شنبه, ۳۰ تیر, ۱۴۰۳ / 20 July, 2024
مجله ویستا

Oxazepam | اطلاعات دارویی | اطلاعات عمومی دارو


Oxazepam
اگزازپام
موارد و مقدار مصرف:
موارد و مقدار مصرف
الف) کنترل علائم ناشي از قطع مصرف الکل و اضطراب شديد.
بزرگسالان: مقدر 30-15 ميلي گرم 4-3 بار در روز مصرف مي‌ شود.
ب) فشار رواني و اضطراب خفيف تا متوسط.
بزرگسالان: مقدار 15-10 ميلي گرم 4- 3 بار در روز مصرف مي‌ شود.
تنظيم دوز: در سالمندان با 10 ميلي گرم 3 بار در روز شروع شده و در صورت نياز به 3 تا 4 بار در روز mg 15 افزايش يابد.
موارد منع مصرف و احتياط:
موارد منع مصرف و احتياط
موارد منع مصرف: حساسيت مفرط شناخته شده نسبت به دارو، گلوکوم حاد با زاويه بسته يا گلوکوم درمان نشده با زاويه باز (به دليل اثرات احتمالي آنتي کولينرژيک دارو)، اغما (اثر خواب آور دارو ممکن است طولاني شود يا شدت يابد)، مسموميت حاد با الکل که تضعيف علائم حياتي را هم شامل شود (تضعيف CNS را تشديد مي‌ کند).
موارد احتياط:
الف) بيماران مبتلا به سايکوز (به ندرت در اين بيماران مؤثر است و ممکن است موجب بروز واکنش‌هاي متناقض شود)، بيماران مبتلا به مياستني گراو يا بيماري پارکينسون (ممکن است اين اختلالات را تشديد کند)، اختلال عملکرد کليه يا کبد (اين بيماري‌ها دفع دارو را طولاني مي‌ کند)، بيماران سالمند يا ناتوان که معمولاً نسبت به اثرات دارو بر CNS حساس تر هستند ، بيماران مستعد به اعتياد به دارو يا سوء مصرف آن.
در بيماران مبتلا به بيماري‌هاي عروق قلبي يا مغزي يا در کساني که کاهش گذرا در فشار خون را تحمل نمي‌ کنند، بيماران مبتلا به افسردگي به ويژه در کساني که تفکرات خودکشي دارند ، بيماراني که رفلکس gag مختل دارند.
ب) قرص اکسازپام حاوي تارترازين است و ممکن است موجب بروز واکنش‌هاي آلرژيک در بيماران دچار حساسيت مفرط شود. بيماراني که نسبت به اسيد استيل ساليسيليک حساسيت دارند، ممکن است نسبت به اکسازپام حساسيت متقاطع نشان دهند.
عوارض جانبي:
عوارض جانبي
اعصاب مرکزي : گيجي، افسردگي، خواب آلودگي، لتارژي، آتاکسي، سرگيجه، سنکوپ، کابوس‌هاي شبانه، خستگي، اختلال در تکلم، سرگيجه حقيقي، سردرد، اختلالات رفتاري، اختلال حافظه.
قلبي ـ عروقي: براديکاردي، کلاپس گردش خون، افت گذراي فشار خون ، ادم.
پوست: بثورات پوستي، کهير.
دستگاه گوارش: يبوست، خشکي دهان ، بي اشتهايي، تهوع، استفراغ، ناراحتي گوارشي.
ادراري ـ تناسلي: بي اختياري يا احتباس ادرار.
ساير عوارض: ضعف تنفسي، لکنت زبان، اختلال عملکرد کبد، تغيير در ميل جنسي.
توجه: در صورت واکنش‌هاي متناقض، مانند موارد حاد تهييج بيش از حد، اضطراب، توهمات، افزايش اسپاسم عضلات، بي خوابي يا دلشوره، بايد مصرف اين دارو قطع شود.
مسموميت و درمان
تظاهرات باليني: خواب آلودگي، کانفوزيون، اغماء، کاهش رفلکس‌ها، تنگي نفس ، اشکال در تنفس، افت فشار خون، براديکاردي، اختلال در تکلم يا اختلال در هماهنگي عضلاني.
درمان: تا زمان از بين رفتن اثرات دارو، بيمار بايد از نظر فشار خون و فعاليت تنفسي تحت مراقبت باشد. علائم حياتي بيمار بايد پيگيري شود. تهويه مکانيکي از طريق لوله تراشه را مي‌ توان براي باز نگهداشتن راه تنفسي و فراهم کردن اکسيژن کافي براي بدن به کار برد.
در صورت لزوم ، براي درمان افت فشار خون مي‌ توان مايعات و داروهاي تنگ کننده عروق (مانند دوپامين و فنيل افرين) را از راه وريدي تزريق کرد. اگر بيمار هوشيار باشد ، مي‌ توان او را وادار به استفراغ کرد. در صورتي که مدت زيادي از مصرف دارو نگذشته باشد ، براي جلوگيري از آسپيراسيون بايد معده را شسشتو داد. بعد از استفراغ يا شسشتوي معده ، ذغال فعال همراه با يک داروي ملين به صورت دوز واحد تجويز مي‌ شود. در اين مورد دياليز اثر چنداني ندارد.
