شیرین‌ترین و پرکاربردترین ضرب المثل‌های فارسی و ایرانی (ر)

• راه گم کردی؟

      به عنوان گله یا تعجب به کسی که پس از مدت‌ها پیدایش شده و نزد کسی برود می‌گویند.

• راه باز است و جاده دراز

      مانعی برای رفتن وجود ندارد، معمولاً در مواقع قهر و یا هنگامی که کسی نصیحت و ممانعت برای عدم انجام کار ناصلاح را بپذیرد، به طرف مقابل می‌گویند.

• رَب و رُب را یاد کردن

      در رنج و سختی شدید قرار گرفتن، با ناراحتی و مشقت فراوان مواجه شدن.

• رحم خوب است اگر در دل کافر باشد

      سفارش و تمجید از رحم و مرّوت و مهربانی.

• رخت بعد از عید به درد گَل منار می‌خورد

      چیزی یا کمکی که بعد از موقع لزوم بدست آید و به موقع و به جا نباشد دیگر به درد نمی‌خورد.

• رستم است و همین یک دست اسلحه

      نظیر: امام‌زاده است و همین یک قندیل.

• رطب خورده منع رطب چون کند؟

      کسی که دیگری را نصیحت کرده و از انجام کاری باز می‌دارد اما خود رعایت نکرده و آن کار را انجام دهد مسلماً نصیحتش بی‌اثر خواهد بود.

• رفت آنجا که عرب نی انداخت

      جای نامعلوم و ناشناخته، کسی که در مکان نامشخصی غیب یا گم شده و یا از بین رفته باشد.

• رفتنش با خودشه آمدنش با خدا

      کسی را که از زمان بازگشتش بی‌اطلاع باشند می‌گویند.

• رگ خواب

      قلق و لمِ و خلق و خوی که از آن طریق بتوان در کسی نفوذ کرد و او را در اختیار گرفت.

• رنگ رخساره خبر می‌دهد از سرّ ضمیر

      چهره و رنگ و رو و سر و وضع شخص نشان دهندة احوال درونی اوست (مثلاً رنگ زرد نشان دهندة کسالت و بیماری است، رنگ سرخ نمایانگر خجالت و یا عصبانیت و یا بی‌حوصلگی و نامرتب بودنش گویای آشفتگی و پریشان حالی اوست).

• روت نمی‌شه غربیل بگیر جلوت

      به مسخره به کسی می‌گویند که از انجام کاری یا رفتن به جایی و یا در بیان مطلبی بی‌مورد و بی‌دلیل خجالت بکشد.

• رو دست خوردن

      فریب خوردن.

• روده بزرگه روده کوچیکه رو خورد

      مبالغه برای نشان دادن شدت گرسنگی.

• روده درازی کردن

      پر حرفی و پر چانگی.

• رو راستی

      صداقت و یکرنگی.

• روز از نو روزی از نو

      به صورت اول در آمدن و بازگشتن به حالت نخست. تکرار کاری را از اول.

• روزه شک دار گرفتن

      کاری را از روی شک و تردید انجام دادن و چندان به نتیجه‌اش مطمئن و امیدوار نبودن.

• روزی افتاده دست قوزی

      هنگامی که یار اختیار معاش دست نالایق یا ناشی بیفتد.

• روزی دست خداست

      رزق و روزی و مقدار آن را خداوند معین می‌کند و هیچ آفریده‌ای را بی‌نصیب نمی‌گذارد.

• روزی مهمان پیش پیش می‌آید

      نباید از آمدن میهمان ناراحت شد چون بنا بر عقیده مسلمانان، رزق و روزی معین خود را به همراه می‌آورد و یا حتی قبل از آمدنش روزی‌اش می‌رسد.

• روغن ریخته را نذر امام‌زاده کردن

      بخشیدن مال یا چیزی که از دست رفته یا به درد نخور و غیر قابل استفاده باشد، بخشش چیز به هدر رفته.

• رو که نیست سنگ پای قزوینه

      پر رویی و وقاحت.

• روی پای خود بند نشدن

      از فرط شور و شوق آرام و قرار نداشتن.

• روی پر قو خوابیده

      کسی که در ناز و نعمت و در آسایش و راحتی خیال به سر می‌برد.

• روی دست کسی زدن (بلند شدن)

       از کسی پیشی گرفتن، به رقابت با کسی برخاستن.

• روی یک آجر صد چرخ می‌خورد

       شخصی بسیار فعال و پر انرژی که با امکانات کم کارهای مختلفی را انجام می‌دهد.

• ریش گرو گذاشتن

غیرت و شرافت و مردانگی را گرو گذاشتن و ضمانت کردن.

• ریش و قیچی را دست کسی دادن

اختیار تام و کامل در مورد چیزی یا کاری به کسی دادن.

• ریگ به کفش داشتن

کسی که به همان‌گونه که ظاهرش نشان می‌دهد نیست و عیب و علت و خلاف و ناخالصی در کار یا نیتش وجود دارد.

گردآوری: مجله اینترنتی وب

---

سایر ضرب المثل‌های فارسی و ایرانی به ترتیب حروف الفبا:

الف	ب	پ	ت	ث	ج	چ	ح	خ	د	ذ
ر	ز	س	ش	ص	ض	ط	ظ	ع	غ	ف
ق	ک	گ	ل	م	ن	و	ه	ی

---