جمعه, ۷ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 26 April, 2024
مجله ویستا


پدیده‌یی‌ به‌ نام‌ سیروس‌ مقدم‌


پدیده‌یی‌ به‌ نام‌ سیروس‌ مقدم‌
پلیس‌ جوان‌، مسافر، وكیل‌، دریایی‌ها، نرگس‌ و... این‌ نام‌های‌ آشنا سریال‌های‌ كارگردانی‌ است‌ كه‌ حالا دیگر كمتر كسی‌ است‌ كه‌ او را نشناسد؛ سیروس‌ مقدم‌.كارگردانی‌ كه‌ باید بپذیریم‌ در تلویزیون‌ ایران‌ تبدیل‌ به‌ یك‌ پدیده‌ شده‌ است‌. مردم‌ سریال‌هایش‌ را دوست‌ دارند و دنبال‌ می‌كنند. به‌ همین‌ بهانه‌ سراغ‌ چند تن‌ از كسانی‌ كه‌ در این‌ سال‌ها با او همكاری‌ داشته‌اند رفتیم‌ و از ویژگی‌های‌ كار مقدم‌ پرسیدیم‌.پانته‌آ بهرام‌، شهاب‌ حسینی‌، سالار فلاحیان‌ و یكی‌ از تدوینگران‌ كارهای‌ سیروس‌ مقدم‌.
● نظر اهالی‌ پشت‌ صحنه‌ درباره‌ سیروس‌ مقدم‌
یكی‌ از تدوینگران‌ كارهای‌ مقدم‌ است‌. می‌گوید: هیچ‌ وقت‌ سر صحنه‌ كارهای‌ این‌ كارگردان‌ نبوده‌ است‌. با این‌ حال‌ حرف‌های‌ خواندنی‌ و جالبی‌ در مورد مقدم‌ دارد. «سیروس‌ مقدم‌ یك‌ ویژگی‌ دارد. رگ‌ خواب‌ مخاطب‌ ایرانی‌ دستش‌ است‌. او فرمول‌ خاص‌ خودش‌ را دارد. تا جایی‌ كه‌ وقتی‌ فیلمنامه‌ را می‌خواند به‌ نویسنده‌ می‌گوید داستان‌ تو عشق‌ كم‌ دارد، ۲ تا مرگ‌ می‌خواهد، دقیقا مثل‌ نمك‌ و فلفل‌ غذا كه‌ باید به‌ میزان‌ كافی‌ باشد!
اكثرا سراغ‌ بازیگرهایی‌ می‌رود كه‌ فضاهای‌ تئاتری‌ را تجربه‌ كرده‌اند. با طراحی‌ صحنه‌ و لباس‌ مجموعه‌ دایی‌جان‌ ناپلئون‌ وارد این‌ حرفه‌ شد. اگر دقت‌ كنید كارهایش‌ همیشه‌ پر از رنگ‌ و نور است‌. تحصیلكرده‌ رشته‌ نقاشی‌ است‌ و از نقاشی‌های‌ عجیب‌ و غریبش‌ در كارها استفاده‌ می‌كند. در پلیس‌ جوان‌ خیلی‌ از تكنیك‌ زوم‌ استفاده‌ می‌كرد. او واقعا خستگی‌ناپذیر است‌.
همیشه‌ تا دو سه‌ سال‌ آینده‌ وقتش‌ پر است‌ و قرارداد دارد. معمولا كارگردانی‌ كار جدیدش‌ همزمان‌ با تدوین‌ كار قبلی‌ می‌شود و خیلی‌ برای‌ تدوین‌ وقت‌ نمی‌گذارد.
اما وقتی‌ سر تدوین‌ می‌آید روحیه‌ خوبی‌ دارد و خوش‌ برخورد است‌. احتمالا موقع‌ كارگردانی‌ هم‌ این‌ طور است‌. با یك‌ لذت‌ و شیفتگی‌ برخورد می‌كند.
مثل‌ كسی‌ كه‌ دارد تفریح‌ كودكش‌ را نگاه‌ می‌كند. به‌ اندازه‌ دیدن‌ دویدن‌ بچه‌اش‌ روی‌ زمین‌ چمن‌ ذوق‌ می‌كند. همین‌ روحیه‌ را به‌ گروهش‌ هم‌ منتقل‌ می‌كند. اگر سراغ‌ بروبچه‌های‌ «نرگس‌» بروید مطمئنا از همكاری‌ با این‌ كارگردان‌ تعریف‌ می‌كنند اما اگر بیرون‌ از گروه‌ بودند حتما ایرادهای‌ كار را هم‌ می‌دیدند.
