چهارشنبه, ۲۶ دی, ۱۴۰۳ / 15 January, 2025
مجله ویستا

Calcitriol | اطلاعات دارویی | اطلاعات عمومی دارو


Calcitriol
کلسي تریول
موارد و مقدار مصرف:
موارد و مقدار مصرف
الف) درمان كمي كلسيم خون در بيماراني كه به مدت طولاني دياليز مي‌شوند
بزرگسالان: ابتدا، مقدار mcg/day25/0 مصرف و سپس، هر 4-2 هفته مقدار mcg/day25/0 بر اين مقدار اضافه مي‌شود. مقدار نگهدارنده اين دارو mcg25/0 يك روز در ميان تا mcg/day1-5/0 مي‌باشد (خوراكي).
ب) درمان كم كاري غده پاراتيروئيد و كمكاري كاذب پاراتيروئيد.
بزرگسالان و كودكان بزرگتر از 1 سال- ابتدا، مقدار mcg/day25/0 مصرف و سپس، هر 4-2 هفته مقدار mcg/day 25/0 بر اين مقدار اضافه مي‌شود. مقدار نگهدارندة اين دارو mcg/day2- 5/0 است. كودكان 5-1 سال (فقط هيپوپاراتيروئيديسم) : با mcg 25/0 در روز شروع شود و مي‌تواند هر 4-2 هفته افزايش يابد. دوز نگهدارنده mcg75/0-25/0 در روز مي‌باشد. پ) پيشگيري يا درمان هيپوپاراتيروئديسم ثانويه و بيماري استخواني ناشي از آن در بيماران قبل از دياليز (نارسايي مزمن كليوي متوسط تا شديد با كليرانس(ml/min 55-15) بزرگسالان و كودكان بالاي 3 سال: ابتدا با mcg25/0 در روز شروع شود، اين مقدار مي‌تواند در صورت نياز به mcg/day5/0 افزايش يابد. كودكان زير 3 سال: mcg/kg/day 01/0-015/0 ت) پسوريازيس وولگاريس بزرگسالان: mcg25/0 دو بار در روز براي 6 ماه و درمان موضعي (mcg5/0- 1/0 در هر گرم وازلين) روزانه به مدت 8 هفته. مكانيسم اثر اثر افزايندة كلسيم خون: كلسي تريول يك آنالوگ ويتامين D ‌(1 و 25- دي هيدروكسي كوله كلسيفرول)، يا كوله كليسفرول فعال است. اين دارو با تشكيل يك پروتئين متصل شونده به كلسيم، جذب كلسيم را از رودة كوچك افزايش مي‌دهد. همچنين، اين دارو باعث بهبود راشيتيسم و نرمي استخوان در بيماراني مي‌شود كه نمي‌توانند كولهكليسفرول يا ارگوكليسفرول مصرف كنند. در بيماران مبتلا به نارسايي كليوي، اين دارو موجب كاهش درد استخوان، ضعف عضلات و كاهش غلظت پاراتيروئيد سرم مي‌شود.
موارد منع مصرف و احتياط:
تداخل دارويي
آنتياسيدهاي حاوي منيزيم مي‌توانند باعث هيپرمنيزيمي شوند، بخصوص در بيماران با نارسايي كليوي مزمن.
كلسيترامين و آنتياسيدها مي‌توانند جذب اين دارو را كم كنند.
كورتيكواستروئيدها با اثرات آنالوگ‌هاي ويتامين D‌ تداخل دارند.
ارليستات مي‌تواند جذب ويتامين D را كاهش دهد (با 2 ساعت فاصله استفاده شوند).
افزايش غلظت كلسيم ممكن است اثرات گليكوزيدهاي ديژيتال را تشديد كند.
عوارض جانبي:
ملاحظات اختصاصي
1- بعد از شروع درمان با کلسي تريول، غلظت کلسيم سرم را بايد چند بار در هفته اندازه گيري نمود.
2- اين دارو بايد دور از نور و گرما نگهداري شود.
3- تجويز بيش از حد ويتامين D مي‌تواند باعث سرکوب بيش از حد PTH، هيپر کلسمي حاد يا پيشرونده، هيپر کلسيوري، هيپر فسفاتمي و يا بيماري استخواني آديناميک شود.
4- در بيماران با نارسايي کليه که مبتلا به هيپرپاراتيروئيديسم ثانويه هستند و عملکرد کليوي آنها به سرعت در حال تحليل است و يا کمپليانس لازم را ندارند، توصيه نمي‌شود.
