کجای ورزش فوتبال زیباست؟!

یك تماشاگر فوتبال در پاریس بر اثر شلیك گلوله ای از سوی پلیس كشته می شود. یك پلیس در جریان آشوب های تماشاگران در سیسیل ایتالیا جان می بازد. بازیكنان را با اسلحه در آلمان تهدید می كنند و خشونت و ارعاب حرف اول در فوتبال آمریكای جنوبی است. بنابراین باید پرسید كجای این ورزش زیباست و چرا همه جا از قشنگی های آن می گویند؟!
البته جام جهانی ۲۰۰۶ در آرامش نسبی و برخلاف تصورات قبلی با بلواهای كمی سپری شد اما كمتر از یك سال پس از آن واقعه مشخص شده كه آن رویداد، یك اتفاق خلاف جریان عادی و فقط یك طلوع كاذب بوده و نه مقدمه ای برای برچیده شدن بی احترامی و خشونت ورزی از فوتبال به طور كامل. در نتیجه اینك فوتبال در بیشتر نقاط جهان عجین با دردسر و تندخویی و حوادث تلخ است و وجوه منفی آن از مثبت اش بیشتر شده است و نوار و طیف خشونت های ترسناك از بوئنوس آیرس تا بلگراد را دربرمی گیرد. در پایان دیدار چندی پیش پارتیزان و ستاره سرخ بلگراد در دربی پایتخت صربستان و در موردتوجه ترین بازی لیگ فوتبال این كشور، هواداران دو تیم و پلیس ضدشورش بلگراد به جان هم افتادند و كار به برخوردهای تند خیابانی كشید. شماری از تماشاگران در سطح خیابان ها مانع و حائل ایجاد كردند و اقدام به سوزاندن لاستیك كردند و حتی پلیس های سوار بر اسب را زدند ولی فقط حدود ۲۰ نفرشان بازداشت شدند.
‌● برای همیشه
نفرات تیم دینامو درسدن می گویند اواخر زمستان سال پیش یكی از روزها كه بر سر تمرین می رفتند، شمار هولیگان (آشوبگران فوتبال) در بین راه سبز شده و با اسلحه آنها را تهدید به مرگ كرده اند و بدتر آن كه غریبه نبوده و بلكه از هواداران ناراضی همین تیم بوده اند. ماركو فوربك مهاجم دینامو درسدن به رسانه های آلمان می گوید: «هیچ وقت چنین چیزی را در عمرم تجربه نكرده بودم. ترس وجود ما را گرفت و حتی به این فكر افتادم كه دور فوتبال را برای همیشه خط بكشم».
حتی تئو زوان زایگر رئیس فدراسیون فوتبال آلمان نیز معترف است كه خشونت و آشوب سازی در فوتبال آلمان به سطح و درجه جدید و زیاد و نگران كننده ای رسیده و تبدیل به چیزی شده كه پیش از این هرگز در این كشور رویت نشده بود. «اوضاع بسیار ترسناك است و ما آشكارا در محیطی خطرناك زندگی می كنیم. كافی است یك جرقه كوچك در چنین محیطی زده شود تا همه چیز منفجر شود».
● جنگ گسترده در ایتالیا
در ۲ فوریه ۲۰۰۷ در برخورد تماشاگران طرفدار تیم های كاتانیا و پالرمو در لیگ فوتبال ایتالیا در استادیوم آنجلو ماسی مینوی شهر كاتانیا، یك مأمور پلیس به نام فیلیپو راچیتی بر اثر برخورد یك شیء محكم به وی جان خود را از دست داد.
این ستیزها در داخل و بیرون این ورزشگاه شكل گرفت. بیش از ۱۵۰ نفر در این واقعه مجروح شدند و ابعاد این درگیری به اندازه ای بود كه به نظر می رسید یك جنگ حقیقی و بزرگ در سطح شهر شكل گرفته است و برای مقام های ورزشی، قضایی و پلیسی ایتالیا چاره ای نماند جز تعطیل كردن همه مسابقات باشگاهی برای مدت یك هفته و سپس شروع به برگزاری دوباره دیدارها با شكل ها و روالی جدید و انجام آن ها در استادیوم های خالی از تماشاگر (در مواردی كه امنیت ورزشگاه كافی تشخیص داده نمی شد) و همچنین انتقال بیشتر مسابقات به ساعات عصر به جای شب، به این قصد كه روشنایی و شرایط بهتری برای كنترل افراد ناآرام وجود داشته باشد. این وضع در هفته های بعدی قدری تعدیل و برخی بازی های شب هنگام دوباره برقرار شد، اما تحریم نسبی ورزشگاه های ناایمن همچنان ادامه یافت.
● اخراج فاینورد
فاینورد هلند از رقابت های امسال جام یوفا و در مرحله سوم آن اخراج شد، زیرا در مسابقه این تیم با نانسی فرانسه هوادارانش آشوب به راه انداختند و حتی به جان خودشان هم افتادند. این تماشاگران در زمان بازی با تیم نانسی در شهری با همین نام در خاك فرانسه، نه تنها به استادیوم آسیب هایی را وارد كردند، بلكه در سطح شهر هم دوره افتادند و شیشه خانه های مردم و مغازه ها را خرد كردند. در نتیجه تاتنهام انگلیس بدون لزوم تقابل با چنین رقیبی از مرحله سوم جام یوفا عبور كرد و به طور مستقیم وارد مرحله چهارم رقابت ها شد، حال آن كه تیم هلندی پس از پیروزی بر نانسی در پایان مرحله گروهی جام مجوز حضور در این دیدار و بازی در مرحله سوم جام را در جیب داشت.