● سالار فلاحیان‌؛ فیلمنامه‌نویس‌
فیلمنامه‌ «روشنایی‌های‌ شهر» را كامل‌ نوشته‌ بودم‌. قرار بود این‌ سریال‌ را سیروس‌ مقدم‌ كارگردانی‌ كند اما بنا به‌ دلایلی‌ این‌ اتفاق‌ نیفتاد. معمولا قبل‌ از كارگردانی‌، فیلمنامه‌ را بازنویسی‌ می‌كند. سیروس‌ مقدم‌ به‌ وجه‌ واقع‌گرایانه‌ كار كمترین‌ توجهی‌ ندارد. یكی‌ از باهوش‌ترین‌ انسان‌هایی‌ است‌ كه‌ با او كار كرده‌ام‌.
سعی‌ می‌كند از میان‌ داستانی‌ كه‌ دارد و یكسری‌ پیچ‌ و خم‌هایی‌ كه‌ از داستان‌ نشات‌ نگرفته‌، حواس‌ بیننده‌ را پرت‌ كند. در تعریف‌ كردن‌ قصه‌ تخصص دارد و اجازه‌ فكر كردن‌ به‌ مخاطبش‌ را نمی‌دهد. او همه‌ چیز را برای‌ بیننده‌اش‌ تعریف‌ می‌كند.
یكی‌ دیگر از ویژگی‌های‌ كار مقدم‌، شخصیت‌پردازی‌های‌ اوست‌. شخصیت‌های‌ منفی‌ به‌ صورت‌ كاریكاتورگونه‌یی‌ منفی‌ هستند. یك‌ قطب‌ كاملا سیاه‌ را در مقابله‌ انبوه‌ كاراكترهایی‌ قرار می‌دهد كه‌ مخاطب‌ نسبت‌ به‌ آنها حالت‌ دلسوزی‌ دارد. هوش‌ اجتماعی‌ سیروس‌ مقدم‌ در زمینه‌ شناخت‌ مخاطب‌ ایرانی‌ را نباید دست‌ كم‌ گرفت‌. فرمولی‌ كه‌ او رعایت‌ می‌كند دقیقا فرمول‌ هالیوودی‌ است‌. یك‌ قصه‌ راحت‌ و روان‌ بدون‌ كمترین‌ انرژی‌ سوزی‌.
اصلا تلویزیون‌ جای‌ چنین‌ برنامه‌هایی‌ است‌. مردم‌ دوست‌ دارند شب‌ با یك‌ سریال‌ روتین‌ سرگرم‌ شوند. سطح‌ سواد و سلیقه‌ هنری‌ مسئولان‌ هم‌ در حد و اندازه‌های‌ «نرگس‌» است‌. مسئولان‌ باید سعی‌ كنند سلیقه‌ مخاطب‌ را از یكسری‌ خاله‌زنك‌ بازی‌ فراتر ببرند. در گذشته‌ از نظر فرهنگی‌ آدم‌های‌ پیچیده‌ و عمیق‌تری‌ بودیم‌ ولی‌ هرچه‌ به‌ سال‌ ۱۳۸۵ نزدیك‌ شدیم‌ سطحی‌تر شدیم‌. البته‌ اینها متوجه‌ كارگردانی‌ به‌ نام‌ سیروس‌ مقدم‌ نیست‌. او كارش‌ را درست‌ انجام‌ می‌دهد.
مسئولان‌ صداوسیما نهایت‌ تا ۳ ماه‌ جلوتر را می‌بینند. اگر الان‌ برای‌ عید پیشنهادی‌ بدهی‌ جواب‌ درستی‌ نمی‌گیری‌.
سالار فلاحیان‌ بعد از یكسری‌ نظر جامعه‌شناسانه‌ كه‌ در مورد تلویزیون‌ و برنامه‌هایش‌ می‌دهد حرف‌هایش‌ در مورد مقدم‌ را این‌ طور تمام‌ می‌كند.
«مقدم‌ كارگردانی‌ است‌ كه‌ ارتباطش‌ با گروه‌ فوق‌العاده‌ است‌. عاشق‌ كاركردن‌ است‌ و هیچ‌ كاری‌ را رد نمی‌كند، عقب‌ می‌اندازد ولی‌ رد نمی‌كند. برای‌ نقش‌های‌ اصلی‌، همیشه‌ بازیگر حرفه‌یی‌ انتخاب‌ می‌كند چون‌ به‌ نظرش‌ در كارهای‌ تلویزیونی‌ آنقدر وقت‌ نداری‌ كه‌ نقش‌ و موقعیت‌ را برای‌ بازیگر تشریح‌ كنی‌، باید بازیگری‌ بیاوری‌ كه‌ از عهده‌ ریزه‌كاری‌های‌ نقش‌ برآید.»
● سیروس‌ مقدم‌ از نگاه‌ بازیگران‌
▪ پانته‌آ بهرام‌: بازیگری‌ كه‌ سه‌ همكاری‌ با این‌ كارگردان‌ داشته‌، سریال‌های‌ مسافر، وكیل‌ و یك‌ اپیزود از پلیس‌ جوان‌.