تداخل دارويي:
تداخل دارويي
اکسازپام اثر فنوتيازينها، داروهاي مخدر ، آنتي هيستامين‌ها، داروهاي مهارکننده مونوآمين اکسيداز (MAO)، باربيتوراتها، فرآورده‌هاي حاوي الکل ، داروهاي بيهوش کننده عمومي و داروها ي ضدافسردگي را تشديد مي‌ کند.
مصرف همزمان با سايمتيدين متابوليسم کبدي اکسازپام را کاهش داده و غلظت پلاسمايي آن را افزايش مي‌ دهد.
استعمال دخانيات متابوليسم اکسازپام را تسريع مي‌ کند و در نتيجه، اثربخشي باليني آن را کاهش مي‌ دهد.
داروهاي آنتي اسيد ممکن است سرعت جذب اکسازپام را کاهش دهند.
اکسازپام ممکن است اثرات درماني لوودوپا را مهار سازد.
مکانيسم اثر:
مکانيسم اثر
اثر ضد اضطراب و آرام بخش و خواب آور: اکسازپام موجب تضعيف CNS در سطوح زيرقشري و ليمبيک مغز مي‌ شود. اثر ضد اضطراب اين دارو از طريق افزايش اثر گاما - آمينوبوتيريک اسيد (GABA) بر روي گيرنده‌هاي آن در سيستم فعال کننده مشبک بالارونده اعمال مي‌ شود که در نتيجه، مهار تحريک قشر مغز و سيستم ليمبيک را افزايش داده، تحريک اين دو قسمت را بلوک مي‌ سازد.
فارماكوكينتيك:
فارماكوكينتيك
جذب: از دستگاه گوارش به خوبي جذب مي‌ شود.حداکثر غلظت دارو طي 4-1 ساعت به دست مي‌ آيد و زمان لازم براي شروع اثر آن 120-60 دقيقه است.
پخش: به طور گسترده در سرتاسر بدن انتشار مي‌ يابد. حدود 95-85 درصد به پروتئين پيوند مي‌ يابد.
متابوليسم: در کبد به متابوليت‌هاي غيرفعال متابوليزه مي‌ شود.
دفع: متابوليت‌هاي اکسازپام به صورت کونژوگه گلوکورونيد از راه ادرار دفع مي‌ شوند. (50 % دارو به صورت دست نخورده از ادرار دفع مي‌ شود). نيمه عمر اکسازپام بين 13-5 ساعت است.
اشكال دارويي:
اشكال دارويي:
Tablet: 10mg
اطلاعات دیگر:
طبقه‌بندي فارماكولوژيك: بنزوديازپين.
طبقه‌بندي درماني: ضد اضطراب، تسکين بخش، خواب آور.
طبقه‌بندي مصرف در بارداري: رده D
نکات قابل توصيه به بيمار
قبل از هرگونه تغيير در مصرف دارو با پزشک تماس بگيريد.
براي جلوگيري از آسيبهاي احتمالي، به آهستگي تغيير وضعيت دهيد و در هنگام حرکت احتياط کنيد.
خواب ممکن است تا دو ساعت بعد از مصرف دارو بروز نکند، بنابراين، براي دست يابي به اثر دارو عجله نکنيد.
مصرف طولاني مدت اکسازپام ممکن است موجب بروز وابستگي‌هاي جسمي و رواني به دارو شود.
مصرف در سالمندان
بيماران سالخورده نسبت به اثرات تضعيف کننده CNS اين دارو حساس تر هستند. بعضي از اين بيماران ممکن است در شروع درمان يا افزايش مقدار مصرف، براي انجام فعاليت‌هاي روزانه خود نياز به کمک داشته باشند.
به دليل کاهش دفع دارو در بيماران سالخورده، معمولاً مقادير کمتري از دارو برا ي اين بيماران مؤثر است.
مصرف در كودكان: بي ضرري مصرف اين دارو در کودکان کوچکتر از 12 سال ثابت نشده است. در صورت مصرف طولاني مدت اکسازپام در طول بارداري توسط مادر ، نوزاد از نظر علائم قطع مصرف دارو تحت نظر باشد.
مصرف در شيردهي: مصرف اکسازپام در دوران شيردهي ممکن است موجب بروز اثر آرام بخشي، اشکال در تغذيه يا کاهش وزن نوزاد گردد. از مصرف اين دارو در دوران شيردهي بايد اجتناب شود.
ملاحظات اختصاصي
علاوه بر ملاحظات مربوط به تمامي بنزوديازپين‌ها، رعايت موارد زير نيز توصيه مي‌ شود:
براي اطمينان از عملکرد طبيعي کبد و کليه بايد آزمونهاي مربوط به چگونگي عملکرد آنها انجام شود.
قرص اکسازپام حاوي تارترازين است. سابقه بيمار بايد از نظر حساسيت به اين ماده بررسي شود.
اين دارو بايد در جاي خنک ، خشک و دور از نور نگهداري شود.
اثر بر آزمايشهاي تشخيصي
اکسازپام ممکن است نتايج آزمون عملکرد کبد را افزايش دهد. تغييرات الکتروانسفالوگرام (EEG) (معمولاً کاهش ولتاژ و تسريع فعاليت) ممکن است در طول درمان با اکسازپام و پس از آن پيش بيايد.