خواص اسید فولیک (ویتامین ب۹) و عوارض کمبود آن

اسید فولیک (فولات) یا ویتامین ب۹ از خانواده ویتامین‌های ب کمپلکس بوده که در آب حلال می‌باشد و مصرف آن برای خانم‌های باردار و شیرده ضروری است. این ویتامین از نقایص مادرزادی لوله عصبی جنین پیشگیری می‌کند. در ادامه با خواص اسید فولیک، نقش آن در پیشگیری از بیماری‌ها، منابع تامین کننده و عوارض کمبود این ویتامین آشنا خواهید شد.

خواص اسید فولیک چیست؟

با توجه به نقش مهم اسید فولیک در بارداری ابتدا به فواید مصرف این ماده در دوران بارداری و سپس به سایر خواص اسید فولیک پرداخته خواهد شد.

خواص اسید فولیک در بارداری

• از مهمترین فواید مصرف اسید فولیک در بارداری، نقش آن در پیشگیری از نقایص مادرزادی جنین است به طوریکه مصرف این ماده توسط مادران باردار در طول دوران بارداری و شش ماه قبل از باردار شدن ضرروی است.
• اسید فولیک از سقط خود به خودی جنین پیشگیری می‌کند.
• این ماده، باعث افزایش شیر مادران شیرده می‌شود.
• يـك مـاده مغـذی ضـروری بـرای پیشگیری از كم خونی در دوران بارداری است.
• فولیک اسید می‌تواند خطر دردهای زودرس و پره اکلامپسی را کاهش می‌دهد.

---

بیشتر بخوانید: 

اسید فولیک چیست؟ + لزوم مصرف اسید فولیک در دوران بارداری

قرص اسید فولیک چیست؟ +عوارض قرص فولیک اسید

---

سایر خواص اسید فولیک

• اسید فولیک در سلامتی و شادابی پوست موثر است.
• درمان کم خونی از خواص این ویتامین است. در صورت کمبود میزان اسید فولیک در بدن نوع خاصی از کم خونی با نام ماکروسیتی آنمی ایجاد می‌شود.
• این ماده برای تبدیل کربوهیدرات به انرژی و تولید DNA و RNA لازم است.
• دریافت مقادیر کافی اسید فولیک از غذاهای مصرفی به مقابله با سرطان روده بزرگ، معده، لوزالمعده، سرطان‌های مربوط به گردن و سرطان سینه کمک می‌کند.
• مصرف اسید فولیک یا ویتامین ب9 باعث افزایش اشتها می‌شود. به طور کلی این ویتامین در جذب غذا به روده‌ها کمک می‌کند و اختلالات دستگاه گوارش را برطرف می‌سازد و باعث رشد بهتر بدن می‌شود.
• جلوگیری از سفید شدن موها یکی از فواید مصرف اسید فولیک است.
• افزایش اشتها، کاهش افسردگی و بهبود خلق و خو از خواص اسید فولیک است. ویتامین ب9، با جلوگیری از افزایش تشکیل هموسیستین در بدن که مانع از انتقال خون و سایر مواد مغذی به مغز می‌شود و افزایش هموسیستین در ترشح هورمون سروتنین، باعث به وجود آمدن حس خوب در بدن می‌گردد.
• پیشگیری از بیماریهای قلبی و بروز سکته، از دیگر خواص اسید فولیک است. دریافت مقادیر کافی این ماده مي‌تواند عوامل خطر بیماری‌های قلبی، شـامل كلسترول و هموسیستئین بالا را که می‌تواند به عروق قلبی صدمه بزند، کاهش دهد.
• مصرف اسید فولیک برای مردان باعث افزایش کاهش احتمال وجود کروموزوم های غیر طبیعی در اسپرم های شان می‌شود.

مهمترین منابع تامین کننده اسید فولیک

برگ سبز سبزیجات، اسفناج، هویج، قارچ، جگر، زرده تخم مرغ، طالبی، زردآلو، کدو تنبل، لوبیا و آووکادو حاوی اسید فولیک هستند. همچنین این ویتامین در مارچوبه، عدس، سیب زمینی، ذرت و فندق به مقادیر زیاد وجود دارد. امروزه این ماده به برخی از غذاهای آماده‌ی تهیه شده از غلات برای صبحانه و سایر غذاهای تقویتی افزوده می‌شود.

علائم کمبود اسید فولیک

اسید فولیك يكی از عناصر غذایی مهم بشمار می‌رود كـه كمبود آن می‌تواند پیامدهای زيانبار بهداشتی، اجتماعی و اقتصادی متعددی به همراه داشته باشد. افزايش موارد نقايص مادرزادی لوله عصبی، بیماريهای قلبی و عروقی و حتی برخی از انواع سرطان به كمبـود اسـیدفولیك نسـبت داده شـده اسـت. بـه ايـن دلیل بسیاری از كشورها افزودن اسیدفولیك به مواد غذايی، بـه ويژه آرد را اجباری اعلام كرده‌اند.

جالب است بدانید، دلايل متعددی می‌تواند منجر به افزايش خطر كمبود اسید فولیك شود كه عبارتند از:

1. مصرف ناكافیمواد غذیی یحاوی فولات در برنامه غذایی روزانه
2. روش‌های غذایی غلط مثل طبخ غذا در مدت طولانی و با آب زياد
3. سوء جذب این ماده در بدن به علت برخی بیماری‌های معده و روده كوچك
4. مصرف برخی داروها به علت مداخله در متابولیسم فولات
5. مصرف قرص‌های ضدبارداری
6. افراد دارای كمبود آهن و يا كمبود ويتامین ث
7. استعمال سیگار

مسمومیت اسید فولیک

تاکنون مسمومیتی ناشی از مصرف اسید فولیک گزارش نشده است، ولی بعضی افراد در اثر مصرف آن حساسیت پوستی و تهوع پیدا می‌کنند. همچنین لازم به ذکر است اسید فولیک بعضی اوقات باعث پنهان شدن علایم بعضی از بیماریهای خطرناک که در نتیجه کمبود ویتامین B12 هستند، می‌شود.
توجه داشته باشید مصرف مقادیر بالای اسید فولیک می‌تواند تاثیر بعضی از داروهای ضد صرع را کم کند. بنابراین لازم است اگر شما داروی خاصی مصرف می‌کنید، با پزشک درباره مصرف فولیک اسید مشورت کنید. 

منابع:  کتاب نقش موثر ویتامینها در پیشگیری و درمان بیماری ها، کتاب خواص درمانی عرقیات گیاهی و ویتامینها، ویکی پدیا