5- در بيماران مبتلا به سندرم سوء جذب با احتياط مصرف شود زيرا ممکن است پاسخ دهي قابل انتظار نباشد.
6- جهت پاسخ دهي مناسب مصرف ميزان متعادلي کلسيم ضروري است.
7- در بيماراني که گليکوزيدهاي قلبي مصرف مي‌نمايند با احتياط مصرف شود زيرا سميت اين داروها در حضور هيپوکلسمي افزايش مي‌يابد.
8- حاصلضرب کلسيم در فسفر سرمي نبايد بيش از 70 باشد.
تداخل دارويي:
اثر بر آزمايشهاي تشخيصي
كلسي‌تريول ممكن است به طور كاذب ميزان غلظت كلسترول تعيين شده به وسيلة واكنش zlatkis-zak را افزايش دهد. اين دارو همچنين موجب تغيير در غلظت آلكالين فسفاتاز سرم و اختلال در برخي الكتروليتها مانند منيزيم، فسفات و كلسيم خون و ادرار مي‌شود.
مکانيسم اثر:
فارماكوكينتيك
جذب: از دستگاه گوارش به راحتي جذب مي‌شود.
پخش: به طور گسترده در بدن پخش مي‌شود. به پروتئين پيوند مي‌يابد.
متابوليسم: در كبد و كليه متابوليزه مي‌شود. نيمه عمر آن حدود 8-3 ساعت است. كلسي‌تريول نيازي به مرحلة فعال شدن ندارد.
دفع: عمدتاً از طريق مدفوع دفع مي‌شود.
فارماكوكينتيك:
موارد منع مصرف و احتياط
موارد منع مصرف: زيادي كلسيم خون، حساسيت به ويتامين D.
موارد احتياط: مصرف همزمان با گليكوزيدهاي ديژيتال (زيادي كلسيم خون، ممكن است موجب آريتمي قلبي شود).
اشكال دارويي:
اشكال دارويي:
Capsule: 0.25 mcg
Injection: 1, 2 mcg/ml, 1ml
اطلاعات دیگر:
طبقه‌بندي فارماكولوژيك: آنالوگ ويتامين D
طبقه‌بندي درماني: افزايندة كلسيم خون
طبقه‌بندي مصرف در بارداري: ردة C
نام‌هاي تجاري: Calcitriol PH&T
نکات قابل توصيه به بيمار
1- از رژيم غذايي سرشار از کلسيم استفاده نکنيد.
2- بروز هرگونه عارضه جانبي را فورا به پزشک اطلاع دهيد.
3- از مصرف ضد اسيدهاي حاوي منيزيم و از مصرف سرخود ساير داروها خودداري کنيد.
مصرف در كودكان: بعضي از نوزادان ممکن است نسبت به اين دارو واکنش شديد نشان دهند.
مصرف در شير دهي: کلسي تريول به مقدار بسيار کم در شير مادر ترشح مي‌شود ولي اثر مقادير بيش از حد مجاز ويتامين D در نوزادان مشخص نيست. بنابراين مصرف مقادير زياد اين دارو در زنان شيرده منع شده است.
عوارض جانبي
اعصاب مركزي: سردرد، خواب آلودگي، تحريك ذيري.
چشم، بيني: ورم ملتحمة چشم، حساسيت به نور، آبريزش از بيني.
دستگاه گوارش: تهوع، استفراغ، يبوست، ‌احساس طعم فلزي در دهان، خشكي دهان، بي‌اشتهايي، پانكراتيت، پرنوشي.
ادراري- تناسلي: افزايش ميزان ادرار، شب ادراري، نفروكلسينوز
قلبي- عروقي: آريتمي، افزايش فشار خون.
متابوليک: کاهش وزن
ساير عوارض: ضعف، درداستخوان و عضلات، زيادي غير طبيعي حرارت بدن، حساسيت پوستي، کاهش ميل جنسي.
توجه : در صورت شدت يافتن عوارض جانبي بايد مصرف دارو قطع شود.

مسموميت و درمان
تظاهرات باليني: افزايش کلسيم خون.
درمان: شامل قطع مصرف دارو، استفاده از رژيم غذايي حاوي کلسيم پايين، افزايش مقدار مصرف مايعات و اقدامات حمايتي است. مصرف کلسي تونين ممکن است در درمان زيادي کلسيم خون مؤثر باشد. در شرايط حاد، نارسايي کليه و دستگاه قلبي عروقي موجب مرگ بيمار شده است.