میان­رشته­ای این علم،همواره به پژوهشگران این اجازه را داده است که بتوانند به نحوی از داده­های علوم و پارادایم­های دیگر در جهت فهم هر چه بهتر موجود انسانی و کنش­های فرهنگی او استفاده کنند و به این ترتیب با داده­های جدیدی مواجه و به تبیین و تفهم دیگری نائل شوند.

به این ترتیب با حرکت همیشگی از حوزه­های چهارگانه و کلاسیک انسان­شناسی یعنی  تاریخ (حافظه)، زبان، فرهنگ ودر نهایت زیست­شناختی و با تأکید بیشتر بر دو بعد آخر در موجود انسانی می­توانیم در ترکیبی از داده­های معماری به ویژه در پدیدارشناسی و با تمرکز بر اندیشه­های یوهانی پالاسما معمار فنلاندی، که به تازگی در دنیای ادبیات فارسی نیز به مدد ترجمه برخی آثارش راه یافته است به فهم جدیدی در زمینه مناسبات بدن و معماری برسیم.

یوهانی پالاسما در سیر اندیشه خود با تأکیدی که بر بعد جسمانی بدن به ویژه حواس پنجگانه و ویژگی­هایی چون حرکت کل بدن و اجزای آن مانند دست و پا دارد، با نگاهی پدیدارشناسانه سعی در شناخت و تبیین مفاهیم جدیدی در داشته است. چنان چه او در این میدان از خلال اندیشه­هایش بیشتر مورد توجه است تا به واسطه آفریده­هایش به مثابه یک معمار. از سوی دیگر اندیشه­های وی به انسان­شناسی بسیار نزدیک بوده و می­تواند در تحلیل و فهم به کمک انسان­شناسان آمده و مانند چارچوبی مفهومی عمل کند. به این ترتیب در این ارائه که حدود 50 دقیقه برای آن پیش­بینی شده، با نگاهی از زاویه انسان­شناختی مفاهیم وی معرفی و تحلیل خواهند شد.

 

برنامه اولیه کارگاه های تخصصی انسان‌شناسی و فرهنگ:

بدن و  شهر: جهان پهلون تختی به مثابه روایت شهر مدرن
سخنرانان:  ناصر فکوهی ، فاطمه سیار پور (پنجشنبه 3 اردیبهشت)

شهر و نظام های تصویری در مدرنیه متاخر: از سینما تا یوتیوب؛ سینمای مستند و نظام های بازنمایی شهری
سخنرانان: ناصر فکوهی و زهرا ملوکی  (پنجشنبه 17 اردیبهشت)

نظریه های مصرف فرهنگی: مکتب فرانکفورت در برابر مکتب بیرمنگام؛ جامعه شناسی مصرف
سخنرانان: ناصر فکوهی و شایسته مدنی (پنجشنبه 7 خرداد)

شهر مناسکی: مناسبت های زمانی فضایی و نظام شاخت؛ نظام های اعتقادی و نظام های شهری
سخنرانان: ناصر فکوهی و جبار رحمانی (پنجشنبه 21 خرداد)

شهر خاطره، شهر فراموشی: حذف هنجارمند اجتماعی (ُsocial Normative Exclusion) به مثابه سیاست شهری
سخنرانان: ناصر فکوهی و مریم حسینی یزدی  (پنجشنبه 7 آبان)

نظام های حسی شهری: شهر به مثابه دستگاه حسی؛ موسیقی و شهر
سخنرانان: ناصر فکوهی و حامد جلیلوند (پنجشنبه 28 آبان)

هویت پایدار (Sustainable Identity) : سامان دهی شهر بر محور نشانه شناسی کالبدی ؛ خانه و هویت
سخنرانان: ناصر فکوهی و منیژه غزنویان (پنجشنبه 2 آذر)

ژئو پلیتیک فرهنگی  در منطق مرکز / پیرامونی؛ جغرافیای فرهنگی 
سخنرانان: ناصر فکوهی و پریسا بالایی (پنجشنبه 26 آذر)

اسطوره های بنیانگذار شهر مدرن: از فاوست تا کالیگاری؛ سینما و بازنمایی اجتماعی
سخنرانان:  ناصر فکوهی و نسرین ریاحی پور (پنجشنبه 10 دی)

«سگ پاولوف» و طراحی «انسان آرمانی» در نظام های توتالیتر قرن بیستم: مطالعه تطبیقی شوروی و آلمان هیتلری؛ روان شناسی  شرطی شدن
سخنران: ناصر فکوهی و امیر عسگری

فهرست مذکور، مربوط به عناوین کلی جلسات است و اطلاعات دقیق‌تر در خصوص شرح درسگفتارها  و مکان، متعاقبا اعلام خواهد شد.

 

پیش‌خبرکارگاه های تخصصی انسان‌شناسی و فرهنگ:
http://anthropology.ir/node/27706

 

تصویر: سمیرا علی خانزاده  از مجموعه نمایشگاه «جهان پهلوان»  گردآورنده : آرش تنهایی