به‌ نظرش‌ سیروس‌ مقدم‌، آدم‌ خوبی‌ است‌. خوب‌ به‌ معنی‌ واقعی‌ كلمه‌. با تمام‌ وجود و قلبش‌ كار می‌كند. از تجربه‌های‌ زیادی‌ كه‌ پشت‌ كار این‌ كارگردان‌ است‌، می‌گوید: «گذشته‌ از تجربه‌ زندگی‌ و ارتباط‌ با آدم‌ها می‌داند چه‌ كار كند تا مخاطب‌ به‌ او و كارش‌ اعتماد كند. تجربه‌ كاری‌ فراوانی‌ دارد. تا جایی‌ كه‌ من‌ می‌دانم‌ به‌ قبل‌ از انقلاب‌ برمی‌گردد.
محیط‌ خوبی‌ برای‌ عوامل‌ كار تهیه‌ می‌كند و در تمام‌ مدت‌ فیلمبرداری‌ احساس‌ راحتی‌ داری‌ و همین‌ باعث‌ آسانی‌ ماجرا می‌شود.» این‌ كارگردان‌ معمولا سراغ‌ بازیگرهایی‌ می‌رود كه‌ به‌ قابلیت‌های‌ بازیشان‌ مطمئن‌ است‌.
پانته‌آ بهرام‌ صحبت‌هایش‌ را این‌ طور ادامه‌ می‌دهد: «سیروس‌ مقدم‌ به‌ تو اعتماد می‌كند و دستت‌ را باز می‌گذارد. اولین‌ همكاری‌ ما سریال‌ «مسافر» بود، از برخورد اول‌ و اتفاق‌ آشنایی‌مان‌ و اینكه‌ در نگاه‌ هر دو ما بود كه‌ این‌ كار به‌ ثمر خواهد نشست‌، چیزی‌ نمی‌گویم‌. همان‌ هفته‌ اول‌ فیلمبرداری‌، یك‌ سكانس‌ سخت‌ داشتیم‌، سكانسی‌ طولانی‌ با افسانه‌ در مورد این‌ بود كه‌ اگر تو پزشك‌ شدی‌ چه‌ اتفاقی‌ افتاد كه‌ من‌ معتاد شدم‌.
بعد از آن‌ سكانس‌ همه‌ عوامل‌ پشت‌ صحنه‌ دست‌ زدند و اشك‌ در چشمانشان‌ جمع‌ شد. همان‌ موقع‌ فهمیدم‌ سیروس‌ مقدم‌ به‌ من‌ اعتماد كرده‌، بعد از آن‌ فقط‌ میزانسن‌ها و چگونگی‌ حركات‌ دوربین‌ گفته‌ می‌شد. بعد هم‌ نگاه‌ آقای‌ مقدم‌ پشت‌ مانیتور و لبخندی‌ كه‌ معنی‌ رضایت‌ داشت‌. دیگر هر وقت‌ آقای‌ مقدم‌ لبخند می‌زد می‌فهمیدم‌ خوب‌ از عهده‌ نقشم‌ برآمدم‌. تا ابد از فرصت‌ همكاری‌ با سیروس‌ مقدم‌ خوشحالم‌.»
▪ شهاب‌ حسینی‌: «نقطه‌ عطف‌ كارهای‌ من‌، همكاری‌ با سیروس‌ مقدم‌ بود. به‌ واسطه‌ اخلاق‌ خوب‌ و مهربانی‌ خاصی‌ كه‌ در وجودشان‌ است‌.»
شهاب‌ حسینی‌ در سریال‌های‌ «پلیس‌ جوان‌» و «وكیل‌» با سیروس‌ مقدم‌ كار كرده‌ است‌.
حرف‌هایش‌ در مورد این‌ كارگردان‌ را بخوانید: «در طی‌ مدت‌ ۷۶ ماهی‌ كه‌ با هم‌ كار می‌كردیم‌ هیچ‌ وقت‌ كسی‌ از دست‌ ایشان‌ دل‌ آزرده‌ نشد. كارگردانی‌ است‌ كه‌ انتخابش‌ را براساس‌ اعتمادش‌ انجام‌ می‌دهد.
به‌ كار بازیگر اعتماد می‌كند و ریزه‌كاری‌های‌ نقش‌ را برعهده‌ خود بازیگر می‌گذارد. هنگام‌ فیلمبرداری‌ «پلیس‌ جوان‌» اگر با همبازی‌هایم‌، داریوش‌ ارجمند، فرهاد اصلانی‌ و... به‌ نكته‌یی‌ می‌رسیدیم‌ مخالفتی‌ نمی‌كرد. در این‌ جور موارد كاملا آزادی‌ عمل‌ داشتیم‌.
هیچ‌ وقت‌ عصبانی‌ ندیدمشان‌. در طول‌ كار خونسردی‌اش‌ را حفظ‌ می‌كند و كاركردن‌ در كنارش‌ راحت‌ است‌.
پریچهر باقری‌
منبع : روزنامه اعتماد


همچنین مشاهده کنید