در آبان ماه سال پیش در مسابقه پاری سن ژرمن فرانسه با حریفش در چارچوب همان رقابت ها (جام یوفا) بین طرفداران دو تیم برخورد روی داد و پلیس پاریس كه قصد داشت دو طرف را آرام و از یكدیگر سوا كند، به سمت آنها آتش گشود و یك هوادار سن ژرمن به نام جولی ین كوئه منر را كشت.
● ادعای برزیلی ها و حقایق موجود
بله، با همه این اوصاف برزیلی ها هنوز اصرار دارند كه فوتبالی را ورزش و بازی زیبا بخوانند و با این كه باید معترف شد كه اگر منصفانه قضاوت كنیم، خشونت های لجام گسیخته و مرگبار در این كشور از بسیاری نقاط دیگر جهان كمتر است، اما بیخ گوش آنها و در كشورهای اطراف و در دیگر مناطق آمریكای جنوبی اگر هر هفته برخورد تندی در استادیوم های فوتبال روی ندهد، همگان متحیر خواهند شد.
منظورمان به طور لزوم كلمبیا نیست كه بسیاری از شئون آن و منجمله ورزش اش با مواد مخدر، قاچاق و توزیع كنندگان آن آمیخته است، بلكه آرژانتین را هم نمونه می آوریم كه حتی روی سكوهای ورزشگاه هایش هفت تیركشی و تیراندازی هم می شود و گاه بی امنیتی بیداد می كند. در آغاز فصل جاری لیگ آرژانتین طرفداران ریورپلاته كه به دو دسته تقسیم شده بودند، در استادیوم مونیومنتال شهر بوئنوس آیرس به زد و خورد با یكدیگر پرداختند و اوضاع به طرز شدیدی مغلوبه شد.
در این درگیری ها دست كم ۵ تن بشدت مجروح شدند و دولت آرژانتین پیشقدم شد و قبل از این كه فدراسیون فوتبال این كشور اقدامی صورت دهد، ریورپلاته را از برگزاری ۴ مسابقه خانگی بعدش اش در این استادیوم محروم كرد و ناظران با نگرانی از خود می پرسیدند اگر هواداران ریورپلاته به جای خودشان با طرفداران یك تیم دیگر ستیز می كردند، كار به كجا می كشید و سرنوشت چه می شد؟!
● در سطحی وسیع
در همان روزی كه در ورزشگاه ریورپلاته آن مسائل روی داد، در استادیوم شهر مندوزا واقع در غرب آرژانتین نیز برخوردهای تندی روی سكوها شكل گرفت كه در آن دست كم ۱۵ نفر شامل یك پسر ۱۳ ساله جراحات شدیدی برداشتند.
نه این كه وضع در شیلی، پاراگوئه و پرو چندان بهتر از این باشد و در این كشورها هم نه به اندازه آرژانتین اما در سطح وسیعی خشونت و درگیری در محیط فوتبالی جریان دارد و نبود امنیت محسوس است. وضع به گونه ای است كه نیكولاس لئوز رئیس كنفدراسیون فوتبال آمریكای جنوبی (كان مبول) می گوید: «ما بشدت نگران مسائل جاری هستیم و كنترل عمیقی بر مسائل وجود ندارد. فوتبال در ظاهر و باطن هیچ ارتباطی با این خشونت ها ندارد، اما متأسفانه به چشم می بینیم كه مسائل شكل و روال دیگری دارد».
● انتظارها از پلاتینی بیشتر است
با وجود خطرناك بودن اوضاع در آمریكای جنوبی كه در حرف های فوق نیز نهفته و محسوس است، بیشتر مشكلات در اروپا آرمیده است و در نتیجه توقعات از یوفا و رئیس جدید فرانسوی آن بیشتر از دیگر مسئولان است. میشل پلاتینی كه جای لنارت یوهان سون رئیس سوئدی ۱۷ سال گذشته نهاد حاكم بر فوتبال اروپا را گرفته است، مدعی است برخورد قوی سازمان متبوعش با فاینورد و اخراج بی قید و شرط آن تیم از رقابت های اروپایی امسال نشانگر آن است كه یوفا با هیچ كس شوخی ندارد و هر خاطی را بی درنگ از صحنه خارج می كند.
با این حال اكثریت با كسانی است كه معتقدند اقدام های بازدارنده خشونت های افراطی در ورزش فوتبال، نه از جانب یوفا و نه از سوی دیگر سازمان های ناظر بر فوتبال كافی نبوده است و با این كارها نمی توان امنیت را بر این ورزش حاكم كرد. در كنار خشونت باید از اشاعه نژادپرستی و بهتر بگوییم رواج توهین های نژادی در استادیوم های فوتبال اروپا به عنوان دیگر مشكل بزرگ این ورزش در قاره سبز یاد كرد كه هرگونه احترام و زیبایی و دلخوشی را از فوتبال و دوستداران آن گرفته است و كافی است دو، سه بازیكن رنگین پوست در زمین هویدا شوند تا تعدادی از تماشاگران با كلمات زشت آنها را خطاب قرار دهند و روحیه آن تیم را تخریب كنند.
● مجازات های بی ثمر
یوفا تا این لحظه به جز تعیین جریمه های نقدی برای تیم هایی كه طرفداران شان اهانت های قومی و توهین های نژادی كرده اند، كاری برای حل این مشكلات صورت نداده است و اگر قرار بود این روش و گرفتن پول از این گونه تیم ها تأثیرگذار و قطع كننده روال توهین های فوق باشد، باید تا به حال تأثیر خود را می گذاشت. چون وضع از این قرار است فقط باید آرزو كرد كه تا اطلاع ثانوی گذار ریورپلاته برای انجام دیدارهای دوستانه (!) به امثال سیسیلی، پاریس، لایپزیك و بلگراد نیفتد!

وصال روحانی

منبع : روزنامه ایران